Blog Floren: Oost, West: Europa best
Blog van FlorenGepubliceerd: 5 days ago
| 
|
Jonnick is student aan de docentenopleiding maatschappijleer en werkt bij ProDemos. Hij schrijft graag over problematiek die hij tegenkomt in het onderwijs, maar een lichter onderwerp op zijn tijd gaat hij niet uit de weg. Eerdere blogs van Jonnick lees je hier.
Foto: Paul van der Blom
Als je 18 wordt, krijg je een nieuwe taak. Die nieuwe taak goed uitvoeren is belangrijk. Dat hoor je constant: van je ouders, van je docenten en in het nieuws. Training voor die nieuwe taak is er amper.
Waarschijnlijk heb je er een werkweek lang instructie over gehad op de middelbare school, en als je op het mbo zit krijg je er misschien nog 40 uur bij. Is dat dan genoeg om die zo belangrijke taak voor de rest van je leven te blijven uitvoeren, zeker als je er meestal niet echt actief mee bezig hoeft te zijn?
Ik vraag dit omdat we op deze manier omgaan met ons burgerschapsonderwijs. Als je op de middelbare geen enkele les maatschappijleer mist, krijg je in totaal waarschijnlijk zo’n 40 uur les erover. Als je naar het mbo gaat, krijg je in het beste geval nog eens 40 uur. In het slechtste geval krijg je een keer een gastlesje tussendoor.
Het gebrek aan aandacht voor burgerschap in het onderwijs heeft serieuze gevolgen voor hoe kinderen leren denken over de maatschappij: Een schrikbarend grote groep jongeren hecht weinig tot geen waarde aan de democratie. De democratie werkt alleen als mensen vertrouwen hebben in het proces en als ze daaraan meedoen. Een generatie mensen die niet snapt hoe het werkt en er niet op vertrouwt, is funest voor de samenleving als geheel. En dat ligt echt niet aan de docenten maatschappijleer; die werken zich een slag in de rondte om toch een mooi programma neer te zetten. Maar met één werkweek les kom je er gewoon niet.
Dus hebben wij, de docenten maatschappijleer, onze andere collega’s nodig. Kunnen collega’s biologie niet lesgeven over ethiek in het medische werkveld? Kan de docent economie niet praten over stratificatie? Kunnen we bij Nederlands niet vaker praten over activisme binnen Nederland? We leren Engels omdat het de voertaal is van twee historische wereldmachten, kunnen we daar niet over praten in de context van internationale betrekkingen?
Ik vertel aan het begin van het schooljaar hetzelfde aan al mijn klassen: jullie krijgen burgerschap, omdat je, ongeacht wat de toekomst zal brengen, altijd burger zijn. Die titel geeft mijn leerlingen het recht om hun omgeving te scheppen naar hun visie van een ideaal Nederland. Dat recht pakken hoeft niet groots en meeslepend, dat kan ook in kleine dingen zitten. Maar de immense omvang van dat recht – ik zou zelfs willen zeggen: de plicht – valt niet samen te vatten in een paar werkweken. Daar heb ik mijn collega’s, van de pabo tot aan de universiteit, voor nodig.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Volledig mee eens. Daar komt bij dat een groeiende groep jongeren (en hun ouders) uit landen afkomstig zijn waar democratie een woord is dat niet in het woordenboek voorkomt.
Hoi Jonnick, als curicullum commissie van de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek zijn wij sinds kort bezig met het orienteren op hoe we in ons curriculum maatschappelijke betrokkenheid en soft skills meer plek kunnen gaan geven. Ik heb net je blog naar ons ontwikkelclubje doorgegeven omdat dit een van onze thema’s is. Zou jij een keer met ons in gesprek hierover willen gaan om met ons mee te denken? Groet Floor Dohmen, docent BML (dohmf@hr.nl)
Een heel relevant en actueel verhaal, Jonnick.
Er is een prachtig burgerschapsspel gemaakt door Lisa Hu: Terra Nova – http://www.lisahu.nl/terra-nova
Het laat leerlingen op een speelse manier kennismaken met burgerschap, het belang van ieders rol daarin etc.
Wellicht een druppel op de gloeiende plaat… maar toch, al die druppels samen…
Zoals mijn collega Floor aangeeft ben je van harte welkom om met ons in gesprek te gaan over het ontwikkelen van betrokkenheid en soft skills. Maar onderschat niet wat veel collega’s in allerlei soorten vakken al doen. Er wordt bij moleculaire biologie gesproken over verschillende gene editing technieken, maar ook of deze wel uitgevoerd moeten worden (hoe ver kun je gaan?). En bij de biologie-lessen worden ethiekdiscussies gehouden over uiteenlopende onderwerpen.
Ook mooi om juist vanuit het perspectief wat wel gedaan wordt te gaan uitbreiden!
Hoi Jonnick (en anderen)
Fijn om te zien hoe je het voor burgerschap opneemt. Als je (voormalig) docent maatschappijleer maakt het mij trots dat de boodschap van onze opleiding zo goed bij studenten doorkomt en ook dat het belang van deze inhouden zo breed gedragen wordt. En zeker, zoals taalvaardigheid ook een opdracht aan alle docenten is, zo is burgerschap dat ook. Maar let op: een funderende kennisbasis daartoe zou wel door specialisten moeten worden aangebracht…
Namens het CvB mag ik mij thans met een project over burgerschap voor de gehele HR bezighouden. Resultaat van dit project zo kunnen zijn dat burgerschap breder in de HR omarmd wordt en dat ook docenten van de HR, als aan de taalvaardigheid van studenten, ook aan burgerschap kunnen bijdragen. Ik roep met dit bericht iedereen op zich bij mij te melden als je hierover verder wilt meedenken.
Beste Jonnick,
Als docent bij de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek zou ik je graag willen informeren over de wijze waarop ethiek binnen onze opleiding verweven zit. Anders dan in het artikel naar voren komt, besteden wij wel degelijk aandacht aan ethiek. Dit begint al in het eerste jaar wanneer wij bijvoorbeeld gedragsproeven doen met pissebedden, er wordt besproken welke verantwoordelijkheid onze studenten hebben als toekomstig wetenschappers en op dit moment zijn onze tweedejaars studenten bezig met het voorbereiden op een debat met als onderwerp duivelse (medische) dilemma’s. Voel je vrij om met mij of mijn collega Floor Dohmen contact op te nemen om mee te denken over hoe we dit nog verder zouden kunnen uitbreiden.
Met vriendelijke groet, Paula
Wederom een prachtige column Jonnick! Bedankt daarvoor. Je ziet de kracht van de column ook terug in de mooie reacties die het oproept. Goed om te horen dat er ook bij andere instituten aandacht is voor zaken als ethiek. Ik lees echter Jonnick’s column vooral als een oproep aan collega-docenten (biologie). In de praktijk zie je dat docenten in het VO en mbo het heel ingewikkeld vinden om onderwerpen die te maken hebben met burgerschap / controversiële onderwerpen te bespreken met hun leerlingen/studenten. Ik sluit me dan ook van harte aan bij de oproep om Burgerschap (overigens net als Inclusief lesgeven) een standaard onderdeel te maken van de lerarenopleidingen. Tegelijkertijd ben ik het ook zeer eens met mijn collega Marcel, dat voor het geven van burgerschapslessen een gekwalificeerde docent nodig is. En hoewel het heel noodzakelijk is dat alle docenten die kunnen integreren in hun eigen lessen en bekwaam zijn om controversiële onderwerpen aan te snijden, is het daarnaast ook noodzakelijk dat burgerschap een structureel onderdeel wordt van het (onderbouw) curriculum in het voortgezet onderwijs en daarnaast een steviger positie krijgt in het mbo.
@Marce: ik probeer je te bereiken, want ik ben geïnteresseerd in dit project! Maar ik kan je niet vinden…. Zou je je mailadres willen doorgeven? 🙂
@Jonnick: Mooi blog! Bedankt. Leuk ook om al die reacties vanuit Biologie te zien.