| 
|
Jelle van Baardewijk is lector bedrijfsethiek bij het onderzoekscentrum Business Innovation. Voor Profielen behandelt hij om de week een ethische kwestie. Zijn eerdere dilemma’s vind je hier.
Alarm! Alarm! Zo nu en dan loopt de spanning bij bepaalde studenten zo hoog op dat ze de afname van tentamens saboteren door het brandalarm te activeren. De hogeschool treedt dan hard op: de vandaal wordt een jaar geschorst. Een student vroeg zich af: Is dat niet overdreven? Jelle van Baardewijk weegt in dit dilemma het vergrijp en de straf.
De straf lijkt, in verhouding tot het vergrijp, op het eerste oog fors te zijn. Is dit niet een avontuur van Pietje Bell op de HR? De zware maatregel wordt direct een stuk begrijpelijker als we kijken naar de impact van een dergelijk ‘klein vergrijp’: honderden studenten die toch al gestrest zijn, moeten de zaal verlaten, tentamens worden zelfs afgelast en resultaten ongeldig verklaard. Belangrijk is ook dat vals alarm slaan een trend lijkt te worden.
De straf lijkt, in verhouding tot het vergrijp, op het eerste oog fors te zijn.
Zo’n actie is geen onschuldige balorigheid, maar een doelbewuste ontwrichting die veel mensen schade berokkent. Vanuit het oogpunt van de proportionaliteit van een straf valt er dus veel te zeggen voor de schorsing.
Naast de proportionaliteit kunnen we ook kijken naar wat men met een sjiek woord subsidiariteit noemt: is de gekozen straf voor de dader en de hogeschool de minst schadelijke manier om het doel van de straf te bereiken? Oftewel, kun je met een andere straf die minder ingrijpend is, wellicht dezelfde afschrikkende werking bereiken? Welke alternatieve straffen zouden er kunnen zijn?
Ik doe wat suggesties: een jaar lang corvee om surveillanten te steunen bij het uitdelen van tentamens. Of een jaar lang de dienbladen opruimen in het restaurant. Strafwerk dus. Ik zou er als belhamel voor getekend hebben. Nog mooier zou het zijn als de straf de dader en andere studenten helpt om alsnog voor de uitgestelde tentamens te slagen. Wellicht kan de student in kwestie bijles geven en kan het voor hem of haar verplicht worden alle tentamens positief af te ronden (op straffe van – alsnog – een schorsing). Ik ben echter bang dat we hier niet alleen tegen juridische grenzen, maar ook tegen grenzen van uitvoerbaarheid oplopen.
Ik doe wat suggesties: een jaar lang corvee om surveillanten te steunen bij het uitdelen van tentamens.
Bovendien is het de vraag of dergelijke mildere straffen wel voldoende helpen om andere studenten af te schrikken vals alarm te slaan. Weliswaar zorgt schorsing voor een jaar voor veel gedoe bij de daders, maar dat gedoe heeft betekenis. Laten we ervoor waken hen te snel als slachtoffer te zien. Het belang van de hogeschool als geheel is hier groot en mag niet uit het oog worden verloren. Als bepaalde studenten doelbewust tentamens saboteren moeten daar consequenties aan worden verbonden.
Maar wat als zelfs een schorsing niet werkt en niet afschrikt? Misschien moeten we dat over een jaar al concluderen. Vermoedelijk moeten we dan echt zaken veranderen. Je kunt in de tentamenweken bijvoorbeeld de brandalarmen preventief uitschakelen. Dat mag officieel niet, maar dan voorkomen we problemen, mits we iets kunt regelen voor extra alertheid inzake brand. Dat kost veel geld, de prijs die we betalen voor het asociale gedrag van een enkele student.
Belangrijk is ervoor te zorgen dat alle studenten weten dat op vals alarm hoge straffen staan (en waarom).
Erg voor de hand liggend lijkt me verder: de tentamenlokalen worden als laatste ontruimd en tentamens worden niet ongeldig verklaard. Wie zal dan nog op het brandalarm drukken? Toch zijn het allemaal maatregelen die ongewenst zijn in het licht van de risico’s voor de veiligheid van alle studenten en medewerkers van de HR.
Dat maakt dat het verstandig is om eerst consequent voort te gaan op de ingeslagen weg: relatief harde straffen voor kleine vergrijpen met grote gevolgen. Belangrijk is ervoor te zorgen dat alle studenten weten dat op vals alarm hoge straffen staan (en waarom). Een beetje opvoeding dus. Als studenten thuis niet leren wat fout gedrag is, mag je er best over schrijven in het hogeschoolblad. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Ik vind een jaar schorsing eigenlijk niet genoeg. Totale verwijdering zonder de mogelijkheid om in te schrijven voor een andere (HR) opleiding lijkt mij een beter afschikmiddel. De alternatieven die voorgesteld zijn hebben een enorm veiligheidsimpact. The “cried wolf effect” wordt dus officieel HR beleid. Dat moet je als student, docent of ouder niet willen.
Ik vindt een jaar schorsing veel te weinig en wel om deze redenen:
1. Het is bewust gedaan door de leerling puur uit eigenbelang
2. De leerling houd geen rekening met de tientallen/honderden leerlingen die hun tentamen opnieuw moeten maken, je wilt niet weten hoe veel tijd dit kost (opnieuw leren van de stof door leerlingen, opnieuw tentamen inplannen door roosterkamer, reistijden van alle leerlingen).
3. Brandweer wordt onnodig opgeroepen–> 1. kosten 2. bij echt gevaar bepaalde brandweer niet beschikbaar
Als HBO er behoor je je (op de verwachte momenten) volwassen te gedragen naar je niveau. Doe je dit niet ben je (voorlopig) niet geschikt voor de arbeidsmarkt en eigenlijk ook niet om te studeren.
I agree. A year’s suspension is not an adequate message though I think it is done with the hope that the perpetrators never return. I would also like to know what the reasoning is behind the decision to just suspend instead of exclude. They should also be fined. We are not preparing them for the real world with real world consequences if we are just going easy on them.
“(…) Je kunt in de tentamenweken bijvoorbeeld de brandalarmen preventief uitschakelen. Dat mag officieel niet, maar dan voorkomen we problemen, mits we iets kunt regelen voor extra alertheid inzake brand. Dat kost veel geld, de prijs die we betalen voor het asociale gedrag van een enkele student.(…)
Hoewel ik er begrip voor heb dat de auteur van dit artikel voor dit probleem praktische oplossingen wil aandragen, lijkt me het preventief uitschakelen van brandalarmen – verzekeringstechnisch gezien – niet verstandig. Indien zich dan onverhoopt een calamiteit voordoet tijdens deze fase, heeft de verzekeraar een argument in handen om niet tot uitbetaling van de geleden schade over te gaan. Niet doen dus!
Voor iemand die bedrijfs-ethicus is, vind ik sommige oplossingen belachelijk. Dat je er op komt om het systeem uit te schakelen e.d.
Anyway,.. Laten we gewoon (dreigen) de kosten (te) verhalen die de student veroorzaakt, dan doe je het nooit meer. Denk aan kosten tentamencommissie, managers, inhuren surveillanten enzovoort. Dan praat je wel over duizenden euro`s, maar beloof dat de kans klein wordt dat de volgende student het doet.
We gaan natuurlijk niet de kosten voor de school laten/verhogen omdat we oplossingen willen vinden voor studenten die zenuwachtig of lui zijn.
@ Eduard Leijten.
Niet alleen verzekeringstechnisch, wat dacht je van Wetgeving, leg dit even voor aan de brandweer en ze dragen je weg naar PsyQ.
Die alarmtrekkers mogen wat mij betreft permanent de toegang tot de HR geweigerd worden. Ik sluit me volledig aan bij Arjan; uit pure lamlendigheid en eigenbelang het voor de rest verpesten in plaats van je als een volwassenen je eigen verantwoordelijkheid te nemen.
Dit soort denkwijze wil je niet op een hogeschool hebben. Laat het ze maar ergens anders proberen als ze wat volwassener zijn en eindelijk bereid zijn de consequenties van hun eigen acties te erkennen.