Blog Menno: Taal maakt nog meer kapot dan geweld
Blog van MennoGepubliceerd: 4 days ago
Vorig jaar ben ik met een denderende overwinning in de medezeggenschap gekomen. Nou ja: 0,6 procent van de studenten had op mij gestemd. Plotseling representeerde ik 8000 studenten. Maar kun je wel van representatie spreken als slechts een handjevol studenten gestemd heeft?
Niet echt, maar gelukkig heeft de Hogeschool Rotterdam een simpele oplossing. Een hogere opkomst. Ron Bormans, voorzitter van het college van bestuur, verwacht van de directeuren dat zij het animo voor verkiezingen actief gaan bevorderen. ‘Zij moeten uitstralen dat dit democratisch recht van groot belang is.’
Profielen schreef vorig jaar een stuk over de democratie op de hogeschool met de kop ’Is de democratie van de hogeschool stuk?‘ Het antwoord daarop neigt naar ‘ja’. Cijfers uit 2015 laten zien dat de lage opkomst een landelijk probleem is. Het lijkt mij dan ook sterk dat ‘uitstralen van het belang van het democratische recht’ de oplossing is.
Terwijl we focussen op de opkomst, is het misschien wel erger dat het cvb en de instituutsdirecteuren nog steeds het gevoel hebben dat met onze medezeggenschapsraden, de studenten worden gerepresenteerd.
Medezeggenschap zit als geheel niet goed in elkaar, er spelen talloze andere problemen. Zoals onder andere werkdruk, de kwaliteit van de raadsleden en de transparantie van besluiten.
Ik stel voor dat we een stap terug zetten. Welke plek heeft medezeggenschap op onze school? Dan kunnen we daarna kijken op welke manier we de problemen gaan oplossen.
Het komende jaar zal ik in deze blogs de medezeggenschap van de Hogeschool Rotterdam onder de loep nemen: inspirerende voorbeelden van goede medezeggenschap, de geschiedenis van de medezeggenschap en natuurlijk ga ik kritisch kijken naar de verantwoordelijkheid van het cvb in deze zaak.
We gaan terug naar de kern, met als eindvraag ‘Hoe organiseren we een gezonde medezeggenschap op de hogeschool?’
Ik hoor heel graag wat jullie denken over de medezeggenschap van de Hogeschool. Deel jullie visie in de reacties, stuur mij een mailtje of ga een keer een kopje koffie/thee met mij drinken.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Goed initiatief, succes!
Goed idee, Marijn
Wat ik altijd een interessant aspect vind aan representatieve democratie in tegenstelling tot directe democratie is dat het aanbod van politieke perspectieven vanaf het begin beperkt is door de ideeën die worden gepresenteerd door degenen die daar bovengemiddelde interesse, wil en mogelijkheid voor hebben. Iedere representatieve democratie is mijnsinziens niet een raad (of regering) door meerderheid maar bij uitstek door minderheid. Overigens is dat een observatie en geen waardeoordeel, welk systeem je moet willen en waarom is een veel grotere discussie.
Dit roept bij mij altijd de vraag op of niet stemmen niet ook als een stem-achtig politiek signaal moet worden meegenomen en niet slechts als een desinteresse in het gebruik van het democratisch recht. Te vaak naar mijn idee wordt een lage opkomst geweten aan de gedachte dat mensen geen interesse hebben in democratie. Wanneer mensen zich niet vertegenwoordigd voelen in de democratische opties die ze hebben tenzij ze zichzelf als kandidaat opwerpen, is er misschien een veel fundamenteler probleem met representatieve democratie en niet slechts met de wil om te stemmen. Ik ben benieuwd of je dit ook in je visie gaat meenemen en wat je hier over denkt.
Dat is zeker een interessant aspect aan de de representatieve democratie @S. Heikamp. Dit zie je denk ik ook heel duidelijk terug in de landelijke politiek. Bijvoorbeeld bij de provinciale staten verkiezingen van 2019. (de eerste verkiezingen waar FvD een echt relevante rol speelde) Hier ging de opkomst met 6% omhoog. Vermoedelijk een groep mensen die zich plotseling wel vertegenwoordigd voelde op de stemlijst.
Ik vraag mij echter af of je dit 1 op 1 ook op dit moment kunt zeggen over de medezeggenschap op de Hogeschool. Ik denk wat betreft een minderheids-raad wel, maar opkomst niet. Dit is om de volgende reden:
Ik denk dat het probleem van de lage opkomst op dit moment op een andere plek zit: Onvoldoende zichtbaarheid van de kandidaten. je kunt je pas niet vertegenwoordigd voelen in je democratische opties, als er opties zijn. Op dit moment is het voor de meeste studenten voor mijn gevoel sowieso onduidelijk waar kandidaten voor staan en welke opties ze dus hebben.
Wat hier natuurlijk wel het geval is. Dat inderdaad de ideeën van studenten die een bovengemiddelde interesse hebben. de ideeën zijn die gehoord worden bij het CvB en de instituuts directeuren. Dit zorgt in extreme mate tot een raad die de minderheid representeert. Dit is verre van optimaal.
Ik ben het er verder helemaal mee eens dat de representatieve democratie op heel erg veel vlakken problemen heeft en mischien ook niet de meest optimale manier van democratie is. Ik ben zelf ook nieuwsgierig naar bijvoorbeeld: vormen van loting. Ik ga proberen een bredere visie op democratie te verwerken in mijn artikelen.
Heb jij ideeën over systemen die op een andere meer inclusieve manier te werk gaan?
Ik vind het idee van een deliberatieve democratie interessant. Dan gaat het niet alleen om een stem geven aan een van tevoren bepaalde kandidaat of een van tevoren bepaalde optie (zoals in een referendum), maar om een publiekelijk besluitvormingsproces waarin de argumentatie belangrijker wordt. Zou leuk zijn als onderzocht kan worden of dat iets is voor de medezeggenschap binnen onze school.
@Corstin, ja dat zou zeker interessant zijn.
Zit meteen te denken aan een proef doen ermee. In samenwerking met de CMR een goed onderwerp uitkiezen en het organiseren. En dan kijken wat er gebeurt.
Ik ga er ieder geval nog even wat onderzoek naar doen en wie weet later in het jaar?
@Marijn Prins,
Het is lastig, en ik ben ook verre van expert. Ik heb ooit gedacht over een systeem waarbij de kandidaat als factor geelimineerd wordt. Dit is uiteraard een heel ruw idee en terwijl ik er weer over denk zie ik verscheidene uitdagingen en tegenwerpingen, het problematische van dat proces is dat je altijd mensen nodig hebt die in een uitvoerende rol op zullen treden, sommige procesmatig, anderen uitvoerend in de raad. Deze zullen altijd op een of andere wijze als een filter functioneren, je ontkomt het probleem van de representatieve nooit volledig.
Fundamenteel denk ik is de noodzaak de stemmer als ideeëndragende factor terug te brengen in het proces. Dit moet dus niet in de vorm van een kandidaat zijn die eens een keertje komt luisteren maar door stemmers de mogelijkheid te geven op ieder moment een issue in het proces in te brengen. Deze mogelijkheid zou wel argumentatie voor de problematiek vereisen waarbij de inbrenger aangeeft wat de argumenten voor/tegen de ingebrachte positie zijn. Dit heeft twee voordelen: de stemmer is actief bezig na te denken over de problematiek en het systeem vervalt niet in een verzameling boe-geroep.
Ideeën kunnen worden gecategoriseerd, verder besproken en beargumenteerd, en terug voorgelegd aan de stemmers, welke vervolgens een directe(re) beslissing maken. Queue op dit punt ook het deliberatieve format waar Corstin naar verwijst. Wat lastig is aan dit idee is wie en hoe deze categorisatie doet en wat moet gelden als goede argumentatie. In ieder geval denk ik niet dat dit probleem op papier perfect op te lossen is maar experimentatie en de benodigde a posteriori kennis ons verder kan helpen.
Zou heel tof zijn, Marijn, als je ermee zou kunnen experimenteren.
Ik denk net als jij dat er geen optimale (in de zin van perfecte) vorm van democratie is. Want wie bepaalt dan weer wanneer het perfect is?
Wel kun je transparant zijn over de regels en doelen waarmee je het besluitvormingsproces vormgeeft. Dus ook over wat als goede argumentatie wordt gezien. De criteria zou ik denk ik helder aangeven en zorgen dat het formele criteria zijn.
Dus bijv: iedereen krijgt zoveel spreektijd, iedere deelnemer krijgt de kans het argument toe te lichten.
Ik weet even niet welke lessen er precies uit eerdere ervaringen met deze vorm te trekken zijn, maar die zullen er vast zijn. Ook over hoe je uiteindelijk tot een besluit komt.
@S. Heikamp
Hoe je het zo zegt doet het mij meteen denken aan hoe petities nu in Nederland werken. Als je zoveel ondertekeningen krijgt, dan moet het besproken worden in de Tweede Kamer. Je zou natuurlijk ook een soortgelijk systeem kunnen inrichten voor de Hogeschool.
De medezeggenschap zou dan een openbare reactie moeten geven. Des te beter je de petitie onderbouwt is, des te moeilijker het is voor de medezeggenschap om niet mee te gaan met je voorstel. Dit geeft ook een manier voor niet verkozen mensen om op een transparante manier mee te doen aan het politieke proces en extra draagvlak voor een voorstel.
Of je zou inderdaad een stap verder kunnen gaan met een deliberatie democratie. Als je zoveel petitiedondertekeningen hebt dan komt hier een proces waar de studenten echt het eindwoord hebben.
Het gevaar dat ik hier zie, wanneer de opkomst voor zo’n proces niet heel hoog is, is mischien dat de mensen die de petitie ondertekent hebben geïntereseerder zijn in het onderwerp dan mensen die zich er niet mee bemoeit hebben. Dan krijg je een situatie waar veel petities ook daadwerkelijk succesvol zijn, omdat het dezelfde studenten zijn die uiteindelijk ook mee doen met de beslissing. Dus de grote uitdaging is dan een goede groep studenten te krijgen die erover wil meebeslissen.
Dan zit in de studenten in de raad er dus vooral nog om de argumenten te bedenken voor de ideeën en voor de dingen die business as usual zijn, die studenten niet genoeg interesseren om er een punt van te maken.