Hoewel twee van de drie standaards waarop beoordeeld wordt voldoende zijn, leidt één onvoldoende tot een onvoldoende beoordeling voor het geheel. Belangrijkste kritiekpunt is dat de opleiding niet kan waarborgen dat het afstudeerwerk hbo-waardig is.

Bachelorniveau
De NQA onderzocht het afstudeerwerk van 24 studenten en komt tot de conclusie dat ‘bij teveel werken niet voldaan wordt aan het bachelorniveau. Dit aantal overschrijdt ruim de tien procent (dus 3 of meer van de 24 afstudeerproducten, red.)’, stelt de NQA die op basis van richtlijnen van de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie), tot het oordeel ‘onvoldoende’ komt.

In de bewuste afstudeerwerken zijn onder andere, stelt de NQA, probleem- en vraagstelling te breed geformuleerd. De opleiding heeft daar onvoldoende op gelet. Ook onderbouwden teveel afgestudeerden ‘matig of onjuist’ waarom ze voor een bepaalde methode van onderzoek hebben gekozen, een methode die volgens de NQA nogal eens niet de juiste was. Ook hier is sprake van te weinig sturing vanuit de opleiding.

Na-ijlen
Hans van der Moolen, directeur van het instituut voor gezondheidszorg (IvG), erkent het probleem en wijst erop dat het belang van het doen van onderzoek pas de afgelopen jaren sterk is toegenomen. ‘Daar zijn wij het mee eens maar wij ijlen in ons handelen nog een beetje na. Het is nog niet op orde. Van der Moolen: ‘Maar de NQA vindt niet dat onze studenten onbekwaam zijn als het gaat de verpleegkundige vakuitoefening zoals bijvoorbeeld het geven van injecties en het verrichten van andere verpleegkundige handelingen.’

Uit gesprekken met zorginstellingen waar de studenten stage liepen of afstudeerden, concludeert de NQA dat verpleegkunde van de HR ‘een opleiding in ontwikkeling’ is. ‘Enkele jaren geleden was er sprake van een stevige ontevredenheid’, aldus de NQA die constateert dat ‘het oordeel van het werkveld begint te draaien maar dat men nog steeds kritisch is over het bereikte niveau’.

Herstelplan
De instituutsdirectie nam al eerder maatregelen om de kwaliteit van de opleiding te verbeteren. Zo is er een extra onderwijsmanager aangesteld en zijn de procedures rond tentamens aangescherpt. Maar na de onvoldoende van de NQA kan het daar niet bij blijven. Door de instituutsdirectie is er een herstelplan opgesteld, en naar de NVAO gestuurd, dat vooral is gericht op de te verbeteren kwaliteit van het afstudeerwerk.

Vlak na het bezoek van de NQA hebben ook de lectoren Jacomine de Lange en AnneLoes van Staa afstudeerwerk van verpleegkundigen bestudeerd. De twee komen deels met dezelfde kritiekpunten als de NQA en in hun aanbevelingen, die allen door de instituutsdirectie zijn overgenomen, ligt de nadruk op het aanleren van onderzoeksvaardigheden en op het verbeteren van de begeleiding vanuit de opleiding.

Op een rijtje
De onderzoeksvaardigheden (het formuleren van een probleemstelling, kiezen van een onderzoeksmethode etc.) die studenten geacht worden te beheersen, waren afgelopen jaar ‘al’ op een rijtje gezet maar nog onvoldoende geïmplementeerd in het onderwijs, vertelt Van der Moolen. ‘Dat gebeurt vanaf september, we koppelen het aan bestaande projecten en aan het minor-onderwijs.

Een extra slag wordt er gemaakt voor studenten die in februari beginnen met afstuderen. Zij krijgen colleges over onderzoeksvaardigheden en op het moment dat ze een onderzoeksvoorstel voorleggen, moeten ze van een hoofddocent of lector een heel nadrukkelijke go or no-go krijgen. Om te zorgen dat in de toekomst ook ‘gewone’ docenten dit kunnen doen, starten we voor hen een professionaliseringstraject.’

Studentenenquête
De opleiding verpleegkunde zat de laatste jaren op meerdere vlakken in zwaar weer, wat ook te zien is in de slechte scores van de Nationale Studenten Enquête (NSE). In de organisatie rond roosters en de tentamens zijn volgens Van der Moolen inmiddels slagen gemaakt. ‘Maar in de NSE zien we dat helaas nog niet erg duidelijk terug’, aldus de directeur die najaar 2011 aantrad en stelt dat veel problemen te wijten zijn aan het gebrek aan sturing in het verleden. Met het nu ingezette beleid en het opgestelde herstelplan heeft Van der Moolen, geeft hij aan, voor de komende periode het volste vertrouwen in de nieuwe beoordeling.

Jos van Nierop