Geachte heer Dijkgraaf,

Van harte gefeliciteerd met uw nieuwe baan als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). D66 krijgt wederom dit ministerie toegewezen en maakt de verwachtingen hopelijk waar. Een half jaar geleden schreef ik een afscheidsbrief aan uw voorganger Van Engelshoven, die onderwijs met een “grote O” niet voor elkaar heeft gekregen. Ik miste de betrokkenheid bij studenten en docenten tijdens de coronacrisis. Tevens is de beloofde kwaliteitsverbetering van het hoger onderwijs niet gerealiseerd. Dit laatste ter compensatie van het leenstelsel.

Vanaf 10 januari neemt u het onderwijsstokje over van uw partijgenoot. Helaas zijn de hogescholen en universiteiten weer gesloten, terwijl uw voorganger beloofde dat dit niet meer zou gebeuren. Vergeet niet dat het studentenleven al twee jaar wordt beheerst door thuiszitten en online-onderwijs. De kwaliteit van Teamslessen en Onlinefilmpjes schiet tekort. De motivatie daalt tot een dieptepunt en de studieresultaten verkleuren daarmee van licht- naar bloedrood. Zelfs bij de heropening in september zijn er fysieke lesuren ingewisseld voor digitale. De bedoeling van het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) was toch om achterstanden weg te werken?

Mijn angst is dat de huidige studenten onevenredig worden getroffen door de coronacrisis. Zij ontvangen geen degelijk onderwijs, terwijl zij amper ziek worden van het virus. Anderzijds wordt hun mentale en sociale gezondheid geschaad, zoals diverse onderzoeksrapporten aantonen. Identiteits- en sociale ontwikkeling staan op een laag pitje. Dikwijls wordt vergeten dat deze vorming met name binnen scholen plaatsvindt. Verder worden deze geestelijke offers met materiële verhoogd, omdat de coronaschulden ooit terugbetaald moeten worden. Ten slotte bestaat het gevaar dat de komende lichting afgestudeerden een ‘coronastempel’ op hun diploma krijgt, waardoor hun positie op de arbeidsmarkt verzwakt.

Inclusief en kwaliteitsonderwijs is de kernvisie van onze hogeschool. Naast bovengenoemde zorgen over de kwaliteit van het onderwijs staat ook de inclusie ervan ter discussie. Juist een opleiding als social work opent zijn deuren voor jongeren uit achterstandssituaties. Zij ontberen vaak economisch en cultureel kapitaal, waardoor de beschikbaarheid van een technische en intellectuele infrastructuur ontbreekt. Afstandsonderwijs zal daardoor de verschillen in de maatschappij verder vergroten met kans op latere exclusie. Mocht uw kabinet bovendien de toegang tot fysiek onderwijs willen reguleren met de coronapas, bijvoorbeeld 2G, dan sluit u ongevaccineerden uit en zal dat de kloof in de samenleving vergroten.

Ik zie u als een eminent wetenschapper, die Einstein en Hawking aan de man, en vrouw, bracht. Nu betreedt u de Haagse arena, waar andere spelregels gelden. Uw illustere voorganger Plasterk kan er over meepraten. Hij nam afscheid als minister van ‘feesten en partijen’. Politiek is geen wetenschap, alhoewel we tegenwoordig merendeels door de wetenschap, lees het OMT, worden geregeerd. Volgens Hannah Arendt dient de politiek meerstemmig te zijn in plaats van één (wetenschappelijk) geluid. Met andere woorden, naast de stem van virologen en epidemiologen verwacht ik dat u die van docenten en studenten laat horen.

Graag verneem ik uw reactie op bovenstaande zorgen. Uw eerste daad is hopelijk het heropenen van het hoger onderwijs, zodat er weer vertrouwen ontstaat in uw kabinet. Na twee jaar stilte van uw departement verwacht ik dat het onderwijsgeluid weer gaat klinken in de Trêveszaal. Succes op uw ministerie, dat als geen ander het toekomstperspectief van jongeren bepaalt. Dat hebben ze hard nodig na twee jaar uitgesteld leven.

Hoogachtend,

Pieter de Jong,
docent filosofie
Hogeschool Rotterdam

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?