Blog Menno: Taal maakt nog meer kapot dan geweld
Blog van MennoGepubliceerd: 2 days ago
| 
|
Senad Delic is geboren en getogen in Oostenrijk en woont sinds oktober 2017 in Nederland. Hij volgt de lerarenopleiding Duits, daarnaast is hij (slam-)dichter en schrijver. Hij schrijft vooral satirische stukken en anekdotes uit zijn leven als expat in Nederland.
‘Maakt toch niet uit, je begrijpt toch wat ik zeg?’ Een veelgebruikt excuus om een lakse omgang met grammatica te rechtvaardigen. Maar is het verantwoord om grammaticale correctheid in deze tijden van digitalisering en hectiek zomaar los te laten omdat mensen je ‘toch wel begrijpen’?
Ik dacht het niet. Want als je erover nadenkt is grammatica veel meer dan een linguïstisch structuurmiddel – het is een vorm van plichtsbesef.
Grammatica is verbonden aan regels en (linguïstische) plichten. Wie de grammatica begrijpt, begrijpt in principe een systeem en al zijn complicaties, en is dus in staat om uit te leggen welke situatie welke grammaticale bijzonderheden (of uitzonderingen) oproept. Dit heeft niet alleen een positieve uitwerking op je taalgebruik (dat daardoor meer ordelijk lijkt), maar ook op je analytische vaardigheden.
Wanneer wij op de grammatica letten wordt in zekere zin ons kritisch denken aangewakkerd. Grammatica is een van de makkelijkste en meest alledaagse manieren om inconsistenties en fouten in systemen te herkennen. Grammatica is immers grotendeels gebaseerd op een bepaalde logica.
Als bij het lezen van de zin ‘Dat is niet wat hij bedoeld’ je alarmbellen afgaan, dan weet je niet alleen dat ‘bedoelt’ hier met een ‘t’ geschreven hoort te worden omdat er eigenlijk sprake is van de derde persoon enkelvoud in de tegenwoordige tijd, maar dan heb je in principe door middel van logische redenering een fout achterhaald en gecorrigeerd. Je hebt jouw rationeel denkvermogen gebruikt en aan de hand van de zin en zijn context geconstateerd dat een bepaalde regel niet of verkeerd is toegepast.
Wie het leven wil meesteren en meer structuur in zijn leven wil brengen, moet bij zijn eigen grammatica beginnen. Grammatica is niks anders dan een goed verstand van regels, contexten en logica. Wie dat onder de knie heeft, kan dezelfde cognitieve vaardigheden overdragen op andere meer grootschalige gebieden van het leven.
Dus, de volgende keer als je een d/t-fout maakt: denk er kritisch over na en corrigeer hem voordat je leven uit de klauwen loopt!
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Het is fijn om te zien dat er de laatste tijd binnen de hogeschool steeds meer aandacht voor de Nederlandse taal komt. Want een verloederende taal is een weerspiegeling van een verloederende maatschappij.
“Wanneer wij op de grammatica letten wordt in zekere zin ons kritisch denken aangewakkerd.” Hier moet een komma. Voorbeeld: ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’
https://taaladvies.net/komma-tussen-twee-werkwoordsvormen/
Eens met Senad en Pablo! Het is ook een kwestie van je standaarden hoog houden: hoe wil je overkomen op je medemens? Neem je genoegen met “eigenlijk fout maar begrijpelijk genoeg,” dan zegt dit ook iets over je persoonlijkheid en mentaliteit op andere vlakken van het leven. Tuurlijk hoeft niet alles altijd perfect te zijn, maar je moet wel een beetje laten zien dat je je best doet. Zeker in je opleiding of je werk.
Overigens bevreemdde het werkwoord “meesteren” me in deze context. Een verouderde term, die wellicht een comeback maakt als Germanisme? 🙂 “Jezelf [iets] meester maken” is m.i. vooralsnog correcter. Ik hou erg van het taalgebruik van niet-inheemse sprekers, en heb de neiging niet te corrigeren. Maar ja, voor hen die willen meisteren is die feedback juist zo wichtig.
@Da Guerre
‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’
Er moet een punt aan het eind van de zin (vóór het aanhalingsteken).
; )
Meesteren is een anglicisme en is geen bestaand werkwoord in de moderne Nederlandse taal. ‘To master a skill’ vertaalt zich naar ‘een vaardigheid beheersen of onder de knie hebben’. Heel vroeger bestond het woord meesteren in de Nederlandse taal maar had een volledig andere betekenis (iemands meester zijn of naar welgevallen over iets beschikken). Maakt mij persoonlijk niet zoveel uit maar als je uitdraagt dat er nogal wat schort aan de grammatica lijkt het mij zaak dat je die zelf wel beheerst 😉
@Da Guerre: de uitdrukking ‘wie zonder zonde is werpe de eerste steen’ behoeft geen komma (net als de zin die jij aanhaalt als voorbeeld) en @Marco: de punt sluit de zin af, niet alleen de tekst tussen de aanhalingstekens. Dus de punt komt achter het aanhalingsteken.
Ik vind wel dat er een verschil is tussen terloops of vluchtig taalgebruik in bijvoorbeeld commentaren op fora, blogs of opiniestukken (behalve als iemand anderen de maat neemt op taal terwijl diegene zelf ernaast zit 😉 en officiële teksten. Zeker als iemand een inhoudelijk punt wil maken in een discussie is er niets ergerlijkers dan afgefakkeld te worden op taal terwijl de inhoud onbesproken blijft. Het is ook een vaak toegepast trucje om niet inhoudelijk ergens op in te hoeven gaan of af te leiden van de inhoud. Hoe tenenkrommend taalgebruik soms ook kan zijn, ik heb geleerd mijn innerlijke taalnazi te beheersen terwille van de harmonie in discussies.
Voor mensen wier moedertaal niet Nederlands is kan onze grammatica echter een behoorlijke uitdaging zijn. Stam +t is de regel maar dat geldt bijv. niet voor uitzonderingen zoals willen. Je zegt niet: “hij wilt dat de grammatica moet verbeteren” (behalve voor RotterdammerTs dan ;-). Hier gaat die regel niet op; hij wil dat natuurlijk, niet hij wilt. En wanneer gebruikt je d of t in een voltooid deelwoord en had dat ook alweer iets te maken met het Kofschip? What the hell is het Kofschip anyway? Onze taal is behoorlijk complex.
Toen mijn dochter in groep acht op de basisschool eens een A-5je met instructies van de juf meenam van school haalde ik er elf taalfouten uit. Dat vind ik pas zorgelijk. Als onze kinderen de taal niet goed krijgen aangeleerd – en dat begint met het erkennen van de waarde van taal in het basis- en middelbaar onderwijs – stromen ze door naar het voortgezet onderwijs met een achterstand.
“Wanneer wij op de grammatica letten wordt in zekere zin ons kritisch denken aangewakkerd.” Hier moet een komma. Voorbeeld: ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’
‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’
Er moet een punt aan het eind van de zin (vóór het aanhalingsteken)
@mezelf: ‘gebruikt’ in de een-na-laatste alinea is een typo (ja, da’s een Anglicisme :P), geen taalfout 😉