‘Zwarte piet is koloniale melancholie’
Gepubliceerd: 18 November 2013 • Leestijd: 1 minuten en 57 seconden • Lectoren Dit artikel is meer dan een jaar oud.De discussie over zwarte piet is dit jaar heviger dan ooit. HR-lector culturele diversiteit Nana Adusei-Poku reageert op de controverse. ‘De minderheid wordt de mond gesnoerd.’
Het is een goede zaak dat de discussie over zwarte piet plaatsvindt, maar de manier waarop is wat betreft lector Nana Adusei-Poku, verbonden aan kenniscentrum Creating010, tamelijk schokkend en gewelddadig. ‘Veel mensen gebruiken het feit dat het een kinderfeest is als excuus om het met grof geweld te verdedigen. De verklaring hiervoor zou zijn dat je hen de onschuld van hun eigen jeugd afneemt als je de figuur van zwarte piet aanvalt.’
Adusei-Poku ziet dat in Nederland de grens tussen racistische ideeën en openlijk racisme in de praktijk steeds dunner wordt. ‘Racisme is geïnternaliseerd in de Nederlandse samenleving. Nederlanders maken continu een wij-zij onderscheid. Kritiek op zwarte piet wordt vaak afgedaan met een houding van: Stel je niet aan. Critici wordt de mond gesnoerd en de mening van minderheden doet er niet toe.’
Gebrek aan kritisch denken
‘Wat me ook opvalt’, vervolgt Adusei-Poku, ‘is dat de media veel zwarte mensen aan het woord laten die voorstander van zwarte piet zijn. Zo lijken ze tegen zichzelf te zeggen: “Kijk, ‘ze’ komen er zelf niet eens uit, dus waarom moeten wij ‘ons’ feest dan aanpassen?” Het is trouwens wonderlijk dat zoveel zwarte en getinte Nederlanders oké zijn met zwarte piet. Er lijkt een algeheel gebrek aan kritisch denken te gelden: Zolang je maar “gezellig” met de massa meedoet, is er niks aan de hand.’
Historisch besef
De lector vindt het schokkend om tijdens haar lessen te merken dat veel hbo-studenten ook niet in staat zijn te reflecteren en zo weinig historisch besef hebben. ‘Dat besef begint bij kinderen. Er is hier een taak weggelegd voor docenten. Ik zou pabo-studenten aanraden om wél die discussie te voeren met ouders, collega’s en de kinderen zelf. Maar zoek vooral ook medestanders en organiseer je. Mensen die tegen racisme in willen gaan, worden door de meerderheid automatisch geïsoleerd en aangevallen. Dat zie je wel aan de agressieve reacties van zwarte piet-voorstanders.’
Het is volgens Adusei-Poku ondenkbaar dat zwarte piet acceptabel zou zijn in bijvoorbeeld de Verenigde Staten of Engeland. ‘Daar heerst veel meer dan hier het besef dat racisme onwenselijk en gevaarlijk is en dat minderheden rechten hebben die beschermd moeten worden. Het feit dat de VN nu ook onderzoek doen naar zwarte piet, geeft al aan dat men er internationaal raar tegenaan kijkt. Nederlanders zouden echt een andere mindset moeten krijgen en niet moeten blijven hangen in wat wel ‘koloniale melancholie’ wordt genoemd: het vasthouden aan stereotypen en rolpatronen uit het verleden.’
In de zwarte piet-discussie wordt vaak het argument gebruikt dat het ‘traditie’ is. ‘Maar tradities zijn bedoeld om uiting te geven aan de culturele identiteit van een samenleving. En dan niet de samenleving van vijftig jaar geleden, maar de huidige samenleving. Nederlanders zouden zich moeten realiseren dat to be Dutch does not mean to be white.’
Sabine Schipper
Als bijna heel Nederland voor de zwartepiet is krijg je in de media natuurlijk meer mensen aan het woord die voorstander zijn.
Zwarte piet gaat helemaal niet om racisme -.- hij is zwart omdat hij door de schoorsteen ging. Het heeft niks te maken met racisme. Alleen mensen die overgevoelig zijn voor racisme reageren hier zo erg op. Als ze zwarte piet afschaffen of wit maken of regenboog kleuren DAN wordt het pas racistisch, want dan gaan we van een maatschappij waar je huidskleur niet uitmaakt naar een maatschappij waar kinderen zeggen:”Papa waarom is zwarte piet niet meer zwart”. En dan moeten wij zeggen “ja jongen, wit of regenboog is nou eenmaal een beter kleur dan zwart” dat is pas racistisch. Dus laat het lekker zoals het nu is, mijn 2 centen.
Zwarte piet-voorstanders worden impliciet en ironisch genoeg zwart gemaakt en de term minderheden wordt gebruikt om een scheidslijn tussen wij en zij op te zetten. Er is hier geen ruimte voor discussie. Dit is vooraf vingerwijzen en beschuldigen zonder ergens voor open t4e staan.
Alleen al het feit dat
“Het is trouwens wonderlijk dat zoveel zwarte en getinte Nederlanders oké zijn met zwarte piet. Er lijkt een algeheel gebrek aan kritisch denken te gelden: Zolang je maar “gezellig” met de massa meedoet, is er niks aan de hand.’”
dit verdraaid wordt totdat voor zwarte piet zijn alleen maar een gevolg kan zijn van gebrek aan kritisch denken laat dit zien.
Het is inderdaad een beetje tegenstrijdig dat mensen vinden dat ‘wij’ (nederlanders) racistisch zijn, terwijl we de grootste multiculturele samenleving van Europa hebben. Overal staan moskeën, wordt er rekening gehouden met elke feestdag en staan wij open voor alle culturen en passen ‘wij’ hier ons op aan. Waarom kunnen de mensen die besluiten om in Nederland te gaan wonen / onderdak te zoeken, zich niet aan te passen aan ONZE cultuur?
Deze mensen hebben het vaak veel beter dan in hun land van oorsprong, dus waarom wordt er dan geklaagd om een nationaal feestdag? Ik vind dit echt belachelijk dat hier zoveel aandacht aan wordt besteed. Straks voelen de chinezen zich gediscrimineerd omdat er “chinese wokgroenten” worden verkocht… Waar gaat dit heen mensen?
Mensen die zich gediscrimineerd voelen moeten maar eens goed nadenken of zij de omstandigheden in Nederland willen opgeven voor bijvoorbeeld de oorlog, armoede of onderdrukking (wat tevens de oorzaak is dat zij in Nederland willen wonen) die ze in hun vaderland moeten ondervinden.
Hierbij wil ik eigenlijk zeggen dat men goed moet nadenken voordat er een oordeel gevormd wordt, en dit geldt niet alleen voor een feestdag, maar voor allerlei zaken.
Iedereen is welkom in Nederland, en dat wordt vaak vergeten!
Als docent aan de HR zeg ik: geïnternaliseerde onderdrukking en geïnternationaliseerde overheersing eens bespreekbaar maken in de klas. Ooit is er veel gesproken over racisme en andere ismen en werd het lesmateriaal al zo ontwikkeld dat elke student zich erin herkend…… Voor mijn gevoel zijn we terug bij af en graag maak ik eens een afspraak met deze lector!
Het is werkelijk ongelofelijk. Het woord “racisme” ben ik inmiddels spuugzat. Waarom moeten kinderen over deze situatie discussiëren, zij moeten helemaal geen besef hebben over wat precies racisme is. Simpelweg omdat dat juist racisme aanwakkert.
Over de zwarte pieten kwestie, de schoorsteen is de rede waarom hij zwart is als kinderen dat vragen, de historische reden erachter hoeft een kind helemaal niet te weten.
@Kempi, naar mijn mening is niet iedereen welkom in Nederland. Enkel de mensen die een steentje willen bijdragen aan de samenleving zouden hier welkom moeten zijn. Gelukzoekers, daar hebben we er al genoeg van.
Wat een onzinnig betoog. Voor iemand die research doet naar critical race theory. (zie: http://www.nana-adusei-poku.com/biography-publications/) had ik toch een meer kritische mening verwacht. Ze heeft het over geweld, maar ik vraag me af of ze de beelden heeft gezien waarin Zwarte Piet-tegenstanders uiten dat ze alles zullen doen om Zwarte Piet af te laten schaffen desnoods door hem aan te vallen met fysiek geweld. En mevrouw vindt het wonderlijk dat zoveel zwarte en getinte Nederlanders oké zijn met Zwarte Piet, hoe zou dit toch komen? Misschien omdat de meerderheid van zwarte- en getinte Nederlanders Zwarte Piet niet refereren met slavernij of racisme. ‘Racisme is geïnternaliseerd in de Nederlandse samenleving. Nederlanders maken continu een wij-zij onderscheid.’ Aldus Nana Adusei-Poku maar wat doet ze nu zelf door dit soort extreme uitspraken te maken. Juist, een wij-zij onderscheid creëren.
Kan dit stuk niet a.u,b gewoon verwijderd worden.
Laat men zich inderdaad ergens anders druk om maken dan dit.( verspilde tijd ten top
“Het is volgens Adusei-Poku ondenkbaar dat zwarte piet acceptabel zou zijn in bijvoorbeeld de Verenigde Staten of Engeland.”
Een kwestie van een dubbele moraal: in Amerika wemelt het van de sportteams met namen als ‘Redskins’, die verwijzen naar indianen… zou zo’n team ‘The Boston Blackskins’ heten, was het land daar vast ook te klein;
Verder vind ik het behoorlijk aanmatigend dat mevrouw eventjes voor mij als gekleurde Nederlander beslist waarom ik geen moeite zou hebben met zwarte piet; gebrek aan historisch besef? ik heb eerder een toekomstbesef, waarin ik kijk naar Amerika, waar je spastisch-politiek correcte constructies krijgt als ‘African American’, en iedereen voortdurend op zijn tenen loopt, want bijna alles wat je zegt is ‘offensive’. Dat scenario is voor mij een even grote nachtmerrie als het andere uiterste: een wereld waarin iedereen continu zijn vrijheid van meningsuiting gebruikt als ‘mijn recht om te beledigen’. Gelukkig zit er nog een heel gebied tussen die twee uitersten 😉
Ik ben me volledig bewust van het slavernijverleden van Nederland, maar het is nu honderdvijftig jaar later, kunnen we nu alsjeblieft verder?
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3546218/2013/11/17/Zwarte-Piet-discussie-lijkt-progressief-maar-is-een-grijsgedraaide-plaat.dhtml
Gaap.
Een tip Dennis. Verdiep je een keer in de geschiedenis. Wat jij nu doet zijn oppervlakkige uitspraken die niet onderbouwt zijn.
– Deze reactie is door de redactie verwijderd –
– Deze reactie is door de redactie verwijderd –
Het uiterlijk van zwarte piet moet aangepast worden.
De voorstanders die met domme argumenten komen zoals: ”het is een kinderfeest” of ”hij is zwart door de schoorsteen” kan ik niet serieus nemen. Als de figuur zwarte piet wordt afgeschaft kan het sinterklaasfeest nog doorgaan, want er zijn genoeg alternatieven.
Als samenleving moeten wij discriminatie serieus aanpakken.
Als je een tegenstander van zwarte piet bent, krijg je meteen te maken met een hoop racisme en discriminatie, het is teleurstellend dat dat nog mogelijk is in de 21e eeuw.
Ik denk niet dat zwarte piet hier echt het probleem is, maar het feit dat jullie allemaal een eigen mening hebben, die op niets gebaseerd is (hooguit wat emotie en onwetendheid) en vervolgens vinden jullie jezelf zo belangrijk dat je je nietszeggende mening wilt verkondigen. Maar serieus.. weet je nou echt?
Ik zou geen vertegenwoordiger willen zijn van de ideeën die je er op nahoudt. Of het nou anti-piet is of pro-piet.. Sympathie! Probeer je eens te verplaatsen in een ander en laten we dan weer in debat gaan.
Als het om racisme gaat? Wie kunnen we dan als schuldig aanwijzen?
Zolang het niet bedoeld is als racisme, vind ik het geen racisme. Maar zodra er mensen zijn die zich om welke reden gekwetst voelen, moeten we dit als samenleving serieus nemen en op z’n minst de kans geven om dit nader te onderzoeken. Wat er dan meegedaan wordt zien we dan wel weer.
Leuk om te zien dat we dit SAMEN zo goed op kunnen lossen.
Wat ik nog het meest frappant vind is dat alle mensen die zich ergeren aan Zwarte Piet nog steeds in Nederland willen wonen. Ik bedoel als je het zo kwetsend vind waarom ga je dan niet gewoon ergens anders wonen? Begrijp me niet verkeerd van mij hoeft er niemand weg, maar als ik ergens zou wonen waar ze bepaalde feestdagen zouden hebben waar ik niet mee zou kunnen leven had ik allang weggegaan. Het feit dat dit niet gebeurd is voor mij een teken dat deze mensen het hier prima naar hun zin hebben of zich er niet erg genoeg aan storen. Dus waarom moet er dan iets veranderen? Misschien zie ik het verkeerd hoor maar waarom moet een heel land zich aanpassen omdat een klein deel van de bevolking zich ergens niet in kan vinden. Ik erger mij ook aan zoveel dingen in Nederland maar mij hoor je ook niet klagen. Ik heb het geaccepteerd. Het enige waar in Nederland wat aan gedaan moet worden is tollerantie. Je hoeft het ergens niet mee eens te zijn, alleen het zou ook wel eens fijn zijn als men is een keer niet meteen overal over gaat zeiken. Mensen voelen zich tegenwoordig zo snel beledigd, aangesproken of gediscrimineerd dat je amper nog wat durft te zeggen. Ik krijg ook steeds meer de indruk dat het woord discriminatie langzaam zijn betekenis verliest. In het woordenboek staat : het maken van ongeoorloofd onderscheid. Ik kan zelf maar moeilijk inzien dat bij Zwarte Piet er een groep mensen anders wordt behandeld, laat staan belachelijk gemaakt.
Yannick, ik ben blij dat jij nooit zeikt. Het siert je en maakt je een beter mens.
Nederland is een fantastisch land en ik roep iedereen bij dezen op om te stoppen met klagen en zeiken. Volg Yannick!
En nog iets: als mensen het ergens niet mee eens zijn, moeten ze ZEKER stoppen met zeiken. Het ergens niet mee eens zijn is bij dezen verboden. Volg Yannick!
Als je het ergens niet mee eens bent houd je gewoon je mond en verhuis je. Kost niets, kleine moeite, zo gepiept.
Ik ben blij, want ik zeg altijd maar zo: mij hoor je niet klagen!
Met vriendelijke groeten,
Willem de Snookerfan
Ik denk dat de school verantwoordelijk is. Laat de managers er voor zorgen dat docenten en studenten in een veilige leeromgeving zitten. Met elkaar zijn we verantwoordelijk voor een goed klimaat op school!
Hoe vaak word er gesproken over Nederlanders en welke mensen worden hiermee bedoeld ?
Hoe vaak word er gesproken over buitenlanders en welke mensen worden hiermee bedoeld ?
Hoe vaak word er gesproken over zwarte pieten en welke mensen worden hiermee bedoeld ?
Zwarte piet kent grofweg 3 oorsprong verhalen. De demon krampus (of soms ook de raven van odin) die sinterklaas heeft overwonnen en nu goede daden moet doen als boetedoening, de schoorsteenklimmer die perment zwart is geworden maar wel nieuwe kleding kan kopen (die koop je makkelijker dan een nieuwe huid tenslotte) en inderdaad de vrijgekochte slaaf van Jan Schenkman.
Als we zelfs uitgaan van de slechtste versie (de voormalige slaaf) dan zie ik het eerder als een voorbeeld model hoe we met onze medemens om moeten gaan. Toen Alle zwarte mensen een slaaf waren was hij een betaalde knecht, dit was gelijk aan het gewone volk. Toen slavernij werd afgeschaft was hij de helper van sinterklaas. Een normale werknemer dus eigenlijk.
Nu is hij een gelijke van sinterklaas. Hij (en zijn broers/klonen) nemen alle taken van sinterklaas over.
Met deze voorbeeldfunctie is dus de vraag waar we nu verder naartoe willen. Willen we dat Witten en gekleurde mensen als gelijken worden behandeld en moeten we zwarte piet behouden of moeten we alles gescheiden houden mogen rassen elkaar nooit meer zien en moeten we meer haat zaaien. Als we dat willen laten we zwarte piet dan vooral afschaffen.
– Deze reactie is door de redactie verwijderd –
I think, you didn’t understand that this is a brief, simplified interview…
The quality of this academic is not what you should question, but your unwillingness to understand what the problem with Zwarte Piet is. Why is it, that you are not able to reflect upon it? Most of the comments make clear that there is a strong denial and refusal to deal with the issue as such. And the point that your colleague Mrs. Adusei-Poku is making is spot on. By the way, would you like to post your biography here as well? Now, that you have posted hers? I would be delighted to know who you are, please add your full name and biography, if you dare to do so in public. Greetings from a fellow student at WDKA/Piet Zwart, L.
http://de.scribd.com/doc/177303852/De-brief-van-de-VN-over-Zwarte-Piet
http://www.economist.com/news/europe/21588960-debate-holiday-tradition-exposes-racial-attitudes-zwarte-piet-racism
“Het is trouwens wonderlijk dat zoveel zwarte en getinte Nederlanders oké zijn met zwarte piet. Er lijkt een algeheel gebrek aan kritisch denken te gelden: Zolang je maar “gezellig” met de massa meedoet, is er niks aan de hand.”
Wat een belachelijke uitspraak. Dus volgens mevrouw Adusei-Poku is het raar dat weinig zwarte en getinte Nederlanders zwarte piet een racistisch fenomeen vinden. Ik zal een geheimpje verklappen; zwarte piet is ten eerste niet racistisch en ten tweede gaat het overgrote deel van zwarte en getinte Nederlanders met de tijd mee. Het overgrote deel van de negroïde Nederlanders die zwarte piet racistisch vinden denken ook nog steeds dat zij minder kansen in de samenleving krijgen en zwaar achtergesteld worden als gevolg van hun donkere huidskleur. Deze personen trekken dan maar ook al te graag anderhalve eeuw na dato de slavernijkaart als legitimatie om zichzelf zielig te vinden.
Daarnaast heb ik als klein kind vroeger nog nooit, maar dan ook echt nog nooit associatie gelegd tussen zwarte en piet en negroïde personen. Kinderen die op de basisschool donkere klasgenootjes uitmaken voor zwarte piet zijn gewoon slecht opgevoed, simpel zat.
Slechts een paar puntjes van een realist:
– Een echte racist zou nooit zwarte pieten in zijn huis toelaten als dit geassocieerd wordt met zwarte mensen.
– Een echte racist zou nooit vrolijk zwarte mensen toejuichen en vrolijke liedjes voor hun zingen.
– Een echte racist zou nooit zwarte mensen met open armen verwelkomen in zijn/haar land.
– Een echte racist zou nooit zijn/haar kind(eren) snoep aan laten nemen van zwarte mensen.
– Een echte racist zou nooit zijn/haar kind(eren) in sinterklaas laten geloven met de zwarte pieten, als zijnde zwarte mensen, als goede karakters.
Sint Nicolaas zijn verjaardag en alle vreugde daar omheen was toch bedoelt voor de “jeugdigen”. Volgens mij houd het “geloof in dit rond 5 december fenomeen” aan tot max een jaar of 6, 7???
Wat heeft racisme nu met “jeugdigen” te maken en met over zwarte pieten elkaar te “zwarte pieten?”. Hoe zit het overigens met de “heidense” traditie om dennebomen kerstbomen te noemen terwijl het veelal sparren zijn?
Naar beide zijden (voor- en tegenstanders) iets meer cultureel sensitief zijn zou stukken helpen, maar ja dat NL-vingertje blijft toch typisch iets van NL!
sluit me aan bij J
citaat uit dit stuk: “Nederlanders maken continu een wij-zij onderscheid”. Dat somt het probleem wel aardig op
Nederlanders maken continu een wij-zij onderscheid?
Iemand die bij het zien van een witte man met zwarte helpers direct aan discriminatie en slavernij denkt, maakt juist een wij-zij onderscheid! Die mensen denken namelijk in huidskleuren, een schoolvoorbeeld van racisme, terwijl de zwarte kleur van Zwarte Piet helemaal niets met een huidskleur te maken heeft.
Op https://bertvanzantwijk.wordpress.com/2016/10/29/zwarte-piet/ wordt de geschiedenis van het Sinterklaasfeest, de herkomst van Zwarte Piet en de betekenis van zijn kleur helder uitgelegd.
Iemand die zich HR-lector Culturele Diversiteit mag noemen, had zich toch wel iets beter mogen inlezen alvorens commentaar te geven.