Hilde Koops coacht mensen met een verstandelijke beperking die worden opgeleid tot ervaringsdeskundige. ‘We willen dat ze sterk in hun schoenen komen te staan en kunnen samenwerken. Alles is gericht op hun eigen ontwikkeling.’

‘Ik werk op de tiende verdieping van de Rochussenstraat op de STERKplaats, dit is een plek waar studenten (van STERK, geen HR-studenten, red.) met niet aangeboren hersenletsel of een lichtverstandelijke beperking worden opgeleid tot ervaringsdeskundige. Het is mijn eerste week en ik volg als coach Marieke Kooistra op (rechts op de foto) die de afdeling vorig jaar heeft opgezet. Wij werken voor de LFB, een belangenvereniging voor en door mensen met een verstandelijke beperking. We zijn dus eigenlijk te gast op de hogeschool.

‘Wij werken voor de LFB, een belangenvereniging voor en door mensen met een verstandelijke beperking.’

‘Dat Marieke weggaat is echt wel een grote verandering voor de studenten. Het is daarom fijn dat we een maand overlap hebben om het een beetje te laten landen en zodat ze mij kunnen leren kennen. Ik vind het belangrijk om daar tijd voor te nemen want de studenten hebben ongelooflijk veel meegemaakt in hun leven, en het is nogal wat om dat allemaal met mij te delen. Je bouwt daardoor een bijzondere band met elkaar op, heel anders dan met collega’s op een kantoor of als begeleider, en dat is heel mooi aan dit werk.  

‘De opleiding duurt drie jaar en de STERKstudenten zijn drie dagen per week aanwezig. Ze gaan in die tijd hun levensverhaal schrijven, en daarnaast oefenen met presenteren en communiceren zodat ze dit verhaal uiteindelijk via workshops kunnen delen. Ook leren ze hun grenzen aangeven en feedback te geven en te ontvangen. We willen dat ze sterk in hun schoenen komen te staan en kunnen samenwerken. Alles is gericht op hun eigen ontwikkeling.

‘We willen dat ze sterk in hun schoenen komen te staan en kunnen samenwerken.’

‘Aan het begin vinden studenten het vaak lastig om te zeggen dat ze een verstandelijke beperking hebben. Dat is ook niet niks. Vaak zijn ze onzeker omdat ze altijd te horen hebben gekregen wat ze allemaal niet kunnen of waar ze niet geschikt voor zijn. Ze zijn beschadigd op dat gebied. Het is aan ons als coaches om ze te ondersteunen in het weer in hun kracht zetten, en te kijken naar wat ze allemaal wél kunnen. Van Marieke weet ik dat er in een jaar al veel kan veranderen. Een van de studenten durfde aan het begin absoluut niet voor een groep te spreken. Hij las alles van een blaadje af. En nu zie je dat hij rechtop staat, contact met de omgeving maakt, en heel zelfverzekerd zijn verhaal overbrengt.

‘Vaak zijn ze onzeker omdat ze altijd te horen hebben gekregen wat ze allemaal niet kunnen’

 ‘Ik vind trouwens ook wel dat je gewoon op je bek moet kunnen gaan want daar leert iedereen van. Ik merk bij mijn eigen kinderen dat ik soms echt op mijn handen moet zitten als ze iets doen wat niet handig is. In onze maatschappij willen we vaak vanuit de beste bedoelingen alles goed doen, ook bij het begeleiden van mensen met een beperking, maar een helpende hand is niet altijd goed. Een van onze studenten zit in een rolstoel en geeft bijvoorbeeld aan dat hij daardoor heel weinig gestimuleerd is om dingen zelf te doen. Wij proberen hier om ze wel zoveel mogelijk zelf te laten doen. Ze moeten zelf op onderzoek uitgaan als ze iets niet weten, die normalisatie vind ik heel fijn.

‘In het laatste jaar van de opleiding gaan we kijken waar de studenten terechtkunnen. Ze zouden bij de LFB kunnen blijven, maar ze kunnen ook ingezet worden in hun eigen zorgorganisatie om daar een prominente rol als ervaringsdeskundige te spelen. Om daar bijvoorbeeld mee te denken over de visie en het beleid, of om vertrouwenspersoon worden van cliënten. Het mooiste zou zijn als ze er ook voor worden betaald, maar zover is het nog niet. Uiteindelijk zouden we die erkenning wel willen want dat is pas echt inclusief.

‘Het mooiste zou zijn als ze er ook voor worden betaald, maar zover is het nog niet.’

‘Het is goed en belangrijk dat we op dezelfde locatie zitten als het Instituut Voor Gezondheidszorg met opleidingen als fysiotherapie, ergotherapie, verloskunde en verpleegkunde. Bij deze praktijkgerichte opleidingen wordt vaak vergeten dat je mensen met een verstandelijke beperking anders moet benaderen. Hoe je zo’n gesprek voert, daar willen we graag bij helpen. We hebben bijvoorbeeld iemand in de groep die in het verleden een psychose heeft gehad. Hij merkt dat mensen soms bang worden van hem, terwijl dat niet nodig is. Als studenten met hem in gesprek gaan kunnen ze leren de persoon achter de psychose te zien.

‘Het zou ook gaaf zijn als STERKstudenten ook gewoon eens bij een les aanwezig kunnen zijn.’

‘Het zou mooi zijn als in de toekomst bepaalde lesprogramma’s samen met onze studenten worden gemaakt, of dat er in elk geval gekeken wordt welke rol zij daarin kunnen spelen. Het zou ook gaaf zijn, en dat is een uitnodiging bij deze, als STERKstudenten ook gewoon eens bij een les aanwezig kunnen zijn. Niet dat ze per se een rol hebben, maar dat ze onderdeel zijn van de les zoals iedere andere student. In het creëren van dit soort laagdrempelige mogelijkheden voor studenten ligt voor mij wel een uitdaging. Daar ga ik mijn tanden inzetten.

* Dit verhaal is tot stand gekomen met input en medewerking van Marieke Kooistra.

Tekst en foto: Wietse Pottjewijd

Volg ons op Instagram