Senad Delić is eerstejaarsstudent aan de lerarenopleiding Duits. Hij verruilde Oostenrijk voor Nederland om een nieuw leven op te bouwen. ‘Ik wilde mezelf opnieuw ontdekken en bedacht toen op mijn negentiende dat ik naar Nederland zou verhuizen. Het land uit.’

‘Ik lees nu ‘De kleine blonde dood’ van Boudewijn Büch. Ik heb besloten dat het zo langzamerhand tijd wordt dat ik ga beginnen aan de Nederlandse klassiekers. Thuis heb ik Max Havelaar nog liggen, een wat oudere klassieker waar sommigen waarschijnlijk een boekenlijsttrauma aan over hebben gehouden. Ik hou van lezen en gebruik boeken en muziek om de taal te leren en mijn woordenschat te vergroten. Mijn eerste Nederlands leerde ik door naar Guus Meeuwis en André Hazes te luisteren.

‘Mijn eerste Nederlands leerde ik door naar Guus Meeuwis en André Hazes te luisteren.’

‘Toen ik nog in Oostenrijk woonde werd ik verliefd op een Nederlands meisje. Haar naam was Sanne* en om indruk op haar te maken ging ik Nederlands leren. Helaas hielp het niet, ze toonde helemaal  geen interesse in mij. Toch raakte ik vanaf dat moment gefascineerd door de taal en de cultuur. Van de liefde voor dat meisje ging ik op zoek naar verhalen over Willem de Zwijger.

‘Op een gegeven moment merkte ik dat mijn leven nergens naartoe ging. Ik was een high school drop-out en woonde in Graz, de tweede stad van Oostenrijk, waar een hele grote kunstenaarsscene is. Daar was ik eigenlijk alleen maar bezig met feesten. Ik had wel iedere dag plezier en leidde een hedonistisch bestaan, maar in mijn leven veranderde er niet echt wat. Er was geen ontwikkeling, ik zat vast. Ik wilde mezelf opnieuw ontdekken en bedacht toen op mijn negentiende dat ik naar Nederland zou verhuizen. Het land uit.

‘Ik belandde in een soort radicale hippiecommune.’

‘Ik zou een baantje als au pair gaan doen ergens in de buurt van Millingen aan de Rijn. Van tevoren had ik verwacht dat ik op wat kinderen ging letten en misschien op wat planten of zoiets, maar waarschijnlijk had ik de advertentie niet helemaal goed gelezen. Ik belandde namelijk in een soort radicale hippiecommune. Het was interessant om te zien hoe de mensen daar leefden maar het was niet helemaal wat ik voor ogen had. Het was er niet schoon en echt een beetje weg van de samenleving. Op dezelfde dag dat ik aankwam ben ik weer weggegaan. Toen was natuurlijk de vraag wat ik dan zou gaan doen. Ik had geen plan B.

‘Ik had alleen wat geld en mijn koffer met iets van tienduizend jasjes erin – ik hou nu eenmaal van kleren. Via het forum van Reddit.com kende ik nog iemand uit Delft, die heb ik toen maar een berichtje gestuurd. Ik vroeg of ik tegen betaling misschien even bij hem kon intrekken totdat ik iets anders had gevonden. Dat kon gelukkig. Zolang ik niet teveel in de weg stond mocht ik daar wel op een matras slapen. Ik ben anderhalve maand gebleven en heb daarna een eigen kamer gevonden.

‘Ik had geen andere ambitie dan escapisme: het oude leven achter me laten en een nieuw leven beginnen.’

‘Aan het begin was mijn plan gewoon proberen te overleven. Ik had geen andere ambitie dan escapisme: het oude leven achter me laten en een nieuw leven beginnen. Al na drie dagen had ik een baantje bij de MacDonalds, daarna vond ik een beter betaalde baan bij een hotel, en nog wat later ben ik bij de klantenservice van Charlie Temple gaan werken. Daar kon ik al iets meer van mijn talenten kwijt. Ik hielp enerzijds met vertalingen voor het bedrijf zelf, anderzijds hielp ik ook klanten via de Duitse hotline met vragen over producten.

‘De ambitie groeide om iets te doen waar ik ál mijn talent en enthousiasme in kon steken, iets serieus  voor de toekomst. Ik wist dat als ik dit wilde, ik moest gaan studeren. Er was alleen een probleem: ik had geen enkele diploma en ik kon dus niet zomaar aan een hbo-opleiding beginnen. Ik ging op onderzoek uit en vond de mogelijkheid van het 21-plus toelatingsexamen. Ik was op dat moment twintig dus toen heb ik eerst nog een jaar gewerkt.

‘Er was alleen een probleem: ik had geen enkele diploma en ik kon dus niet zomaar aan een hbo-opleiding beginnen.’

‘Het was niet altijd even makkelijk, ik ben namelijk ook een tijdje verslaafd geweest. Ik heb middelen gebruikt die onaangenaam en duur zijn. Op een gegeven moment had ik geen geld meer. De huur was betaald maar ik had de hele week niets meer te eten. Daar kan je zielig over doen maar het was gewoon mijn eigen schuld. Een verslaving is ook een neurologisch probleem, maar ik had weer niet de moeite genomen om me ertegen te verzetten en de situatie te verbeteren. Dit gebeurde vaker en dan stuurde ik elke keer weer een appje naar mijn ouders waarin ik zei dat ik onverwachte uitgaven had. En dan stuurden zij natuurlijk weer geld omdat ze me wilden helpen. Dit kon alleen niet zo doorgaan.

‘Toen ik dus weer in die situatie zat heb ik mijn leven eens goed overwogen. Het was genoeg. Ik was het zat en ben aan mezelf gaan werken. Dat besef komt eigenlijk pas als je mokerhard op je bek bent gevallen. En dat gevoel had ik toen. Ik zit nu in de fase dat ik hulp kan vragen wanneer het nodig is, maar de kracht komt vooral uit mezelf. Ik heb me laten inspireren door Friedrich Nietzsche die zei: ‘De eis bemind te worden, is de grootste aller arroganties’. Ik moest zelf de controle nemen over mijn leven. Het leven is niet makkelijk maar van huilen word je niet beter. Ik ben van die verslaving afgekomen, of in ieder geval ben ik al een tijd niet meer teruggevallen, niet meer sinds ik aan de opleiding ben begonnen.

‘Het leven is niet makkelijk maar van huilen word je niet beter.’

‘De toelatingsexamens waren een grote uitdaging en toen ik die had gehaald, was dit de eerste keer dat ik me meer voelde dan alleen een waardeloze blower. Ik kon dus wel iets als ik er maar hard voor werkte. Mijn studie is eigenlijk mijn levenselixer. Ik moet het afmaken om hier te mogen blijven, het daagt mij intellectueel uit, en het geeft me structuur. Om al die dingen houd ik van mijn studie.

‘Als je het grootste gedeelte van je leven het gevoel hebt dat je een loser bent en je veel aan jezelf wilt werken, kun je een ongezonde vorm van perfectionisme ontwikkelen. Soms lukt het me niet om op tijd een stage-opdracht af te krijgen en dan denk ik meteen dat ik de hele opleiding niet ga halen. In de praktijk is er nog genoeg tijd over en is er geen reden om in paniek te raken, maar in mijn hoofd werkt het soms anders.

‘Het is een beetje een sneeuwbaleffect. Je maakt je stage-opdracht niet af, dat ontwikkelt zich tot je hele stage niet afmaken, dan haal je je hele studie niet, daardoor heb je geen bestaanszekerheid wat weer leidt tot dakloosheid, honger, dood. Het klinkt misschien wat overdreven als ik het zo uitspreek maar het is wel een gedachtegang die ik kan hebben. Dit komt ook omdat we in een prestatiemaatschappij leven. Het snelle, hectische westen. Die druk, die voel ik zeker wel.

‘Ik moet mijn diploma halen anders moet ik waarschijnlijk terug naar Oostenrijk en dat wil ik niet.’

‘Ik moet mijn diploma halen anders moet ik waarschijnlijk terug naar Oostenrijk en dat wil ik niet. Ik ben niet zover gekomen om alleen maar zover te komen. Hierna wil ik als docent aan de slag om te voorkomen dat anderen hetzelfde kromme pad zullen kiezen. Ik denk dat ik leerlingen kan begrijpen die zich afvragen waar ze het allemaal voor doen. Leerlingen zijn verrassend nihilistisch haha. Ze stellen zichzelf grotere vragen dan sommige filosofen. Ik wil hen helpen bij het vinden van antwoorden en helpen er betekenis aan te geven.

‘Sanne heb ik nooit meer gesproken. Ik hoop dat ik haar op een dag nog een keer ontmoet om te praten over hoe het ons is vergaan.’

*De naam Sanne is op verzoek van Senad gefingeerd

Tekst en foto: Wietse Pottjewijd

Volg ons op Instagram