Blog Okke: Morele ambitie
Blog van OkkeGepubliceerd: 22 hours ago
| 
|
Okke de Jong is hogeschooldocent en coördinator van het Excellentieprogramma van de Rotterdam Academy. Daarnaast is hij startup coach voor de Startup Academy. Hij schrijft graag over zijn studenten, de vele facetten van het docentschap en zichzelf. Eerdere blogs van Okke vind je hier.
Foto: Paul van der Blom
Hortend, stotend, piepend en krakend is het nieuwe studiejaar begonnen. Met zoveel mogelijk enthousiasme geef ik online les, overleg ik online met collega’s en zit ik de hele week thuis. Ik heb me voorgenomen om dit jaar de moed erin te houden, ondanks het gebrek aan interactie, lichaamstaal en gezelligheid.
Maar het is zwaar. Ook omdat de wereld waarin onze studenten terecht gaan komen er nog grimmeriger uitziet dan voorheen.
In 2021 loopt de werkloosheid volgens DNB op naar 7,3 procent. Met name starters op de arbeidsmarkt krijgen het zwaar te verduren. Er is een grote kans dat mijn studenten jaren na hun afstuderen geen baan op niveau zullen vinden. Dat ze zullen blijven hangen in een onzeker flexbaantje dat schandalig slecht betaalt, terwijl hun kansen op een koophuis nihil zijn en hun vers opgedane kennis rap veroudert.
En dan heb ik het alleen nog maar over de gevolgen van de coronacrisis. Er staat ons nog veel ergers te wachten. Na de coronacrisis wacht ons de klimaatcatastrofe. Over tien jaar zullen we smachtend terugverlangen naar die heerlijk koele zomer van 2020, terwijl we overspoeld worden door klimaatvluchtelingen. Over twintig jaar hebben we dezelfde bosbranden als in Californië. Over dertig jaar klotst de Noordzee tussen de wolkenkrabbers van Rotterdam. Nee, dat is geen doemscenario, maar wetenschappelijk waarschijnlijk. En ik denk dat het te laat is om het tij te keren.
Hoe leid je studenten op voor zo’n wereld? Heeft het zin om studenten te leren wat het verschil is tussen een pleonasme en een tautologie? Wat de voordelen van corporate storytelling zijn? Ik denk dat deze kennis steeds minder relevant wordt.
Misschien is het tijd voor veranderingen in het curriculum. Misschien moeten we studenten voorbereiden op een uiterst onzekere, gevaarlijke toekomst. Misschien moeten we geen specialisten, maar generalisten opleiden. Meer waarschuwen voor nepnieuws, nog kritischer leren denken. Voorlichting geven over het belang van biodiversiteit en schone energie. Discipline, flexibiliteit en gemeenschapszin aanwakkeren.
En misschien moeten we onze studenten voorbereiden op het nemen van harde beslissingen. Laten we onze ouderen sterven aan corona omdat onze economie door moet blijven draaien? Gaan we klimaatvluchtelingen opnemen of posteren we mitrailleurs aan de grenzen van Europa? Blijven we onze zeeweringen verhogen totdat we kopje onder gaan? Of geven we het westen van ons land terug aan het water?
Ik heb mijn studenten vandaag vrolijk en enthousiast lesgegeven. We geven de moed niet op. Maar het doembeeld van een grimmige toekomst blijft knagen.
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Dank voor dit blog. Ik deel je zorg als docent, maar ook als moeder van een dochtertje van 9 en heb je blog dus ook gedeeld op facebook.
Dit is werkelijk de grootste onzin die ik ooit heb gelezen. Het klimaatprobleem is helemaal niet zo groot als jij nu zegt. Het klimaat verandert, en dat doet het al jaren. De gedachte dat wij als mensheid daar enige invloed op kunnen hebben is echt onjuist. ”Over dertig jaar klotst de Noordzee tussen de wolkenkrabbers van Rotterdam”, mag ik vragen, wie denk je wel niet dat je bent om studenten zo ongelofelijk bang te maken met doemscenario’s die helemaal nergens op gebaseerd zijn en alleen maar angst aanwakkeren. Ik vind het oprecht zorgelijk dat dit soort mensen doceren aan de Hogeschool Rotterdam.
Aangezien de hoeveelheid doomscenario’s die we de afgelopen 50 jaar al overleefd hebben zal het allemaal wel weer meevallen. Dat Nederland onder water komt te staan hoor ik al zolang ik me kan herinneren. Zure regen hebben we ook overleefd. De russen zijn ook nog steeds niet binnengevallen en al die atoomoorlogen moeten ook nog komen. Zo maar een aantal scenario’s die me te binnen schieten. En zo zijn er nog wel meer geweest.
Maar dan toch wel weer wat lichtpuntjes. Die klimaatvluchtelingen stoppen in ieder geval ons land binnen te komen als over 20 jaar die verschrikkelijke bosbranden woeden, die dan weer 10 jaar later pas gedoofd worden als het water tussen de wolkenkrabbers klotsen.
In de tijd dat dit allemaal gaat gebeuren ga ik gewoon leven. Zo zonde om dat in angst te doen.
@J: Het staat iedereen natuurlijk vrij om hier te reageren, maar als je de auteur op deze manier zo aanvalt, zou het wel netjes zijn als je dat niet vanuit je veilige anonimiteit zou doen. “mag ik vragen, wie denk je wel niet dat je bent” is meer van toepassing op jou dan op Okke.
@J Dank voor commentaar, ook al is het niet erg lovend. Als je denkt dat het allemaal wel meevalt met die klimaatverandering, dan hoop ik dat mijn blog je enigszins heeft wakker geschud. En als je nauwkeurig had gelezen, dan had je gezien dat ik het over waarschijnlijkheden heb (en dus niet over zekerheden). Bij onveranderd beleid komen we in aanraking met catastrofale gevolgen. Ik denk niet dat je je in dit onderwerp gaat verdiepen, maar mocht je dat wel willen, begin dan simpelweg met https://milieudefensie.nl/actueel/dit-zijn-de-gevolgen-van-klimaatverandering-voor-nederland. Of https://decorrespondent.nl/10319/wat-een-klein-land-doet-maakt-toch-niet-uit-en-nog-11-misverstanden-in-het-klimaatdebat-ontkracht/1137246671-4203d04c. Of lees ‘s een boek. Een boek zoals ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ van Jelmer Mommers. Of ‘Het water komt’ van Rutger Bregman. Succes!
Dat is het mooie ook van politici: je hebt mensen die zich ingelezen hebben en mede daardoor een meer genuanceerd beeld proberen te geven en we hebben politici die de onderwerpen platslaan en met mooie one-liners komen die goed te volgen zijn. Laten we binnen de Hogeschool vooral proberen elkaar te begrijpen. Dat is waar wij ook voor staan.
Excuses voor het directe manier van commentaar eerder vandaag.
Het probleem waar ik een beetje mee zit, is dat je het inderdaad hebt over de term ”wetenschappelijk waarschijnlijk”. Je moet naar mijn mening oppassen met heftige uitspraken als je niet 100% van de kennis hebt. Een beetje nuance was fijn geweest, want meer dan 10 jaar geleden deed Al Gore ook al zulke uitspraken waar niets van waar bleek te zijn, ervaren we nu. Waarom zat hij ernaast? Kan het ook zo zijn dat het klimaatprobleem wordt overdreven? Elk verhaal heeft 2 kanten en het is belangrijk om deze vragen te blijven stellen.
@J: wie zijn de “we” die nu ervaren dat de waarschuwingen van Al Gore niet waar waren? Ik ervaar dat ze wel waar waren.
Je moet naar mijn mening oppassen met attribueren van (je eigen) opinies aan een “we”, zonder in te gaan op waar deze “we” uit bestaat.
Fijn dat we zoveel angst worden aangepraat en dat er geen ruimte meer is om te praten over dit onderwerp. Als je een keer de hele kwestie in twijfel trekt word je een ‘klimaatontkenner’ of andere nare termen genoemd. Dat de mens niet zo goed is voor onze planeet daar ben ik het mee eens. Alleen de links die de auteur deelt zijn ook weer precies van auteurs die of hun centen verdienen met boeken over dit onderwerp. Of van milieudefensie, een organisatie die letterlijk staat voor dit onderwerp. Maar als je dan gaat kijken naar de feiten zoals het feit dat Nederland 0,47% uitstoot van de hele wereld: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_carbon_dioxide_emissions Of dat het klimaat in het verleden continu heeft geschommeld dan komen er veel mensen met argumenten als ‘Ja maar iemand moet het voortouw nemen.’
Er worden vreselijk veel subsidies uitgekeerd voor het bouwen van windmolens, waterpompen zijn niet normaal te bekostigen voor lage inkomens en het produceren van elektrische auto’s is momenteel ook erg slecht voor de natuur. Verder voor vegetarisch eten moet men sojabonen gebruiken en daar worden vreselijk veel wouden voor kapot gemaakt in het Amazone gebied, dan heb ik het ook nog niet over hoe slecht het vervoeren van die producten is. Tot slot is een van de meest duurzame oplossingen voor nu kerncentrales, die zijn ook al generaties verder ontwikkelt maar daar hoor je men ook niet over en dan blijven ze argumenten formuleren over het kernafval, wat momenteel ook niet veel meer is dan ongeveer een blikje cola.
Ik geloof erin dat de mens slecht is voor onze planeet en dat het geen kwaad kan om te verduurzamen op een economisch gezien verantwoorde manier zonder dat je laag inkomens verder de schulden in helpt. Maar huidige ontwikkelingen laten mij toch denken dat er een verdienmodel achter zit en dat het vooral om sociale acceptatie gaat dan echt hard het roer om gooien. Dan leven we ook nog eens in een tijdperk waar al een grote mate van depressie heerst en dan vind ik dit soort artikelen met nog meer doemscenario’s eigenlijk erg ontactisch. Als de problemen dan zo bizar groot zijn, probeer het probleem dan op te lossen bij de wortels. Studenten, zoals ik, zijn nog relatief jong en wij moeten nog veel ervaring op doen in de maatschappij voor dat wij, effectief invloed kunnen uitoefenen op dit soort problemen. We hoeven niet het verhaal te ‘sugarcoaten’ maar continu negativiteit gaat zeker niemands mentale gezondheid tegemoet komen.
@Zoute student: De studenten zoals jij zijn nog te jong om invloed uit te oefenen op problemen? Ik denk, en veel studenten lijken dit gelukkig zelf ook te denken, dat jullie juist in de beste positie hiervoor zijn. Het probleem aanpakken bij de wortels, betekent in mijn opinie dan ook JUIST bij de jongeren. Want de ouderen hoeven niet nog 6 decennia vooruit in een verslechterende wereld en kunnen ook geen 6 decennia lang meer oplossingen aandragen. Dat zijn juist de studenten en scholieren van nu. Jongeren hebben per definitie het meest te verliezen en het meeste te winnen. Wat versta jij zelf anders onder die wortels waar je het over hebt?
Nederland stoot relatief (misschien) niet zoveel uit, maar met het hele zoveel-meter-onder-de-zeespiegel gedoe lopen we een relatief hoog risico op snelle en ernstige gevolgen van de klimaatcrisis. De oplossing moet wereldwijd zijn, maar dan is “iemand moet het voortouw nemen” juist een heel relevant argument. Als de landen die veel te verliezen hebben al niet de maatregelen nemen die ze zelf kunnen, hoe gaan we landen dan overtuigen die meer uitstoten en minder effecten ervan voelen?
@Zoute student Dank voor je inbreng, maar inderdaad (wat Bart al schreef) dit gaat over JOUW toekomst. In 2050 zijn JULLIE de leidende generatie en zitten JULLIE opgescheept met de resultaten van het huidige, rampzalige beleid. En ik zal niemand hier met labels als ‘klimaatontkenner’ gaan bestempelen, want dat draagt niets bij aan de discussie. Echter, de tegenargumenten die ik van jou en @J lees, zijn al zo vaak ontkracht dat het vermoeiend wordt om dat steeds opnieuw te moeten doen. Vandaar mijn eerdere link https://decorrespondent.nl/10319/wat-een-klein-land-doet-maakt-toch-niet-uit-en-nog-11-misverstanden-in-het-klimaatdebat-ontkracht/1137246671-4203d04c. Deze argumenten zijn een allang gepasseerd station. De feiten zijn al dertig jaar bekend. Het is helemaal niet relevant dat Nederland inderdaad maar een klein deel van de CO2-uitstoot veroorzaakt, het gaat er om dat alle beetjes helpen om die uitstoot terug te dringen. Het is een zelfde soort argument als ‘ik mag toch zeker wel vuilnis op straat gooien want anderen doen het ook’.
Het siert je ook niet dat je Milieudefensie beschuldigd van een soort eigenbelang. Dat is bijna hetzelfde als zeggen dat Greenpeace niet relevant is omdat ze er belang bij hebben om de walvissen te redden. En ja, natuurlijk willen Bregman en Mommers boeken verkopen, maar dat doet niets af aan de kracht en de waarheid van hun boodschap.
Veel mensen sluiten hun ogen voor klimaatverandering, omdat het hen dwingt tot een verandering in hun gedrag. Minder vliegen, minder vlees eten, enzovoorts. Mensen willen niet veranderen. Ze willen voor 25 euro lekker naar de Spaanse costa’s vliegen om zichzelf daar lam te zuipen. Maar dit is simpelweg niet meer houdbaar op de lange termijn…
@Zoute student
Die grote hoeveelheid soja is niet alleen voor vegetariërs, juist meer voor de vleeseters: “Meer dan 90 procent van de soja die we eten, zit ‘verborgen’ in vlees, eieren en zuivel.” Oftewel, in het voer voor de dieren die de mensen eten. Bron: https://www.milieucentraal.nl/milieubewust-eten/tropische-producten/soja/
Overigens moet voor vegetarisch eten niet per se soja gebruikt worden, in principe gaat het daarbij om het niet eten van dieren, dit betekent niet dat alles dan gelijk met soja vervangen wordt. Met de manier waarop wij nu vee houden (niet alleen in NL maar ook wereldwijd), is een vegetarisch eetpatroon een stuk beter voor de planeet.