Komala Mazerant-Dubois is hoofddocent aan de opleiding communicatie en kijkt vanuit haar specialisme naar de coronacrisis. ‘Nike riep iedereen op om binnen te blijven met de slogan
“If you ever dreamed of playing for millions around the world, now is your chance. Play inside, play for the world”.’

‘Ons vak speelt zeker ook een rol in deze verwarrende tijden. Er is discussie of er wel of niet goed wordt gecommuniceerd tijdens de persconferenties. Tegelijkertijd zijn er allemaal bedrijven en organisaties die ook proberen om de boodschap over bijvoorbeeld social distancing zo goed mogelijk over te brengen. Dat vind ik interessant om te zien, want voor mijn promotieonderzoek analyseer ik hoe organisaties hun boodschap online afstemmen op de actualiteit.

‘AXE heeft de letters uit elkaar gehaald en Audi de ringen van hun logo. Chiquita heeft normaal een vrouwtje in het logo, die hebben ze nu weggelaten. “I’m already home” staat erbij. Nike riep iedereen op om binnen te blijven met de slogan “If you ever dreamed of playing for millions around the world, now is your chance. Play inside, play for the world.” En McDonalds postte op Instagram een leeg bankje waar normaal gesproken Ronald McDonald zit met de tekst: “Don’t worry, I’m safe at home”.

‘Zo zie je dat merken op allerlei manieren proberen te bevorderen dat iedereen afstand houdt en thuis blijft. Ik ben nu bezig een onderzoek op te zetten naar hoe merken inspelen op social distancing. Een zeer actueel onderwerp: vorige week heeft de Verenigde Naties nog een oproep gedaan aan de creatieve industrie om creatieve content te maken om onder andere social distancing te promoten. Uiteindelijk wil ik een wetenschappelijk artikel schrijven over de creativiteit van deze uitingen en het daadwerkelijke effect van de boodschap op mensen.

‘De Verenigde Naties heeft een oproep gedaan aan de creatieve industrie om social distancing te promoten.’

‘Ondertussen zagen we de afgelopen tijd de communicatie volledig naar online verschuiven. Dat is soms best lastig. Ik heb twee kinderen op de basisschool die nu online les krijgen. Daar proberen ze om alles heel erg op dezelfde manier te doen als anders. Ik denk alleen dat online zoveel verschilt van offline, dat die processen ook anders ingericht moeten worden. Het klassikaal openen van de dag is bijvoorbeeld heel leuk in een kringgesprek, maar het is de vraag hoe prettig dat is in een online omgeving.

Fysiek contact kan je nooit helemaal vervangen door de online wereld. Er bestaat overigens wel een manier om de fysieke aanwezigheid na te bootsen. Op de hogeschool hebben we een telepresence robot, die wordt ingezet wanneer studenten door ziekte langdurig niet naar school kunnen komen. Studenten en docenten kunnen op afstand met elkaar communiceren via deze robot, die je op tafel zet en die kan bewegen. In december en januari heb ik een groot experiment gedaan om te onderzoeken in hoeverre de communicatie via een telepresence robot de samenwerking bevordert. Het blijkt een significant effect te hebben.

‘Op de hogeschool hebben we een telepresence robot, voor studenten die door ziekte langdurig niet naar school kunnen komen.’

‘We hebben de resultaten vergeleken met studenten die via Whatsappvideo met elkaar samenwerken en geconstateerd dat de robot echt een verschil maakt. De studenten die via de robot samenwerkten, hadden meer het gevoel dat ze samen in dezelfde ruimte zaten. Dat noemen we in de wetenschap ook wel “co-presence”. Daardoor wordt de communicatie als veel warmer ervaren. Studenten konden zich makkelijker met de ander identificeren. Zo is er veel meer betrokkenheid bij de ander en dit alles zorgt ervoor dat de communicatie beter verloopt. Zeker als je met mensen op afstand samenwerkt is dat heel prettig. Het is een van de eerste onderzoeken waarin dit is aangetoond in een experiment in plaats van in een small-size case study – heel erg tof dus.

‘In de pilotfase van het project heeft een student dankzij de robot haar propedeuse behaald. Het is fantastisch dat iemand ondanks zijn of haar fysieke of mentale welbevinden geen studievertraging heeft opgelopen dankzij zo’n telepresence robot, en een geweldig gevoel om daar een bijdrage aan te leveren. Dit vormt voor mij de motivatie om het project door te zetten en te proberen om het voor elkaar te krijgen dat we meer met telepresence robots gaan werken binnen de hele hogeschool.

‘We hebben er nu twee in gebruik. Deze zijn bedoeld voor studenten die te ziek zijn om naar school te kunnen komen, maar ze zouden natuurlijk ook veel breder ingezet kunnen worden; denk bijvoorbeeld aan studenten die zwanger zijn. Het probleem is alleen dat de robots die we nu hebben erg duur zijn waardoor het bijna onmogelijk is om ze voor een grotere groep studenten toegankelijk te maken. De missie van docent Rob Zoeteweij en mij is om ervoor te zorgen dat iedere student die het nodig heeft, over zo’n robot kan beschikken.

‘Het probleem is alleen dat de robots die we nu hebben erg duur zijn.’

‘Studenten van ipo en cmi zijn nu bezig om zelf een goedkope telepresence robot te ontwikkelen die geschikt moet zijn voor het hoger onderwijs. Het is een estafetteproject dat er hopelijk voor zorgt dat we hem over een aantal jaar werkzaam hebben. We doen binnen de hogeschool veel aan inclusief onderwijs, maar we kunnen nog veel meer halen uit technologische toepassingen om dit te realiseren. Volgens mij kan dit project hieraan bijdragen.

‘De technologie is trouwens niet zo ingewikkeld. Er is alleen een telefoonverbinding en een bewegend onderdeel nodig. Dat is het. We willen daarom uitzoeken of het ook mogelijk is om bijvoorbeeld DYI-robots te maken van kartonnen bouwpakketjes. Stel dat er over een aantal jaar weer zo’n situatie ontstaat waarbij er vanuit huis gewerkt moet worden, dan zou iedereen thuis een eigen robotje in elkaar kunnen knutselen en met medestudenten via die robot kunnen samenwerken aan projecten voor school.’

Tekst en foto: Wietse Pottjewijd

Volg ons op Instagram