Een groep hoogleraren bepaalt deze week welke master- en promotieopleidingen tot de uitzondering zullen behoren. Het kabinet zal daarna een protocol vaststellen voor Iraniërs die toch zo’n specialistische opleiding willen volgen. Dat is de uitkomst van een wekenlange onderhandeling tussen de universiteiten en ministers Ronald Plasterk (OCW) en Maxime Verhagen (BuZa).

Volgens een woordvoerder van OCW gaat de inlichtingendienst AIVD Iraanse studenten ‘screenen’ voordat ze mogen beginnen aan zo’n specialistische opleiding. Dit geldt ook voor studenten met een dubbele nationaliteit, die bijvoorbeeld een Nederlandse moeder en een Iraanse vader hebben.

De TU Twente en de TU Eindhoven besloten om Iraanse studenten te weren, nadat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) om de garantie had gevraagd dat Iraniërs geen gevaarlijke nucleaire kennis zouden opdoen. Die garantie konden de universiteiten niet geven, vonden ze. De IND ontkent overigens harde garanties te hebben geëist.

Wel stuurden de ministers Verhagen en Plasterk de instellingen eind vorig jaar een brief waarin ze vroegen om terughoudend te zijn in het onderwijs aan Iraanse studenten. Die mochten hier geen kennis opdoen waarmee ze in hun vaderland konden bijdragen aan de ontwikkeling van een atoombom. Aanleiding voor de brief was een nieuwe resolutie van de Verenigde Naties.

Het studieverbod voor Iraniërs bracht onrust teweeg. Op de website www.iraansestudenten.nl  staat een petitie tegen ‘de maatregel van het kabinet’. Natuurkundige en toekomstig KNAW-president Robbert Dijkgraaf betuigde zijn steun, net als de vermaarde taalkundige Noam Chomsky. Ook de Delftse hoogleraar reactorfysica Tim van der Hagen zette zijn naam onder de petitie.

Techniekfilosoof Behnam Taebi van de TU Delft, woordvoerder van de actiegroep die de petitie opstelde, is blij met het akkoord. ‘Maar we moeten niet vergeten dat het kwaad al is geschied’, zegt hij. ‘Iraanse academici zijn ten onrechte neergezet als gevaarlijke atoomwapenbouwers.’

HOP, Bas Belleman