Blog Okke: Morele ambitie
Blog van OkkeGepubliceerd: 7 days ago
| 
|
Jonnick is student aan de docentenopleiding maatschappijleer en werkt bij ProDemos. Hij schrijft graag over problematiek die hij tegenkomt in het onderwijs, maar een lichter onderwerp op zijn tijd gaat hij niet uit de weg. Eerdere blogs van Jonnick lees je hier.
Foto: Paul van der Blom
Naarmate de tijd vordert, hebben minder mensen een (in)directe relatie met wat er zich allemaal heeft voorgedaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. We lijken te snappen dat er ‘iets heel ergs’ is gebeurd, maar ook wij maken dingen mee die ‘heel erg’ zijn.
Sommige mensen willen duidelijk maken dat wat wij nu meemaken zo’n ‘iets heel ergs’ is, en om dat duidelijk te maken halen ze er dan maar de Tweede Wereldoorlog bij. Lekker makkelijk, want ook dat was ‘betreurenswaardig’. Net zoals het feit dat je nu met een mondkapje door de Albert Heijn moet lopen.
In 2019 ben ik met de opleiding voor de tweede keer in mijn leven naar Auschwitz-Birkenau geweest. Ik dacht dat ik er nu wel klaar voor was; ik had het allemaal al eerder gezien, de shock zou me deze keer niet vatten. Ik had het mis. Ook de tweede keer was de ervaring zielsverpletterend.
Ik kan niet voor anderen spreken, maar wat mij tot tweemaal toe zo verpletterd heeft is niet eens zozeer het exacte dodental, de gebouwen of het idee dat ik ergens loop waar zo lang zo veel dood in de lucht heeft gehangen. Voor mij is het de logistiek. Het is de manier waarop mensen allemaal netjes gecategoriseerd werden in verschillende gradaties van net-niet-mens-genoeg. Dat er mensen waren die nog even de vullingen uit tanden kwamen trekken, omdat je anders goud weg zou gooien (en dat is zonde natuurlijk, dat snap je wel). De stapel van mensenhaar die je kan wegen in kilo’s, afgeschoren omdat je het kan verwerken tot stof waar je weer kleding van kan maken. De Tayloriaanse manier van denken, toegepast om elke mogelijke druppel efficiëntie te halen uit een volkerenmoord.
Als men denkt aan haat, denkt men aan woede. Aan irrationeel, emotioneel denken. Rode gezichten en ondoordachte acties. Auschwitz deed me realiseren dat die blik op haat niet ver genoeg reikt. De meest pure, ongegeneerde vorm van haat is de holocaust, en de holocaust was tot in detail gerationaliseerd en uitgedacht.
Naarmate de Tweede Wereldoorlog steeds verder verdwijnt uit het collectief bewustzijn, hoe meer men lijkt te vergeten dat wat er in die periode in de geschiedenis is gebeurd niet ‘gewoon’ iets slechts is geweest. Ongemak en beperkingen van de persoonlijke vrijheid zijn niet te vergelijken met de bittere ellende die hele volkeren te verduren hebben gehad in de zwartste bladzijde van de moderne geschiedenis.
Laten we er een punt van maken om dat onderscheid levend te houden, juist nu de laatste overlevenden van de oorlogstijd ons binnenkort gaan verlaten.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Mondkapjes, lockdowns en de voormalige avondklok zijn best wel vervelend, maar Joods, Roma, Sinti, niet-wit, homoseksueel, verstandelijk of lichamelijk beperkt zijn, enz enz, in het Europa van de jaren 30 en 40 was toch nog wel weer een paar tikjes vervelender. Een militaire bezetting door een buitenlandse macht mét extremistisch gedachtegoed is verder ook geen goed nieuws voor de rest. Je mag savons nie eens een lampie aanzette, jonguh, en waaro is me fiets en me radio??
Als ik al problemen zou hebben met de coronamaatregelen, was het tenminste bemoedigend dat we er allemaal aan moeten geloven, en dat overheden geen apart beleid voeren ten aanzien van groepen in de maatschappij, die ze – uit oprechte zorgen of niet – als groter risico bestempelen. Want daar begint het gedonder pas echt. Denk ook dat we ons gelukkig mogen prijzen dat we wel de maatregelen nemen, als je de situatie vergelijkt met Brazilië, waar men bij bosjes dood neervalt omdat de sterke man op rechts de economie belangrijker vindt dan het welzijn van zijn volk.
Er zijn mensen die daadwerkelijk de huidige situatie vergelijken met de Tweede Wereldoorlog en de holocaust?
Wow. Geen andere woorden voor, dat is te bizar.
De Tayloriaanse manier van denken, toegepast om elke mogelijke druppel efficiëntie te halen uit een dier: De bio-industrie (waar de oorsprong van de nieuwe pandemie zich gaat ontketenen). Eet smakelijk!
Of zullen we het anders gaan doen?
Ik wil jou hierbij bedanken voor dit artikel. Ik vind dat je jouw punt op een hele mooie manier duidelijk hebt gemaakt en ik ben het helemaal met jou eens. De crisis waar wij nu in zitten is naar mijn mening niets vergeleken met de gruwelijkheden waar mensen in de tweede wereld oorlog mee te maken hebben gehad. Hoe schrijnend de situatie voor sommigen van ons ook is. En ja, de pandemie heeft voor een aantal mensen desastreuze gevolgen en dat is erg. Dat wil ik ook absoluut niet bagatelliseren. Ik bid alleen dat wij blijven stilstaan bij de tweede wereld oorlog, zodat het nooit meer zal gebeuren. Ik heb het gevoel dat als wij niet oppassen er zo weer middenin kunnen zitten.
De oorlog “was” niet zomaar heel erg? Iedereen met een beetje gevoel in zijn hart weet dat het verkeerd is om volkeren uit te moorden en toch gebeurt het tot op de dag van vandaag nog steeds. Die “was” zou dan ook een “is” moeten worden.
Waar tijdens de Tweede wereldoorlog de joden werden vervolgd, zijn het vandaag de dag de moslims die de klos zijn. Zo wordt Palestina (waar zowel christelijke Palestijnen als islamitische Palestijnen leven) elke dag plat gebombardeerd en worden de oeigoeren weer opgevoed door middel van heropvoedingskampen (a.k.a. concentratiekampen).
Corono is erg, maar als ik zou moeten kiezen tussen corona en leven tussen bombardementen en gevangenschap, dan is mijn keuze snel gemaakt.
Sociologische leestip als je geïnteresseerd bent in een verdere uitwerking van het verband tussen de gruwelen van de holocaust en aspecten van de moderniteit en het rationaliseringsproces (waar het Taylorisme en bureaucratisering ook wel onder wordt geschaard): Zygmunt Bauman – Modernity and the Holocaust.