Jeroen Chabot is directeur van de Willem de Kooning Academie en maakt met de roman ‘Dode Vogels’ zijn debuut als schrijver. ‘Het leek me wel leuk als het uitgegeven zou worden want dan pas vindt het erkenning en is het meer dan alleen een hobby.’

‘In een periode van zo’n drieënhalf maand schreef het boek zich haast vanzelf. Als ik er ’s ochtends aan ging werken begon ik heel vroeg, tussen vier en vijf uur. Dan lag ik in mijn bed op mijn iPadje te schrijven met twee vingers en ’s avonds als ik weer naar bed ging ook. Als ik tussendoor wakker werd zat ik met dat verhaal in mijn hoofd en moest ik ermee verder. Dat was ook de tijd waarin ik het grootste ongeduld had tijdens vergaderingen, die probeerde ik zo kort mogelijk te laten duren zodat ik tussen de vergaderingen door en tijdens de lunchpauzes meer tijd over had om te schrijven.

‘Uiteindelijk kreeg ik het diepgravende literaire oordeel terug dat het te dik was.’

‘Na die maanden had ik zo’n honderdzestigduizend woorden op mijn iPad staan, maar daar kun je verder niets mee. Het leek me dus wel leuk als het uitgegeven zou worden want dan pas vindt het erkenning en is het meer dan alleen een hobby. Via een vriend kwam het manuscript bij een uitgeverij terecht waar het negen maanden heeft gelegen. Uiteindelijk kreeg ik het diepgravende literaire oordeel terug dat het te dik was.

‘Op een gegeven moment kwam ik iemand tegen van uitgeverij Brooklyn, die vertelde dat hij nog op zoek was naar een boek. Dat was een schot voor open doel natuurlijk. Ze lazen het manuscript en waren serieus geïnteresseerd, maar ik kreeg ook wel wat tips mee want er moest nog wel wat aan gedaan worden. Het echte schrijven begon toen eigenlijk pas: schrappen, opnieuw formuleren, zin voor zin erdoorheen gaan. Ik ben er de hele zomervakantie mee bezig geweest. Terug bij uitgeverij vonden ze dat er nu wel iets lag waarmee een begin gemaakt kon worden. Een begín —  ik had er de hele zomer aan gewerkt! Samen met een redacteur hebben we er nog intensief aan gewerkt en het boek gemaakt tot wat het nu is. Vanwege Covid is de publicatie een tijdje uitgesteld maar na vijf jaar ligt hij nu eindelijk in de boekhandel.

‘Terug bij uitgeverij vonden ze dat er nu wel iets lag waarmee een begin gemaakt kon worden.’

‘Het verhaal gaat over het huwelijk tussen Poek en Anne dat in roerig vaarwater raakt, en parallel over de tocht die vluchtelingen maken naar een veilig en beter bestaan in Europa. De brave Poek vindt een nieuw doel in zijn leven als hij in Griekenland twee vluchtelingen ontmoet. Hoewel het eigenlijk niet mag besluit hij ze in zijn auto mee te smokkelen naar Nederland. Anne maakt een totaal andere reis maar met de nodige overeenkomsten. Ze belandt in Berlijn waar ze voor een Duitse tv-zender decors gaat ontwerpen voor de verfilming van een oud Grieks verhaal. In dat verhaal uit de klassieke oudheid waarin de strijd van het leven van de mens wordt beschreven, ziet ze duidelijke parallellen met de situatie van vluchtelingen nu.

‘Dit verhaal is ook een metafoor voor de keuzes die je in het leven maakt en de toevalligheden die zorgen dat je een bepaald pad inslaat. Over de moed, het geluk of fatalisme waarmee je op een gegeven moment zo’n pad afloopt en de mate waarin je openstaat om een afslag te nemen. Al die keuzes maken ons tot wie we zijn, het gaat niet over goed of slecht.

‘Dit verhaal is ook een metafoor voor de keuzes die je in het leven maakt’

‘Het is boek is niet autobiografisch. Ik vind mijn leven niet interessant genoeg om daar andere mensen mee lastig te vallen. Ik houd vooral van schrijvers die verhalen kunnen vertellen. In de karakters zit natuurlijk wel iets van mezelf en van de mensen die ik ken. Poek heeft bijvoorbeeld een online onderwijsbedrijf dat tijdens Covid een enorme vlucht neemt. Zijn onvrede over het onderwijs, dat het beter kan, deel ik met hem. Ik vind dat wij voortdurend moeten nadenken over de taak van onderwijs en hoe het beter kan. Daarvoor moeten we meegaan met de tijd en dat gebeurt naar mijn mening veel te weinig.

‘Ik zou alleen nooit een boek schrijven over mijn werk. Als ik al iets zou schrijven in die sfeer dan zou het eerder een komedie zijn voor op tv. Werkelijk iedere dag is er wel iets fantastisch, ongelooflijks, volstrekt idioots of lachwekkends aan de hand. Begrijp me goed, het onderwijs op de kunstacademie komt wat mij betreft het dichtst in de buurt van mijn ideaal wat onderwijs hoort te zijn. Het begint en eindigt met een totale focus op wie je bent en wie wilt je worden, en in die zin voel ik me bevoorrecht om daar leiding aan te geven.

‘Tegelijkertijd ben ik doodsbang, want wat gaan mensen ervan vinden?’

‘Met het boek heb ik geen andere ambitie dan mensen een prettige tijd geven, en hopelijk geeft het hier en daar ook wat te denken. Tegelijkertijd ben ik doodsbang, want wat gaan mensen ervan vinden? En slaat dit terug op mijn functioneren als directeur? Het is een boek over echte mensen die echte mensendingen doen, en dat wordt behoorlijk realistisch omschreven. In die zin voelt het kwetsbaar. Maar tegelijkertijd is die kwetsbaarheid de dagelijkse praktijk van al die studenten en docenten hier op de kunstacademie. Zij stoppen hun ziel en zaligheid in de dingen die ze maken en iedereen mag daar wat van vinden. Misschien is het wel goed dat ik me ook een keertje in die positie begeef.

Tekst: Wietse Pottjewijd
Foto: Jeroen Chabot

Volg ons op Instagram