Blog Menno: Taal maakt nog meer kapot dan geweld
Blog van MennoGepubliceerd: 4 days ago
De pandemie benadrukt veel levensfeiten die mensen het liefst negeren. Met als gevolg: diepe teleurstellingen. Of misschien legt deze crisis een diep optimisme van de mensheid bloot in het aangezicht van ernstige situaties.
Zoals in dit geval uitspraken van leiders over de pandemie. Ron Bormans had het stellig over ‘nooit meer dicht’, de directeur van Pfizer liet onlangs weten dat de huidige Omikrongolf de laatste golf zal zijn.
En wie weet, misschien hebben ze wel gelijk. Maar als ik – of beter gezegd wij – een ding moeten hebben geleerd sinds COVID-19 de wereld in zijn greep heeft, is het dat niks zeker is. Het spel en de regels kunnen op elk moment veranderen. Virussen muteren de hele tijd, nieuwe virussen duiken op. We hebben geen idee wat ons te wachten staat over een maand, laat staan over een half jaar of een jaar.
We kunnen rekenmodellen erop loslaten, we kunnen gissen. Maar om te zeggen dat iets ‘nooit meer zal gebeuren’ is wedden op een verliezend paard. Het schept valse verwachtingen. Er zijn veel mensen die volledig vertrouwen op uitspraken van leiders en op beslissingen die ze nemen. En als het anders loopt dan zijn ze boos of zwaar teleurgesteld.
Iedereen die lang genoeg heeft geleefd weet dat het leven een constante verandering is. Op de ene dag was je gezond op de volgende dag krijg je te horen dat ze tijdens een routinecontrole kanker bij je hebben ontdekt. Op de ene dag geniet je van je huis en auto, de volgende dag hoor je dat je werkgever failliet is. De ene dag lig je nog wakker over hoe je de energienota gaat betalen, de volgende dag word je verrast met een salarisverhoging.
Volgens stoïcijnse filosofen zijn veranderingen goed noch slecht, het is maar hoe je erover denkt. Persoonlijk hou ik niet van veranderingen, net zoals de meeste mensen. Wij mensen zijn nu eenmaal routinedieren. Maar het is een levensfeit dat niks hetzelfde blijft.
We hebben letterlijk geen idee van wat komen gaat, alleen maar schattingen aan de hand van vorige pandemieën en viruskennis. Mijn advies: neem alle uitspraken met een korreltje zout, houd hoop, maar wees ook realistisch.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Mooi artikel Darice!
We zijn al heel lang bezig met nieuwe generaties met de paplepel in te gieten dat de wereld maakbaar is, dat we ons leven kunnen beheersen en als we maar hard genoeg werken, wat we willen binnen handbereik zal komen. De droom van homo economicus; de mens die continu bezig is hun leven te optimaliseren.
Het is geen verassing dat de pandemie gepaard gaat met een stijging aan psychologische klachten. Dit gebeurt ook bij economische recessies met andere oorzaak. Hebben we het nu ECHT zo erg? Waarom moeten we hier massaal naar de GGZ terwijl in landen op deze wereld met ernstigere problemen (gebrek aan voedsel en onderdak bijvoorbeeld), mensen steevast blijven doorploeteren zonder GGZ?
Serge schreef gisteren in zijn blog, “We ontlenen onze identiteit aan het verhaal dat wij over ons zelf vertellen.” en Darice’s verhaal sluit daar mooi bij aan. De psychologische klachten komen voort omdat we er achter komen dat ons verhaal, de droom van homo economicus, niet klopt. Onze wereld is niet zo maakbaar en onze beheersing niet zo volledig als we graag denken.
Het menselijk bestaan bevat het volledige spectrum van emoties, positief en negatief. Serge wilde waken voor een disproportionele focus op het negatieve, Darice waarschuwt voor disproportioneel optimisme. Ik zie hier een prachtige synthese die ons in maar een richting wijst, en te richten niet op maakbaarheid, maar op weerbaarheid.
Toen de pandemie begon, werd er breed verzucht, “ik kan niet wachten tot we terug gaan naar de oude situatie”. Terug naar die droom, naar de illusie dat we beheersing hebben. Terug naar het idee dat we ons letterlijk en figuurlijk kunnen verzekeren dat ons nooit iets echt ernstigs kan overkomen.
Is dat ooit meer dan een illusie geweest? Ik denk het niet. Misschien moeten we ook ophouden die iedereen voor te schotelen en de realiteit van hetgene ons overkomt te omarmen. Zoals Nietzsche schreef, ‘Amor fati’!