Kamermeerderheid wil af van ‘goede’ en ‘excellente’ opleiding
Gepubliceerd: 7 February 2018 • Leestijd: 1 minuten en 24 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Opleidingen die door de onderwijskeuring komen, krijgen als het aan de Kamer ligt alleen nog een ‘voldoende’. Wie straks wil weten hoe goed een opleiding is, zal de accreditatierapporten erop na moeten slaan.
De SGP kreeg dinsdagavond brede steun voor haar voorstel om de zogeheten gedifferentieerde beoordeling van opleidingen uit de accreditatiewet te halen. Onderwijskeurmeester NVAO moet wat Kamerlid Roelof Bisschop betreft alleen vaststellen of een opleiding voldoet aan de wettelijke eisen. Hoe goed die precies is, moeten anderen maar bepalen. Bovendien is dat onderscheid lastig te maken, hadden ook de Onderwijsraad en de NVAO zelf al vastgesteld.
De SP, GroenLinks, CDA en D66 zetten hun handtekening onder het amendement. Kamerlid Van Meenen (D66) vindt net als de SGP dat de inspectie en de NVAO moeten toezien op de kwaliteit van het onderwijs, maar dat het niet de taak van de overheid is om te zeggen wat de beste opleidingen zijn.
Op jacht
Volgens zijn collega Futselaar van de SP leiden de etiketten goed en excellent tot ongewenst gedrag. Opleidingen gaan dan ‘op jacht naar de beste plekken op ranglijstjes’ en ‘schikken zich naar vermeende wensen van accreditatiepanels’. Hij pleit voor een open en eerlijk gesprek met deskundigen die de opleiding beoordelen en dat lukt volgens hem beter als daar geen nadere oordelen van afhangen.
De VVD is er minder blij mee. Kamerlid Judith Tielen kan niet geloven dat het onderscheid tussen een zes en een negen niet is vast te stellen door de NVAO. ‘De sector zelf beoordeelt zijn studenten voortdurend op het verschil tussen een 6,5 en een 7-plus. Als je dat als sector kunt, moet je dat ook voor jezelf kunnen doen, zouden wij zeggen.’
Zichtbaar
Maar omdat ze alleen de PVV op dit punt aan haar zijde wist, zei ze dat het niet per se de NVAO hoeft te zijn die de kwaliteitsverschillen tussen opleidingen zichtbaar maakt. Denk bijvoorbeeld aan de oordelen in Nationale Studenten Enquête waarop onder meer de Keuzegids zich baseert.
Minister Van Engelshoven schoot haar te hulp. Als de predicaten ‘goed’ en ‘excellent’ verdwijnen, mag daar wel tegenover staan dat de accreditatierapporten van de NVAO beter leesbaar en toegankelijk worden. Voor wie meer wil weten over kwaliteitsverschillen bieden deze rapporten interessante informatie volgens de minister. Alle sterke en zwakke punten van opleidingen staan erin.
HOP, Hein Cuppen
Onderstaande citaat uit het artikel maakt toch een reactie bij mij los;
“Volgens zijn collega Futselaar van de SP leiden de etiketten goed en excellent tot ongewenst gedrag. Opleidingen gaan dan ‘op jacht naar de beste plekken op ranglijstjes’ en ‘schikken zich naar vermeende wensen van accreditatiepanels’. Hij pleit voor een open en eerlijk gesprek met deskundigen die de opleiding beoordelen en dat lukt volgens hem beter als daar geen nadere oordelen van afhangen.”
Ik ben groot voorstander van een borgingsmodel waarin ‘voldaan’ de maatstaf is, waar een race om de beste plek vermeden wordt en waar werken aan werkelijke kwaliteit(szorg) vanuit intrinsieke motivatie de boventoon voert.
Maar hoe zit het in dat licht dan met de NSE, de Keuzegids en de Elsevier? Zijn dit dan de onafhankelijke, betrouwbare en valide bronnen waarop de kwaliteit van onderwijs gebaseerd wordt? Bronnen die ook nog eens elkaars informatie gebruiken in de weging van het oordeel (een lage NSE score leidt tot een lage Keuzegids score), bronnen die gebaseerd zijn op de mening van studenten (niet onbelangrijk maar wel eenzijdig) en onderzoekers (die niets begrijpen van de inhoud van een curriculum, laat staan van didactische keuzes) in plaats van experts? Ontstaat er nu een wedloop om de beste NSE-score waarbij opleidingen zich alleen nog maar schikken naar de wensen van de student? En blijven we dan roepen dat het behalen van de hoogste score betekent dat je de beste opleiding bent, en je daarom een taart krijgt?
Ik maak me zorgen om dit soort lijstjes en het effect daarvan op studenten, docenten, managers en directeuren. Natuurlijk is een jaarlijkse meting op zijn plaats; je bent naar mijn mening als opleiding zelfs verplicht naar je klanten en de maatschappij om expliciet je keuzes, beweegredenen en uitwerkingen daarvan te toetsen. Maar het maatschappelijke effect, de onvoorspelbaarheid van een uitkomst als de NSE en de lading die er zowel door bestuur als door publiek aan gegeven wordt, zet een (te) grote wissel op de betrokkenen en doet geen recht aan de werkelijke drijfveren om kwalitatief goed onderwijs aan te bieden.
Mijn voorstel zou zijn; laat opleidingen binnen stammen met elkaar werken aan onderwijskwaliteit, hier met elkaar kaders over formuleren en werkafspraken over maken, en laat ze elkaar ook toetsen (maar dan wel formatief). En maak al deze processen inzichtelijk voor de buitenwereld zodat iedereen kan zien hoe jij aan kwaliteit werkt en hoe je collega-opleidingen daarin bijdragen. Zo werk je samen aan het beste onderwijs in plaats van een concurrentiestrijd om de hoogste scores. En uit dat “open en eerlijk gesprek met deskundigen” zal dan blijken dat je voldoet.