Claudia Gomes onderzoekt psychosociale factoren die gerelateerd zijn aan studentsucces. Over het thema ‘Student Sense of Belonging’ schreef ze het boek I Belong Here. ‘Wat ik belangrijk vind is dat een docent zijn klas behandelt als zijn eigen mini-familie. De hogeschool is als een dorp met daarbinnen je eigen huis waarin je eigen normen en waarden gelden.’

‘Ik ben van huis uit sociaal- en organisatiepsycholoog, dus ik kijk anders naar de wereld dan bijvoorbeeld een pedagoog. Omdat de focus in het onderwijs nu heel erg op didactiek en pedagogiek ligt, denk ik dat veel mensen zich niet voldoende bewust zijn van de impact van psychologie en groepsdynamica. Met mijn boek hoop ik mensen te helpen meer inzicht te krijgen in hun gedrag en de impact daarvan op anderen.

‘Van alle studenten die enquête hebben ingevuld, gaf zo’n zes procent aan zich niet thuis te voelen op de hogeschool.’

‘Sinds 2015 doe ik het ‘100 dagen HR’-onderzoek. Na honderd dagen vragen we eerstejaars studenten onder andere naar hun beleving van de opleiding. Van alle studenten die enquête hebben ingevuld, gaf zo’n zes procent aan zich niet thuis te voelen op de hogeschool. Ik maakte me daar zorgen over en was benieuwd wat er bij hen speelde. Dit is voor mij de trigger geweest om te onderzoeken wat ervoor zorgt dat iemand zich überhaupt thuis voelt. En zo kwam ik bij het thema sense of belonging. Daarnaast wilde ook weten wat de hogeschool kan doen voor deze studenten.

‘In de wetenschappelijke literatuur vond ik veel bewijs dat “je niet thuis voelen” de kans op uitval of langstuderen vergroot. Dit ging echter vaak om universitaire studenten, daarom moest ik mijn eigen onderzoek doen. Ik heb de antwoorden van eerstejaars studenten die vóór 1 februari waren gestopt vergeleken met de antwoorden van de studenten die doorstudeerden. Daaruit bleek dat er een groot verschil was in de sense of belonging die ze ervaarden. Die was significant anders en het ontbrak deze vroege uitvallers vooral aan goed contact met studenten en docenten. Ook had men meer moeite met de manier van lesgeven.

‘Het ontbrak deze vroege uitvallers vooral aan goede contact met studenten en docenten.’

‘Beeldvorming speelt ook een belangrijke rol bij sense of belonging, daarom is het belangrijk dat het lesmateriaal een afspiegeling is van de maatschappij. Je moet daar bijvoorbeeld in terugzien dat er verschillende (etnische) groepen zijn en dat wiskunde bijvoorbeeld ook door een vrouw gegeven kan worden. Sommige docenten zeggen ‘ik hou me alleen bezig met lesgeven en met de rest hou ik mij niet bezig’ maar als je inclusiviteit niet belangrijk vindt, dan vraag ik me af of je wel een sense of belonging ervaart bij de missie van de hogeschool.

‘Wat ik belangrijk vind is dat een docent zijn klas behandelt als zijn eigen mini-familie. De hogeschool is als een dorp met daarbinnen je eigen huis waarin je eigen normen en waarden gelden. Die moet je helder maken voor jezelf en de studenten. Als je huisregels helder zijn dan worden die ook eerder door iedereen nageleefd.

‘Als je inclusiviteit niet belangrijk vindt, vraag ik me af of je wel een sense of belonging ervaart bij de missie van de hogeschool.’

‘Het onderwijs op afstand vraagt nu wel om een andere benadering. We maken nu allemaal een transitiefase mee, terwijl normaal gesproken alleen een eerstejaarsstudent die van een andere school komt door een transitiefase gaat. Het online onderwijs vraagt heel veel van iedereen en ook voor docenten is het erg vermoeiend. We zouden studenten dolgraag meer aandacht willen geven omdat het spontane contact nu vaak ontbreekt, maar dat gaat niet altijd want het vraagt heel veel tijd.

‘Tegelijkertijd is er online natuurlijk ook heel veel mogelijk. Ik denk dat het zeker mogelijk is om een online community te creëren. Als je bijvoorbeeld kijkt naar gamers, die zien elkaar soms niet eens, maar ze vormen toch een community. Er moet dus een manier worden gevonden waarin wij toch, ook al is het online, een community kunnen vormen. En ik wil studenten graag oproepen om met ons mee te denken want er is vast van alles mogelijk.

‘Op het moment dat je denkt dat je anders bent dan de rest en er niet bij hoort, ga je overal bewijs zien dat dit inderdaad zo is.’

‘Studenten hebben ook een verantwoordelijkheid naar zichzelf. Erbij horen is namelijk iets is waar je ook zelf invloed op hebt; het is bewezen dat sense of belonging een self fulfilling prophecy is. Op het moment dat je denkt dat je anders bent dan de rest en er niet bij hoort, dan ga je overal bewijs zien dat dit inderdaad zo is. Ga als student dus zelf ook pro actief op zoek naar contact met mensen online. Doe mee in de klas en laat je camera tijdens colleges aan zodat je gezien wordt. Je bent hier welkom, maar neem ook zelf je plek in. Dit is jouw nieuwe community. Je hoort erbij maar het werkt wel twee kanten op.’

Tekst: Wietse Pottjewijd
Foto: Via Claudia Gomes

Volg ons op Instagram