Ton van den Hanenberg neemt binnenkort vanwege zijn pensioen na bijna dertig jaar afscheid als docent logistiek bij logistics management. ‘Het belangrijkste gevoel dat overheerst nu mijn pensioen nadert is dat het fijn is dat ik zelf de dingen kan kiezen die ik nog wil doen.’

‘De afgelopen dertig jaar heb ik het onderwijs zien veranderen: van eenzijdig gestuurd onderwijs naar een vorm waarbij we studenten veel meer zelf laten doen. Ik was daar zelf noodgedwongen ook al vrij vroeg mee begonnen. Eind jaren negentig kreeg ik een hersenvliesontsteking en om mezelf niet teveel te belasten ben ik toen niet alleen minder, maar ook anders gaan werken. Ik wilde niet langer de kennis erin gieten bij de studenten, zoals gebruikelijk was bij de Hogere Economische School, maar samen kennis ontwikkelen. Ik liet studenten veel meer zelf doen via projecten, zorgde voor een kader en gaf feedback, maar zij moesten het gaan doen. Dat is een enorme ommezwaai die ik vanuit de HES heb gemaakt en die nu op de hogeschool best wel algemeen is geworden.

‘Ik liet studenten veel meer zelf doen via projecten, zorgde voor een kader en gaf feedback.’

‘In 1992 begon ik als docent transporteconomie en wat ik meteen een belangrijk punt vond, was de mogelijkheid tot internationalisering; vakinhoudelijk maar ook voor de opleiding. Een van onze au pairs uit Zuid-Afrika vertelde me destijds dat de universiteit van Stellenbosch ook een afdeling vervoerseconomie had, die universiteit heb ik toen bezocht. Een goed moment: het was inmiddels 1994 en Mandela was net vrijgelaten, Zuid-Afrika zat in een overgangssituatie en het land stelde zich juist meer open voor de rest van de wereld. Met die universiteit heb ik toen een studentenuitwisseling opgezet – ik vond het prachtig om binnen mijn vakgebied zo’n verbinding te maken.

‘Het was inmiddels 1994 en Mandela was net vrijgelaten, Zuid-Afrika zat in een overgangssituatie’

‘Wat heel leuk is als je zo’n lange lijn hebt, is dat daar vanzelf nieuwe initiatieven uit ontstaan. Een Zuid-Afrikaanse student ging na zijn studie aan het werk in zijn land, en bij dat bedrijf konden onze Nederlandse studenten vervolgens stagelopen. Hoe zoiets doorwerkt, dat vond ik heel erg mooi om te zien.

‘Ik probeerde altijd een internationale blik op de wereld te houden. Ik keek naar ontwikkelingen wereldwijd en hoe die invloed hadden op de logistiek, en zo ging ik me even later ook interesseren voor de ontwikkeling die China doormaakte. Met China werd vanaf eind jaren zeventig steeds meer internationaal samengewerkt. Bedrijven konden via een joint venture een productie opzetten, en langzamerhand zag je dat de economie steeds sterker en groter werd. Van de vijfde economie groeide het uit tot de tweede economie in de wereld waardoor de aanwezigheid van China heel prominent werd.

‘Met China werd vanaf eind jaren zeventig steeds meer internationaal samengewerkt.’

‘Op een bepaald moment viel mij op dat een Chinese logistieke dienstverlener een luchthaven in voormalig Oost-Duitsland had gekocht. Dat riep bij mij allerlei vragen op. Is dat zomaar mogelijk? En waarom doen ze dat? Vanuit die nieuwsgierigheid ben projecten gaan opzetten met studenten, over bijvoorbeeld de vraag hoeveel Chinese bedrijven er in de Rotterdamse haven zijn, wat die doen, en hoe ze samenwerken met Nederlandse bedrijven. Ook maakte ik met studenten een reis naar China. Zo kreeg ik vanuit de school het verzoek om een hele minor te ontwikkelen over dit thema.

‘Uiteindelijk heb ik twee vakken ontwikkeld waarin ik heel veel liefde heb zitten. De eerste is een keuzevak en vormt een inleiding over waarom er global supply chains bestaan. Dat gaat voor een deel over globalisering en dan krijg je automatisch ook met China te maken. Het andere vak, global logistics, gaat over de nieuwe zijderoute en de consequenties daarvan voor logistieke stromen. Ik heb een module gemaakt waarin alle stappen van handelsontwikkeling aan bod komen.

‘Global logistics gaat over de nieuwe zijderoute en de consequenties daarvan voor logistieke stromen.’

‘Dit laatste vak wil ik ook na mijn pensioen wel blijven geven; ik stop dan ook niet helemaal. Ik heb contact gehad met de hogeschool in Antwerpen, die wil een internationaal programma aanbieden waar het vak heel goed in past. Ik zal daar in blokjes van zeven weken lesgeven. Het belangrijkste gevoel dat overheerst nu mijn pensioen nadert is dat het fijn is dat ik zelf de dingen kan kiezen die ik nog wil doen. Zelf de keuze hebben geeft een heel bevrijdend gevoel. En ja, als er toch de mogelijkheid is om het vak te verzorgen waar al mijn liefde inzit, dan doe ik dat er ook graag bij. Maar eerst ga ik van mijn vrijheid genieten. Ik heb een tuinkas gekocht en ga plantjes kweken en heb ook wel het gevoel dat – zodra het weer kan – ik nog wat meer van Europa wil zien.’

Tekst: Wietse Pottjewijd
Foto: Ton van Haperen

Volg ons op Instagram