Wat was er precies aan de hand? Een student van buiten de EU, maar geen vluchteling, wilde zich na twee niet-afgeronde opleidingen in mei 2012 inschrijven voor een derde opleiding, namelijk informatica. De hogeschool weigerde de student omdat zij in de veronderstelling was dat de student geen geldige verblijfsvergunning meer had. Een juridisch beleidsadviseur van de hogeschool legt uit hoe dit heeft kunnen gebeuren.

‘Als je in Nederland wilt studeren en je komt uit een land buiten de Europese Economische Ruimte, moet je aan heel wat eisen voldoen. In het land van herkomst moet de student een voorlopige verblijfsvergunning voor Nederland aanvragen bij de ambassade. Dat proces duurt makkelijk een half jaar.’

Gedragscode
Om dat te versnellen is er door alle hogescholen en universiteiten samen met de immigratie- en naturalisatiedienst (IND) in 2010 een gedragscode internationale studenten vastgesteld. ‘Door die gedragscode staat de hogeschool garant voor de student en krijgt zij ook gegevens van de student in handen. Eenmaal in Nederland moet de student zich bij de hogeschool en de politie melden. Dan krijgt de student een verblijfsvergunning voor de nominale duur van de studie, plus een jaar. Bij een bachelorstudie heb je het dan over vijf jaar.’

Niet op ‘de lijst’
In Nederland komt de student in een traject waarbij de hogeschool de student volgt. Bij de Hogeschool Rotterdam komt de student dan op een speciale lijst van het Student Service Center te staan. Als de student zich uitschrijft, moet de HR dat aan de IND melden.

Maar bij deze student is het net even anders gegaan. ‘Hij had in 2007, dus vóór de gedragscode bestond, alles zelf geregeld, inclusief de jaarlijkse verlengingen. Daardoor had de student zélf een meldplicht naar de IND en had hij moeten doorgeven dat hij was gestopt met zijn studie. Precies dat heeft hij nagelaten.’

Toen hij zich uitschreef voor zijn tweede opleiding verdween hij bij de hogeschool uit beeld. En toen ging het mis. Juridisch gezien verviel de verblijfsvergunning van de student een maand na zijn uitschrijving. ‘Maar dat gebeurt alleen als de IND de verblijfsvergunning ook daadwerkelijk intrekt. Daar is het bij deze student fout gegaan. De hogeschool ging ervan uit dat dit door de IND was gedaan en weigerde de student bij het inschrijven voor een nieuwe opleiding. Hij had in onze ogen immers geen verblijfsvergunning. Maar omdat de IND de verblijfsvergunning nog niet had ingetrokken, was deze nog geldig tot 1 september 2012.’

Toen de student tegen de weigering in beroep ging, had de hogeschool door de fout van de IND geen poot om op te staan. ‘De advocaat van de student gaf aan dat hij wel een goede verblijfsvergunning had, waardoor de hogeschool hem op dat moment niet had mogen weigeren.’

Incident
Maar wat nu? ‘De hogeschool moet door de uitspraak van het college van beroep voor het hoger onderwijs de student alsnog verplicht inschrijven. Maar dan heeft hij nu twee dingen te doen. Ten eerste moet hij collegegeld betalen voor dit collegejaar – pas na betaling van het collegegeld kun je immers officieel worden ingeschreven – en hij moet een verblijfsvergunning regelen bij de IND. Als die twee dingen goed gaan, kan hij informatica studeren aan de hogeschool.’
Als de IND hem inderdaad een verblijfsvergunning verleent, heeft hij formeel nog recht op één jaar studeren.

De juridisch adviseur benadrukt dat het hier om een uniek incident gaat. ‘Door de gedragscode kan dit niet meer voorkomen. Andere studenten van voor de code zijn inmiddels afgestudeerd of hebben Nederland moeten verlaten toen hun verblijfsvergunning verviel nadat zij zich uitschreven.’

Jonathan van Noord