‘Iemand helemaal laten opgaan in een verhaal is het mooiste wat je teweeg kan brengen’
Yvanne de Jong is eerstejaars op de pabo en won dit jaar de Nationale Pabo Voorleeswedstrijd. ‘Wat mij ook helpt is dat ik best een beetje theatraal durf te zijn met mijn gezichtsuitdrukkingen en manier van praten.’
‘Waarschijnlijk ben ik vooral goed in voorlezen omdat ik het leuk vind om te doen. De feedback die ik kreeg naar aanleiding van de wedstrijd, was dat ik krachtig en overtuigend voorlas. Dat zorgde er denk ik voor dat ze meegevoerd werden in het verhaal. De basis is een goede uitspraak, dus duidelijk articuleren en niet te snel, te langzaam of te zacht praten. Maar om het verhaal echt te laten leven moet je emotie weten over te brengen. Je hoeft niet per se een heel toneelstuk op te voeren, dat kan juist afleiden van het verhaal, maar je moet het wel zo brengen dat degene die luistert er een voorstelling van in zijn hoofd kan maken. Iemand helemaal laten opgaan in een verhaal is het mooiste wat je teweeg kan brengen.
‘Om het verhaal echt te laten leven moet je emotie weten over te brengen.’
‘Er zijn ook allerlei manieren om de spanning goed in het verhaal te krijgen. Bijvoorbeeld door het tempo van voorlezen af te wisselen. Als iets spannend is dan bouw ik de spanning op door wat langzamer te praten en stiltes te laten vallen. En op het moment van de climax ga ik juist sneller en harder praten. Zo wordt de luisteraar meegevoerd. Wat mij ook helpt is dat ik best een beetje theatraal durf te zijn met mijn gezichtsuitdrukkingen en manier van praten, daar heb ik geen moeite mee.
‘Het maakt mij niet uit of ik voorlees voor kinderen uit de boven- of onderbouw. Het is allebei leuk, heb ik gemerkt tijdens mijn stage. De kleintjes kunnen heel erg opgaan in een verhaal, misschien komt dat wel omdat ze nog niet kunnen lezen en daardoor bij hen de magie van het geschreven woord nóg groter is. Bij hen gebruik ik het echt als les. De jongste kleuters vraag ik vooraf waarover het verhaal zal gaan, zodat ze zich er alvast een voorstelling van kunnen maken. Oudere kleuters vraag ik halverwege om samen te vatten wat er is gebeurd, en wat ze verwachten dat er nog gaat komen. Zo kan je het voorlezen gebruiken om het geheugen te trainen en oorzaak-gevolgrelaties te oefenen. Bij de bovenbouw gaat het vooral om het leesplezier te vergroten en een ontspanmomentje in te bouwen.
‘De jongste kleuters vraag ik vooraf waarover het verhaal zal gaan, zodat ze zich er alvast een voorstelling van kunnen maken.’
‘Voorlezen is goed voor de taalontwikkeling. Het heeft een positief effect op de woordenschat en het taalgevoel van kinderen. Ze leren over de zinsopbouw en structuur van taal, zonder dat ze de regels uit hun hoofd te hoeven leren. En als ze meelezen tijdens het voorlezen ontwikkelen ze ook een goed woordbeeld, en dat is dan weer nuttig voor de spelling. Als je een woord vaak genoeg ziet dan weet je hoe het geschreven wordt, zonder dat je daar de spellingsregels voor hoeft te kennen.
‘Ook helpt voorlezen bij de ontwikkeling van fantasie en creatief denken. En in het verlengde daarvan vind ik het allerbelangrijkste dat kinderen zich helemaal kunnen verliezen in een verhaal. Als kind werd ik heel vaak voorgelezen door mijn moeder. Vooral op dagen waarop ik mij niet zo lekker voelde kon ze echt urenlang met mij op de bank zitten voorlezen. Door die afleiding voelde ik me vaak al wat beter, en het schept ook een band.
‘Als kind werd ik heel vaak voorgelezen door mijn moeder.’
‘Wat trouwens niet zo nuttig blijkt te zijn is voorlezen tijdens de lunchpauze. Dat is op veel scholen wel een ritueel, alleen tonen recente onderzoeken aan dat het eigenlijk helemaal niet zo zinvol is. Als kinderen aan het kauwen zijn verstaan ze door al dat geluid nauwelijks iets, waardoor ze het verhaal helemaal niet goed kunnen volgen.
‘Ik kan zelf ook heel erg van genieten van lekker op de bank liggen met een boek, en lees dus ook veel. Op dit moment ben ik bezig aan ‘The Wheel of Time’, een serie van veertien boeken. Heel tof. Het is een typische fantasy-serie, een beetje het good versus evil-idee met kleine magische elementen erin. Ik lees ze allemaal achter elkaar en ben er nu ongeveer anderhalf jaar mee bezig.
Binnenkort moet ik wel gaan bedenken wat ik hierna ga lezen, want ik heb in totaal nog voor honderd euro aan boekenbonnen liggen die ik heb gewonnen met de voorleeswedstrijden.’
Weet jij nog een goed boek voor Yvanne? Laat het weten in de reacties!
Tekst: Wietse Pottjewijd
Foto: Yvanne de Jong
Hoi Yvanne, ik heb zelf heel fijne herinneringen aan meester Joop de Heer die ons in groep 6 en 7 voorlas uit De Scheepsjongens van de Bontekoe. Dus een goede voorlezer kan zeker een blijvende indruk maken!
Als het maar even kan, plug ik graag Philip K. Dick. Voor jouzelf dan, voor de kleuters nog wel een brug te ver. Een markante kerel die tussen de jaren 50 en 80 een behoorlijk scienfe-fiction oeuvre heeft opgebouwd, maar nooit sci fi zoals je het zou verwachten. Hij zet je telkens op het verkeerde been en oh, je wordt ook op creatieve manier meegenomen in de grote postmoderne filosofische vraagstukken als wat is realiteit, wat is identiteit, en wat is alles eigenlijk überhaupt? Mijn favoriet van hem is absoluut A Scanner Darkly. De verfilming is ook erg goed!