De documentaire volgt de deelnemers van de Koninkrijksboot, een groep Antilliaanse en Arubaanse LHBTI-activisten (lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen, transgenders en interseksuelen) tijdens de week van de Amsterdam Gay Pride 2015. Op de boeg staat One Kingdom One Love. Aan de hand van de openhartige verhalen van de hoofdrolspelers laat de film zien hoe het gesteld is met de rechten en sociale acceptatie van homo’s, lesbo’s en transgenders op onze eilanden.

Sinds 2001 kunnen twee vrouwen of twee mannen in Nederland voor de wet trouwen. Het bestaande burgerlijk huwelijk werd op 1 april van dat jaar opengesteld voor partners van hetzelfde geslacht. In het Caribische deel van het koninkrijk ligt het net een beetje anders.

Op Aruba, Curaçao en Sint Maarten kan een huwelijk alleen tussen een man en een vrouw worden gesloten. Het was oorspronkelijk ook niet mogelijk voor een homopaar om zich als echtpaar in te laten schrijven op Aruba. Dat is sinds september 2016 anders. Het Arubaanse parlement nam toen een amendement aan dat geregistreerd partnerschap mogelijk maakte. Hierdoor kunnen stellen van hetzelfde geslacht hun relatie juridisch formaliseren.

Mikput van spot

Desiree De Sousa-Croes, een lesbisch statenlid dat in Nederland is getrouwd met haar vrouw, heeft zich hier heel hard voor gemaakt, zoals we in One Kingdom kunnen zien. ‘Dat heeft haar tot mikpunt van hoon en spot gemaakt’, vertelt regisseur Sebastian Ket na afloop. ‘Op social media en graffiti op muren lieten de Arubanen hun afkeer merken.’

De discussie over de nieuwe wetgeving verdeelde het eiland tot op het bot. Honderden betogers trokken naar het parlement in Oranjestad om te protesteren tegen het geregistreerd partnerschap. De Rooms-Katholieke kerk was de grote motor achter de protesten. Een lokale priester schreef een brief naar de premier waarin hij sprak over ‘de vernietiging van de morele orde van ons volk’.

Op Bonaire, Saba en Sint-Eustatius is een huwelijk tussen mensen met hetzelfde geslacht wel mogelijk. Deze eilanden zijn bijzondere gemeenten van Nederland. Zij moeten Nederlandse wetten overnemen, maar het verzet tegen het homohuwelijk en homoseksuele geaardheid in het algemeen is net als op Aruba, Curaçao en Sint Maarten groot.

Coming out

Een van de hoofdrolspelers in One Kingdom One Love vertelt over hoe zijn coming out insloeg als een bom. ‘Ik zei het gewoon: “Ik ben homo.” Mijn moeder was not amused. Als zij boos is, gaat ze in silent mode. Dat deed ze nu ook: haar silent mode duurde een maand. Mijn vader was ook heel boos. Die wilde me klappen en ik dacht: Ik moet nu weg hier, ik moet een andere woonplaats zoeken. Maar mijn moeder heeft ervoor gezorgd dat hij mij niet mocht slaan. Na die maand zwijgen heeft ze me beschermd.’

In het publiek waren verontwaardigde geluiden te horen, maar de sfeer na afloop was relativerend. ‘In Nederland is ook pas sinds 1994 de wet Gelijke behandeling van kracht’ en ‘Je zal de ouders in Nederland de kost moeten geven die ook liever niet willen dat hun kind homo is’.

‘En die moeder’, zei een docente van de sociale opleidingen, ‘die heeft in die ene maand wel een hele geschiedenis van zich afgeschud om haar kind te accepteren. Die moeder verricht werkelijkwaar een heldendaad. Zo kunnen we er ook naar kijken.’

Film van hoop

Ook al vertellen de hoofdrolspelers over allerlei ellende, toch is de sfeer van de film die van hoop. ‘Daar ben ik blij om, reageerde een vrouw uit het publiek. ‘Lesbische literatuur eindigt altijd in dood of zelfmoord, nu ga ik tenminste opgewekt naar huis.’

‘Natuurlijk helpen de zonnige plaatjes met palmbomen mee, maar ik heb er inderdaad bewust voor gekozen een hoopvol document te maken’, reageert regisseur Ket. ‘Op Curaçao wordt de Gay Pride dit jaar voor de vijfde keer gelopen. De eerste keer liepen er enkele tientallen deelnemers mee, die zich ook een beetje schuil hielden tussen de bomen. Het afgelopen jaar liep er een hele stoet in het volle licht. Als dat geen hoop is!’

Dorine van Namen