Blog Floren: Oost, West: Europa best
Blog van FlorenGepubliceerd: 3 days ago
| 
|
Jean Marie Molina is hoofddocent studiesucces en wijsgerig pedagoge. Ze begeleidt studenten (met studievertraging) bij het behalen van hun diploma. Haar eerdere blogs lees je hier.
In mijn vorige blog schreef ik dat ik tot de ontdekking kwam dat mijn studenten niet kunnen leren. Met dit besef kwam tegelijkertijd een uitdaging. Hoe kan ik mijn studenten – in de beperkte tijd dat ik ze per week zie – bewust maken van hun eigen leerproces?
In mijn vorige blog schreef ik dat ik in mijn strijd tegen studie-uitval en studievertraging metacognitieve strategieën inzet om mijn studenten te leren leren. Ik vond bij de cognitieve psychologie hulp in de vorm van de taxonomie van Bloom. Professor Saundra McGuire, specialist op het gebied van leerstrategieën en metacognitie, heeft hiervoor een vierstappenformule ontwikkeld.
Ik ben hiermee gaan experimenteren om mijn studenten te helpen. Mij helpt het en jou (of je nou docent of student bent) misschien ook. Mijn stappenplan ziet er als volgt uit:
1: Vraag aan studenten hoe (goed) ze (denken te) leren.
Studenten die naar de Hogeschool Rotterdam komen overschatten vaak hun eigen kunnen. Zij zijn ervan overtuigd dat aanwezig zijn in de les en thuis de stof nog eens doornemen, genoeg is om hun toetsen te halen. Vandaar dat ze vaak te laat beginnen met het maken van opdrachten of met leren voor toetsen.
2: Laat studenten bedenken waarvoor ze harder werken: om stof te reproduceren of te begrijpen.
Studenten weten vaak niet dat studiesucces een vaardigheid vereist die ze kunnen aanleren, namelijk: actief leren. Studenten die actief leren, willen een onderwerp vanuit meerdere perspectieven beschouwen. Op die manier gaan ze de stof begrijpen; ze zijn dan in staat om wat ze weten duidelijk aan een ander uit te leggen. Het uitleggen aan een ander vraagt om meer verdieping dan het leren voor een toets.
3: Introduceer de taxonomie van Bloom.
Studenten hebben vaak niet door dat leren in het hbo van een andere orde is dan op de middelbare school. Waar ze vroeger misschien weinig hoefden te doen om mooie cijfers te halen, moeten ze nu hard werken. Wanneer studenten de verschillende niveaus van Bloom begrijpen, kunnen ze onmiddellijk het verschil zien tussen het soort werk dat de middelbare school van hen vereiste en het werk dat ze in het hoger onderwijs moeten doen. Dit is cruciaal in het helpen van studenten om de leertransitie die ze moeten maken te erkennen.
4: Vraag aan studenten op welk niveau van Bloom ze normaal presteren en op welk niveau ze zouden moeten presteren.
Bij de laatste stap worden studenten aangespoord om hun leerdoelen uit te drukken in termen van de niveaus van Bloom. Het gaat hier om het verschil tussen waar de student is ten opzichte van waar hij moet zijn. Dit inzicht heeft een positieve invloed op studiegewoonten en studieprestaties.
Ik denk dat dit stappenplan studenten leert leren. Ik ben benieuwd of dit stappenplan jou of jouw studenten vooruithelpt. Laat je het me weten in de comments?
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Allereerst wil ik u complimenteren voor het besteden van aandacht aan ‘leren leren’. Het belang van metacognitieve processen wordt te vaak over het hoofd gezien, met als gevolg dat enkel de voorradige kennis van studenten groeit en niet het vermogen om kennis te ontsluiten (en toe te passen).
Vervolgens wil ik u uitdagen. Waar het doelpubliek van dit artikel en de bijbehorende stappen overduidelijk de docent is, vraag ik u een derde artikel te schrijven met als doelpubliek de student. Wat zijn de metacognitieve strategieën die u bespreekt en hoe pas ik deze toe? In feite vraag ik om een uitdieping van punt 2, met als centrale vraag “hoe leer ik te begrijpen?”. Wellicht is de werking en het resultaat hiervan tastbaar (en leuker) te maken door dit toe te passen op een onderwerp dat bij nadere analyse aanzienlijk meer kanten en dimensies kent dan de intuïtie doet denken (i.a.w. het niet-toepassen van metacognitieve strategieën).
Ik houd Profielen in ieder geval nauwlettend in de gaten ;).
Dag Peter,
Heel erg bedankt voor deze uitdaging. Ik neem hem ook graag aan! Ik ga een derde artikel met deze insteek voor jou en voor al mijn (potentiële) studenten.
Beste Jean Marie,
Bedankt voor het delen van jouw stappenplan en ervaring met het toepassen van metacoginitieve strategiën. Mijn ervaring is dat dit zeker kan helpen bij studenten. Zelf heb ik Bloom nog nooit gebruikt in dit soort gesprekken maar ga dit zeker proberen! Wat ik nog wel eens doe is uitleggen hoe leren werkt in de hersenen. Breinkennis van Kees Vreugdenhil geeft daarin leuke handvatten die ik gebruik.
Ik kijk uit naar jouw volgende blog! Dank je wel!
@Jean-Marie:
De onderkant van de pyramide is de belangrijkste tranche: kennis onthouden / reproduceren. Zonder basiskennis zijn alle overige (ook hogere) denkvaardigheden onmogelijk. Voor zowel studenten als docenten is ‘retrieval practice’ dan ook onontbeerlijk. Haal de nodige kennis steeds weer terug in het geheugen, en bouw hier steeds op voort.
Ik kan je van harte aanbevelen om jouw studenten de MOOC: Learning How to Learn van Coursera te volgen (gratis, en heeft ook Nederlandse ondertiteling). Zij geven meerdere (evidence-based) handvatten om beter en sneller te leren (ook bijv. tips om uitstelgedrag te voorkomen en een uitleg waar uitstelgedrag vandaan komt)
Een aantal voorbeelden:
Focused mode and diffuse mode: Als je ergens niet uitkomt d.m.v. analyse (sequentieel/rationeel), ga dan even ontspannen, bijv. door even een dutje doen of gewoon rondlopen/wandelen. Je hersenen werken in de tussentijd verder (diffuse mode), maar vaak kom je tot nieuwe inzichten als je weer naar het probleem kijkt (Salvador Dali nam bijvoorbeeld een dutje vlak voordat hij iets wilde gaan tekenen).
Chunking: zorg voor betekenisvolle clusters van kennis, die je makkelijk onthoudt. Bijv. wat waren de oorzaken van WOII? (MAIN -> Militarism, Alliance systems, Imperialism, Nationalism). Wat zijn de kleuren van de regenboog? ROY G. BIV (Red, Orange, Yellow, Green, Blue, Indigo, Violet).
Spaced repetition: oefen een aantal malen in de week i.p.v. heel lang op een dag, dat werkt vele malen efficiënter.
Slaap: ga op tijd naar bed, je hersenen hebben rust nodig en gebruiken die tijd om informatie te ordenen. Ook: stof oefenen voor het slapen gaan blijkt ook goed voor het onthouden en beter begrijpen van stof.
Interleaving i.p.v. massed practice: Oefen verschillende soorten stof door elkaar, i.p.v. alleen maar dezelfde stof in een bepaalde week (massed practice). Bijv. als je over drie weken verschillende stof hebt geleerd, oefen de stof dan door elkaar.
Enz.
Ik hoop dat dit je verder helpt!
@ Jean Marie, Ik heb met mijn dochter in de brugklas het zelfde probleem. Ze had hard geleerd voor de repetitieweek maar haalde alleen onvoldoendes (ofwel niet effectief). Dit heeft natuurlijk te maken met haar leerstijl en er is haar onvoldoende aangeleerd hoe je moet leren (zie tips Matthijs). Misschien belangrijk om het “leren leren” al dat niet via een MOOC op te nemen als verplicht vak voor eerste jaars studenten.
@Peter en @Jean-Marie: de technieken die ik hierboven noem zouden goed passen in deel 3 ;-).
@ Matthijs!
Thanks voor de tips! Je hebt inderdaad een aantal bewezen effectieve leerstrategieën beschreven.
Blog 3 zal inderdaad onder ander over die strategieën gaan!
@ Peter helemaal mee eens. En wanneer kinderen zoals jouw dochter zulke ervaringen hebben raken ze in crisis. Want omdat ze niet hebben geleerd om te leren, weten ze niet wat ze moeten doen met de informatie uit hun faal ervaringen. Omdat ze dan niet weten wat ze moeten doen raken ze gedemotiveerd enz.