Tom is vijfdejaars culturele maatschappelijke vorming (cmv) en doet onderzoek naar permacultuur: ‘Dit sociale groene werk wordt op school niet behandeld. Van mij mag daar wel meer aandacht voor zijn, zeker bij een gigantisch brede opleiding zoals social work.’

‘Vandaag werk ik aan mijn scriptie die ik hopelijk in december zal afronden. Ik doe onderzoek bij een klein zorgbedrijfje dat methodes gebruikt uit de sociale permacultuur. Dat vind ik erg interessant. Permacultuur is een manier om de leefwereld van de mens zo te ontwerpen dat deze geen negatieve invloed heeft op de natuur. Dat principe kan je ook op sociaal vlak en binnen de zorg gebruiken. Er is weinig over geschreven, dus het is hard nodig om daar onderzoek naar te doen.

‘Een goed voorbeeld van sociale permacultuur is de voedseltuin waar ik eerder mijn stage deed en nu werk als coördinator. Het is een stadstuin van zevenduizend vierkante meter bij de Marconitorens, waar we groente verbouwen voor de voedselbank. Mensen die bij de voedselbank komen, kunnen bij ons gratis eerlijk verbouwd voedsel ophalen.

‘Het werk bij de voedseltuin wordt voor een groot deel gedaan door vrijwilligers met een uitkering en mensen die in een sociaal isolement hebben gezeten. Dit is een groep die heel onzeker is. Ze hebben hun blik naar de grond gericht en gaan vaak met enige tegenzin aan het werk. Per week dat ze bij ons aan de slag zijn, zie je dat ze een rechtere houding krijgen.

‘In het begin hebben ze vaak niet veel sociaal contact met de groep, maar na een tijdje worden ze er steeds meer onderdeel van. Ik zie ze dan opbloeien als een soort bloem, dat vind ik heel mooi. Het tuinieren helpt ook om even alle zorgen, zoals schulden of het niet kunnen vinden van werk, te vergeten. En soms houden ze er vast werk aan over.

‘Het werk bij de voedseltuin voelt voor veel mensen nuttiger dan bijvoorbeeld schoffelen bij de gemeente. Dat komt omdat ze het nut er meer van inzien. Ze verbouwen groentes voor mensen die het moeilijk hebben en mogen zelf ook wat mee naar huis nemen. Het is simpel werk maar omdat er een duidelijk doel is, merk je dat ze meer motivatie krijgen.

‘Ik noem het niet graag een community, want communities zijn vaak een beetje gesloten terwijl het hier juist open is. Iedereen is welkom. Er wordt ook wekelijks gekookt en als er dan toevallig iemand langskomt, wordt die persoon eigenlijk altijd uitgenodigd om mee te eten. Dat het zo open is, vind ik tof.

‘Ergens zie ik dit als een nieuw soort buurthuis. Ik zou het heel mooi vinden als er in elke wijk een buurttuin zou komen waar je als buurt samenkomt en dingen kan bespreken.

‘Dit sociale groene werk wordt op school niet behandeld. Van mij mag daar wel meer aandacht voor zijn, zeker bij een gigantisch brede opleiding als social work. De combinatie van groen en sociaal vind ik heel belangrijk. Je laat aan de ene kant zien dat niet alles wat je eet in plastic hoeft te zitten en uit de supermarkt hoeft te komen. En aan de andere kant ook ben je ook nog eens bezig met mensen die eigenlijk geen plek in de samenleving hebben. Het is mooi om hen een plek te geven en te laten zien dat ze geen nummertjes zijn, maar echte mensen.’

Tekst & beeld: Wietse Pottjewijd