Rajiv Girwar is docent aan de Rotterdam Academy, cmr-lid en regisseur van de Hindoestaanse soap Pani Barse. ‘Ik heb een achtergrond in theater, een soap leek me wel een heel gaaf instrument om thema’s zichtbaar en hopelijk ook bespreekbaar te maken.’  

‘Pani Barse betekent “als het regent”. De soap speelt zich af rondom een familie met drie gezinnen waarvan de hoofden van de gezinnen broers van elkaar zijn. Familie is heel belangrijk binnen de Hindoestaanse cultuur maar zoals in elke familie, en zeker in Hindoestaanse families, is er ook veel gedoe als je elkaar zo vaak ziet. Het regent dus emoties.  

‘De soap speelt zich af rondom een familie met drie gezinnen’

‘Het idee is tien jaar geleden al ontstaan toen ik stedelijke ontwikkeling deed in Den Haag en heel erg actief was binnen de Hindoestaanse gemeenschap. Vanuit mijn werk zag ik welke thema’s belangrijke rollen spelen binnen die gemeenschap. Denk aan prestatiedruk vanuit ouders bij kinderen, of bijvoorbeeld interculturele relaties. Ik heb een achtergrond in theater, een soap leek me wel een heel gaaf instrument om dat soort thema’s, waar nog altijd een taboe op zit, zichtbaar en hopelijk ook bespreekbaar te maken. Samen met mijn zwager heb ik toen een script geschreven.  

‘Het heeft een tijdje stilgelegen totdat een Hindoestaanse ondernemer ons een grote ruimte aanbood voor een studio. Voor we het wisten waren er nog meer ondernemers die het project steunden en hadden we meer dan tachtig vrijwilligers. Onder begeleiding van een professionele theatercoach hebben we een trainingstraject van zes maanden gedaan. Daar ontstond echt een familiegevoel: iedereen was heel betrokken en pakte ook andere dingen naast het spelen op. We wilden ook een platform zijn om Hindoestaans acteertalent zichtbaar te maken. Dit is al gelukt want aan aantal acteurs heeft er betaalde klusjes aan over gehouden, twee daarvan spelen nu ook in andere producties.

We wilden ook een platform zijn om Hindoestaans acteertalent zichtbaar te maken.

‘We kozen voor de vorm van een soap omdat we denken dat we daarmee het beste de mensen bereiken die we graag willen bereiken. De gemiddelde Hindoestaan kijkt liever naar een serie of een soap dan naar een documentaire. Als je kijkt naar de populariteit van soaps in India, die is echt immens. Het geeft ons ook de mogelijkheid om de verhalen uit te beelden. We tonen bijvoorbeeld de generatieverschillen die er zijn. De generatie die vanuit Suriname naar Nederland kwam was heel ondernemend, bij hen leeft heel sterk het idee van presteren en dat hun kinderen dokters, artsen of advocaten moeten worden. Maar mijn generatie ervaart dat toch heel anders.

‘Ook homorelaties worden binnen mijn generatie meer getolereerd dan bij de generatie van mijn ouders. Ik denk dat onze ouders er nu wel eerder voor openstaan, erover praten is alleen nog steeds heel lastig. Dat doe je niet. Als er een film voorbijkomt op tv waarin twee mannen met elkaar zoenen, dan zap je weg. En als je zoon toevallig homo is dan wordt daar ook niet over gesproken. Acceptie is er tot op zekere hoogte wel, maar dat is nog wat anders dan erover praten. En dat is juist wat we met deze soap heel erg willen stimuleren.  

‘En als je zoon toevallig homo is dan wordt daar ook niet over gesproken.’

‘Het meest herkenbaar voor mij is de aflevering “sorry zeggen bestaat niet”. Er werd bij ons thuis nooit sorry of ik hou van je gezegd — dat bestond gewoon niet. De band met mijn ouders was heel zakelijk en vooral gericht op presteren. Daar heb ik het laatst met mijn vader wel over gehad. Ik vroeg hem hoe dat toch kwam. Hij gaf aan dat er vaak genoeg momenten waren geweest waarop hij sorry had willen zeggen, maar dat hij het gewoon niet uit zijn mond kreeg. Zijn vader deed dat ook niet bij hem. Inmiddels heeft hij wel sorry gezegd voor hoe sommige dingen zijn gelopen tussen mijn ouders die gescheiden zijn, en vooral ook tussen ons. Dat vond ik mooi en het betekent veel voor mij. Ik had niet gedacht dat ik zo’n gesprek ooit nog zou hebben, en de aanleiding was toch de soap.

‘Binnen de Hindoestaanse gemeenschap is de soap inmiddels best groot aan het worden. Heel veel Hindoestaanse organisaties zoals stichtingen, ouderenorganisaties en ook tempels draaien hem nu. In Utrecht kwamen iets van tweehonderd mensen kijken die met elkaar in gesprek gingen over een aantal thema’s die terugkomen in de soap. Dat gebeurt nu ook in Den Haag en Rotterdam. Heel tof! En in Suriname zal het vanaf 5 mei worden uitgezonden op de nationale televisie.

‘In Suriname zal het vanaf vijf mei uitgezonden op de nationale televisie.’

‘Ik doe dit alles naast mijn werk voor de hogeschool en dat is goed te doen. Al moet ik wel toegeven dat het wel een beetje een uit de hand gelopen hobby is geworden. Voor de dertien afleveringen die we hebben gemaakt, hebben we meer dan zestig draaidagen nodig gehad. Veel avonden en weekenden heb ik daaraan besteed. Maar inmiddels is het team zo groot dat ook het werk heel goed kan worden verdeeld.

‘Soms komen de werelden van het onderwijs en toneel samen en dat is eigenlijk het leukst. Twee jaar geleden deed ik een experiment binnen de hogeschool waarbij we theatertechnieken leerden aan nieuwe docenten. Ik vind dat het onderwijs interactiever mag zijn en bijna een entertainmentgehalte moet hebben, daarbij komen theatertechnieken heel erg goed van pas. Ik vind het tof om dat te combineren. En als je met een been in het werkveld staat met alles wat je onderneemt, dan heeft dat ook een toegevoegde waarde voor de studenten.’

Tekst en foto: Wietse Pottjewijd

Volg ons op Instagram