Zoon Albert heeft aanvankelijk weinig interesse in messen, maar dat verandert als zijn vader hem een knaak per ingedraaide schroef biedt. Al snel maken ze samen de messen van Hillknives en dat doen ze dertig jaar later nog steeds. Hun handgemaakte messen gaan de hele wereld over. Hun klanten zijn verzamelaars, beroemde koks, baronnen, prinsen, maar ook het Korps Commandotroepen van het Nederlandse leger heeft een survivalmes van Frans en Albert van den Heuvel, gemaakt in hun werkplaats in de Hofbogen in Rotterdam.

Wat maakt een goed mes? Vader en zoon hebben slechts één woord nodig: ‘Staal.’ Maar daarna volgt een college van dik anderhalf uur. Over hardheid en taaiheid. Over roest en scherpte. Over het percentage koolstof, chroom, molybdeen, vanadium, mangaan, silicium en kobalt. ‘Het ultieme stukje staal voor een mes bestaat niet’, vertelt Albert. ‘Je moet altijd concessies doen’, zegt zijn vader. ‘Het percentage koolstof in staal is het belangrijkste voor een mes. Hoe meer koolstof, hoe scherper het mes. Maar ook: hoe harder het roest.’ Albert zegt: ‘Roestvast staal wordt weer snel bot.’

Palissanderhout geïmpregneerd met kunsthars. Giraffebot, fossiele walrustand en letterhout uit Suriname.

Het ultieme staal voor een mes bestaat dan niet, maar bij Hillknives doen ze er alles aan om zo dicht mogelijk in de buurt te komen. Hun staal komt uit Japan, Oostenrijk en Duitsland. En uit Uddeholm in Zweden, waar staal wordt geproduceerd voor schaatsbladen. Onlangs maakten Frans en Albert van dit staal voor Herman den Blijker een vleesmes van 42 centimeter lang. Het heft is naar zijn hand gevormd en gemaakt van palissanderhout geïmpregneerd met kunsthars. Giraffebot, fossiele walrustand en letterhout uit Suriname zijn andere materialen die voor de grepen van Hillknives worden gebruikt. Maar je kunt ook kiezen voor mammoetivoor, meer dan 20.000 jaar oud, uit de permafrost van Alaska.

Om van een strip staal tot een keukenmes te komen is ongeveer tien uur werk. Maar over sommige messen wordt een halfjaar gedaan. Albert en Frans werken met de beste graveurs ter wereld. Ze hebben ook de mooiste namen, vind ik. Alain Lovenberg, Didier Dessart, Roland Baptiste. Ik word verliefd op een zakmes gegraveerd door de Italiaan Gianfranco Pedersoli. Voorstellingen die aan Michelangelo doen denken, ingelegd met goud. Dit is geen mes, dit een museumstuk.

Terug naar de Hofbogen, waar de 77-jarige Frans nog bijna dagelijks te vinden is. ‘Ik heb geen zitvlees’, zegt hij. ‘Ik zou niet weten wat ik zou moeten doen als ik niet zou werken.’ Hetzelfde geldt voor zijn zoon. De mens achter het mes is monomaan. Ze gaan steeds meer op elkaar lijken. Vader en zoon. Misschien komt het door het werk, de machines waarachter ze plaatsnemen. Ze zagen, slijpen en polijsten. Hun rug gebogen over het mes, hun ogen gericht op de vouw van het lemmet.

Nog niet zo lang geleden was messenmaker een uitgestorven beroep. Het is leven ingeblazen. Schitterend leven.

Ernest van der Kwast (1981) is schrijver. In januari verschijnt zijn nieuwste boek: De ijsmakers.