Ik studeer al met een basisbeurs. Raak ik die nu kwijt?
Nee, studenten die vóór het collegejaar 2015/16 al een bachelorstudie volgden in het hbo of aan de universiteit behouden hun basisbeurs en ov-kaart. Dat is 102 euro per maand voor een student die nog thuis woont en 286 euro voor iemand die op kamers woont. De basisbeurs wordt vier jaar verstrekt. Als je dan nog niet afgestudeerd bent, heb je nog maximaal drie jaar recht op studielening bij DUO en mag je nog één jaar gebruikmaken van de studenten-ov. Als je binnen tien jaar afstudeert, worden je basisbeurs, kosten van de ov-kaart en eventuele aanvullende beurs omgezet in een gift. Daarom heet het een ‘prestatiebeurs’.

Ik ga dit collegejaar voor het eerst naar het hbo. Waar heb ik recht op?
Je hebt nog steeds recht op studiefinanciering, alleen komt de basisbeurs te vervallen. Wat overblijft, is een ov-kaart en een aanvullende beurs als je ouders een laag inkomen hebben. Daarnaast mag je zeven jaar lenen bij DUO.
Ook deze studiefinanciering is een prestatiebeurs. Als je binnen tien jaar afstudeert, worden de kosten van je ov en aanvullende beurs omgezet in een gift. Heb je geen diploma binnen die termijn, dan moet je het hele bedrag met rente terugbetalen.
Het leenstelsel (door de minister van Onderwijs Jet Bussemaker ‘studievoorschot’ genoemd) is bedoeld om meer geld te investeren in het hoger onderwijs. Studenten die nu beginnen, profiteren nog niet van deze extra impuls. Minister Bussemaker heeft hogescholen en universiteiten daarom gevraagd om uit eigen middelen alvast extra investeringen te doen, bijvoorbeeld door meer docenten aan te nemen. De Hogeschool Rotterdam heeft dat ook gedaan.
Verder compenseert de minister deze studenten door ze bij hun afstuderen een voucher (inruilbon) van 2.000 euro mee te geven. Dit bedrag kunnen ze binnen vijf tot tien jaar na hun afstuderen inzetten voor bijscholing.

Ben ik verplicht om te lenen?
Nee, je kunt ook alleen gebruikmaken van de ov-kaart (en de aanvullende beurs als je daar recht op hebt). Als je nog thuis woont en je ouders bereid zijn om jouw kost en inwoning te betalen, blijven alleen je collegegeld (1.950 euro), boeken en ‘zakgeld’ over. Je kunt ervoor kiezen om die kosten te betalen uit een bijbaantje in plaats van een lening.

Hoeveel kan ik lenen?
Je kunt bij DUO lenen voor je collegegeld (het zogenaamde collegegeldkrediet) en voor levensonderhoud. Het onderscheid tussen thuis- en uitwonend is in het leenstelsel verdwenen.
Het collegegeldkrediet bedraagt 162 euro per maand. Daarnaast kun je zelf bepalen hoeveel je bij leent voor levensonderhoud. Daar zit wel een maximum aan: 854 euro. In totaal hebben we het dus over maximaal 1.016 per maand.
Mocht je recht hebben op aanvullende beurs, dan gaat dat bedrag in mindering op het maximum van 854 euro per maand. Op de site van DUO staat een rekenhulp die je helpt bij het bepalen van de hoogte van je lening.
Twee jaar na je afstuderen, begint de aflossing van je studielening. Ja mag al eerder beginnen met terugbetalen, maar na twee jaar ben je ertoe verplicht. Er gelden gunstige voorwaarden voor (het afbetalen van) je studielening. Je hebt 35 jaar de tijd om af te lossen tegen een lage rente (zie hier de rentepercentages van DUO). Als je minder dan het minimumloon verdient, hoef je nog niet af te lossen. Zit je daarboven, dan hoef je niet meer dan maandelijks vier procent van je inkomen terug te betalen. In het oude stelsel was dat nog twaalf procent.

Mijn ouders hebben een laag inkomen. Hoe zit het met de aanvullende beurs?
Je hebt recht op een aanvullende beurs als het inkomen van je ouders minder dan 46.000 euro is. DUO kijkt daarbij naar het inkomen van twee jaar geleden. In het nieuwe stelsel wordt de aanvullende beurs verhoogd. De hoogte daarvan is afhankelijk van het inkomen van je ouders. Ligt dat lager dan 30.000 euro per jaar, dan krijg je de maximale aanvullende beurs. Dat is 378 euro, dus 100 euro meer dan in het oude stelsel. Je kunt hier bij DUO berekenen wat de hoogte van jouw aanvullende beurs is.

Ik heb een functiebeperking/ziekte. Behoud ik in het leenstelsel extra rechten?
Ja, studenten die via de decaan een aanvraag hebben gedaan, behouden ook in het leenstelsel het recht op een extra jaar studiefinanciering (dus: ov en eventuele aanvullende beurs). Nieuw is dat zij een kwijtschelding krijgen van maximaal 1.200 op hun studieschuld als ze binnen tien jaar een diploma hebben. Dat geldt natuurlijk alleen voor de studenten die ook een studieschuld hebben opgebouwd. Het is niet zo dat je die 1.200 euro kunt ‘innen’ als je geen schuld hebt bij DUO.

Hoeveel mag ik bijverdienen?
Dit is het goede nieuws: de bijverdiengrens voor studenten die op 1 september beginnen, is afgeschaft. Je kunt nu als student zo veel bijverdienen als je wilt (en kunt).

 
Tekst: Esmé van der Molen
Illustraties: Job Bos