De afgelopen jaren werd proefgedraaid met de 'associate degree-opleidingen': tweejarige programma's op hbo-niveau die het gat tussen mbo en hbo moeten dichten. Eerder dit jaar liet staatssecretaris Zijlstra weten dat hij ze definitief wil gaan invoeren. Het bedrijfsleven reageerde positief en afgestudeerden doen het goed op de arbeidsmarkt. In zijn 'strategische agenda' schreef hij dat in 2020 vijftien procent van de hbo-instroom moet bestaan uit Ad-studenten.

Paar studenten ingeschreven
Maar een commissie die zich deze zomer boog over de vraag hoe de tweejarige opleidingen het best kunnen worden ingevoerd, plaatst een aantal kanttekeningen bij de positieve geluiden. Zo zijn er flinke populariteitsverschillen tussen de 139 bestaande Ad-programma's. Voor sommige staan maar een paar studenten ingeschreven. De commissie stelt daarom voor om deze opleidingen opnieuw te beoordelen, alvorens ze definitief goed te keuren. Daarbij kan worden gekeken of een opleiding biedt wat zij belooft, maar ook of die wel toekomst heeft, stelt de commissie. 'Als blijkt dat de levensvatbaarheid twijfelachtig is, zou de betreffende Ad dus geen definitieve goedkeuring moeten krijgen. Een politieke keuze hierover is gewenst.'

'Aangerommeld'
De commissie adviseert verder om het aanbod van Ad's 'stapsgewijs' uit te breiden en opleidingen en het mkb het voortouw te laten nemen. Wanneer instellingen simpelweg worden gedwongen om Ad's aan te bieden, zal er voor de vorm wat worden 'aangerommeld', en zal over vijf jaar blijken 'dat het niks geworden is', verwacht de commissie.

'Arbeidsmarktrelevante Ad's'
Daarom moet het bedrijfsleven worden aangespoord om een lijst met vijfentwintig gebieden op te stellen waarvoor het een associate degree-opleiding nuttig acht. Bedrijven moeten zich dan wel committeren om hun werknemers tot Ad-niveau te laten opleiden en afgestudeerden in dienst te nemen. Hogescholen kunnen zich vervolgens aanmelden om zulke 'arbeidsmarktrelevante Ad's' ook daadwerkelijk aan te bieden.

De staatssecretaris gaat het advies bespreken met betrokken partijen en komt daarna met een advies, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.

HOP, Marijke de Vries