Ongelijke kansen? Honoursprogramma’s zijn goed bezig, meent minister
Gepubliceerd: 27 January 2021 • Leestijd: 1 minuten en 12 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Studenten maken minder kans op selectie voor honoursprogramma’s in hbo en wo als hun ouders lager opgeleid zijn. Dat vindt minister Van Engelshoven jammer, maar ze kan er weinig aan doen.
Voor honoursprogramma’s worden studenten met hogere cijfers en een kritisch denkvermogen geselecteerd, blijkt uit Nijmeegs onderzoek onder duizend studenten van drie universiteiten (Nijmegen, Maastricht en Twente) en twee hogescholen (HAN en Hanzehogeschool). En dat is ook de bedoeling.
Maar de onderzoekers zagen nog iets: studenten met lager opgeleide ouders worden minder vaak toegelaten tot die programma’s. Ook een lager gezinsinkomen verlaagt de kans op selectie.
Bijbaantjes
Er is dus geen sprake van gelijke kansen. Zelfs als ze eenmaal zijn toegelaten tot de excellentieprogramma’s, speelt de portemonnee van de student een rol: bijbaantjes maken het moeilijker om de programma’s te doorlopen. De PvdA stelde schriftelijke vragen aan minister Van Engelshoven: wat vindt zij hiervan?
De antwoorden volgen drie sporen: de minister vindt het ‘geen goede zaak’, maar er wordt aan gewerkt en uiteindelijk mogen de onderwijsinstellingen zelf bepalen hoe ze hun studenten selecteren.
Dus de minister vindt net als de PvdA – en vermoedelijk alle andere politieke partijen – dat studenten met laagopgeleide ouders ‘de kans moeten krijgen hun talenten verder te ontwikkelen’.
Motivatie
Maar de bevindingen van de onderzoekers bevestigen volgens haar de koers van het kabinet. Vanaf 2015 is er ‘meer aandacht voor diversiteit en een bredere toegankelijkheid’ bij deze programma’s. Tegenwoordig moeten niet alleen hoge cijfers, maar ook motivatie en de achtergrond van de student meewegen bij de toelating.
Men is dus al goed bezig, is haar conclusie. Er komt bovendien een speciale expertgroep voor toegankelijkheid van het hoger onderwijs en onderwijsinstellingen blijven intussen bezig met het verbeteren van hun selectiemethodes.
Dus hoeft de minister uiteindelijk geen actie te ondernemen, vindt ze zelf. Ze hoopt op verstandig beleid van de universiteiten en hogescholen. ‘Welke selectiefactoren en -methoden door instellingen worden gebruikt is de verantwoordelijkheid van de instellingen.’
Tekst: HOP, Bas Belleman
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? 
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
“Voor honoursprogramma’s worden studenten met hogere cijfers en een kritisch denkvermogen geselecteerd, blijkt uit Nijmeegs onderzoek onder duizend studenten van drie universiteiten (Nijmegen, Maastricht en Twente) en twee hogescholen (HAN en Hanzehogeschool). En dat is ook de bedoeling.”
Nee, dat is niet de bedoeling. Het Honoursprogramma is voor studenten die, buiten hun standaard curriculum, eigen ideeën hebben over hun professionele ontwikkeling. Die in hun vrijwilligerswerk, bijbaan, sportleven en studentenleven laten zien dat ze verder kijken dan alleen het volgende tentamen halen. En dit zijn echt niet altijd de studenten die de hoge cijfers halen. Want een cijfer zegt niet bij iedere student iets over zijn/haar capaciteiten. Daarom moeten studenten geselecteerd worden op hun motivatie, hun plannen en hun inzet, zoals nu bij veel studies op de HR al gebeurd. Ik hoop dat hierdoor (in de toekomst) alle studenten die dat graag willen, toegelaten worden tot een Excellentie/Honours programma.
@ Klinkt erg Vrijeschool-achtig en zo werkt het natuurlijk niet in de realiteit. Of we het nu leuk vinden of niet, mensen worden afgerekend op prestaties en over intelligentie is wetenschappelijk al lang geleden aangetoond dat dit een genetisch verhaal is. Klinkt natuurlijk niet leuk, minder intelligente ouders geven ook hun herseninhoud door aan hun nageslacht. Zeker in een land als Nederland krijgt de zwakke leerling al enorm veel kansen en begeleiding en zijn er, nog, geen noemenswaardige financiele barrieres die een studie onmogelijk maken. Laten we hier dankbaar voor zijn en het oog eens richten op landen waar dit niet zo is. Vanuit een bevoorrechte positie mekkeren over de imperfectie van al je eigen privileges, terwijl het grootste deel van de wereldbevolking deze kansen niet heeft omdat hun wieg ergens anders stond, is nl. niet alleen erg narcistisch maar zouden we ook als een vorm van economisch kolonialisme kunnen bestempelen. Voor alle vrijeschool types die hier huilerig op gaan reageren: De ideologie van Rudolf Steiner gaat uit van ongelijkheid tussen rassen en dat verklaart wellicht waarom dit soort instituten zo paternalistisch links en blank zijn.