Gemiddeld genomen ziet een les er zo uit: iedereen gaat naar een lokaal op een door de roosterdienst bepaald tijdstip. De studenten gaan zitten op de plek waar de tafeltjes die dag toevallig staan. De docent fröbelt met het smartboard en probeert zich ondertussen te concentreren op de student die vraagt of ze iets eerder weg mag.

Dan begint de les, waarin de docent zo goed mogelijk probeert het plan dat hij had voor dit moment uit te voeren. De studenten spelen in dat plan altijd een rol, maar voor hen is het niet altijd meteen duidelijk wat dat precies inhoudt. In ieder geval is het doel hen iets aan te leren. Het succes van dat doel wordt een aantal weken later gemeten met een toets. De studenten krijgen dan hun cijfer en komen er zo achter of ze een beetje hebben begrepen wat ‘de bedoeling’ was.

Klinkt dit allemaal wat cynisch en somber? Toch denk ik dat dit voor veel mensen herkenbaar is. Er lijkt van alles aan de hand te zijn, maar toch heb je het gevoel dat er niet zoveel gebeurt. Dus wat moet er gebeuren, voordat je echt iets kunt leren?

Volgens filosoof Slavoj Zizek gebeurt er überhaupt maar bar weinig in een mensenleven. Voor hem is een echte gebeurtenis namelijk ’een traumatisch binnendringen van iets nieuws’ in je gebruikelijke manier van denken en doen. Zo’n echte gebeurtenis zorgt ervoor dat je de werkelijkheid anders gaat ervaren dan daarvoor. En bovendien: dat je ook niet meer terug kunt naar ervoor.

Je kunt daarbij denken aan het moment dat iemand achter een lang bewaard familiegeheim komt. Zijn eigen geschiedenis is daarna niet meer hetzelfde. En zo werkt het ook als tot je doordringt wat een idee, zoals vrijheid of liefde, voor jou betekent: ineens zie je de wereld op een andere manier en kun je er niet meer zo over denken als daarvoor.

Hoe geweldig zou ik het vinden als dat in mijn les gebeurde: de wereld op een andere manier zien en er niet meer over denken als daarvoor. Maar helaas: per definitie komt dit soort gebeurtenissen dus bijna nooit voor.

Wat doen we dan in de tussentijd in de klas? Leren hoe we een echte gebeurtenis kunnen herkennen. En hopen dat die toch een keer in ons klaslokaal plaatsvindt.

Volg ons op Instagram