| 
|
Corstin Dieterich is hogeschooldocent social work en (mede-)voorzitter van de medezeggenschap van ISO. Hij heeft zo zijn eigen gedachten over wat hij ziet en hoort op school. Die deelt hij in dit blog.
Foto: Paul van der Blom
Deze keer wil ik mijn blog wijden aan iemand die je niet ziet (waarschijnlijk), maar die wel altijd op een of andere manier aanwezig is. Hij of zij is er: in het klaslokaal, in de gangen van onze gebouwen, in de kantine, in de hoofden en harten van studenten en collega’s. Ik heb het over god.
Laat ik maar meteen duidelijk zijn over mijn eigen positie (en dan kom ik later op wat dit met onze school te maken heeft). Ik ben geen aanhanger van een religie. Dat was ik ooit wel. Ik ben ermee opgegroeid. Maar het werkte niet voor mij. Te veel en te vaak werd menselijke wens uitgelegd als goddelijk plan. Ik begrijp de verleiding daarvan inmiddels een stuk beter en dat begrip maakt mijn houding weliswaar milder, maar niet opnieuw religieus.
Mijn persoonlijke ervaringen hebben er dus ook niet toe geleid dat ik een fervent atheïst ben geworden. Althans, niet in de zin van iemand die gelooft (of zeker denkt te weten) dat er geen god is. Sommige atheïsten zeggen dat we allemaal veel beter af zouden zijn zonder het idee van een god. Ik vind dat op zijn best een naïeve gedachte. Dat vind ik niet omdat ik geloof dat er een god is die straks alles goed maakt, maar omdat ik denk dat wij, mensen, dat idee van een god nooit helemaal buiten onze gedachten kunnen laten. We vinden altijd wel weer een diepe overtuiging, een waarheid, of iets om ons aan vast te houden in deze gekke wereld. Ook atheïsten doen dat. En je kunt aan die overtuigingen dan een ander woord geven, maar dat maakt je nog niet superieur aan iemand die dat wel god noemt.
Ik weet niet zeker of ik het goed zie, maar ik heb het idee dat dit een onderwerp is waar niet veel over wordt gesproken op onze school. Maar waarom niet? In mijn filosofielessen vraag ik aan mijn studenten wie van hen gelooft dat wij meer zijn dan alleen een lichaam. Vrijwel iedereen gelooft dat. Er zijn verschillende ideeën over wat dat ‘meer’ dan is, maar meestal komt het neer op iets dat je god of goddelijk zou kunnen noemen. En toch lijkt het net alsof het er niet is. Is dat omdat we als docenten denken dat ze over dat geloof heen zullen groeien? Of vinden we dit een privéaangelegenheid?
Ik zeg niet dat we allemaal in god moeten gaan geloven en ook niet dat het een centraal gespreksthema moet worden. Maar het is zo veelzeggend dat we als school veel belang hechten aan waarden, zingeving, inclusiviteit, betekeniseconomie, en jezelf overtreffen (over spiritualiteit gesproken!) zonder het te hebben over wat onze studenten ten diepste geloven.
Laat ik afsluiten met een vraag. Als we studenten en collega’s vragen de waarden van onze school te omarmen, maar we praten niet echt over wat zij zelf ten diepste geloven, waar zijn die waarden dan op gebaseerd? Door welk geloof wordt de Hogeschool Rotterdam gedreven?
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Mooie, relevante vragen!
Prikkelende bijdrage. Misschien een goed idee om bij inclusief onderwijs rekening te houden met de religieuze en levensbeschouwelijke dimensie van studenten (en docenten).
@Corstin Zeer relevant onderwerp en een interessante verbinding met het onderwijsproces. Een docent van mij, theoloog, zei ooit: “ik geloof zelf niet in een god, maar ik probeer in mijn werk als theoloog en docent te begrijpen waarom het voor mensen helpend en troostend kan zijn om in termen van ‘God’ te spreken.” Passie en gedrevenheid voor het sociaal werk komen bij studenten vaak voort uit levensbeschouwing en mensbeeld. Des te belangrijker om het thema ‘God’ (of breder ‘levensbeschouwing’) onderdeel te laten zijn van onze lessen. Ook spannend, trouwens, maar ik ga een poging doen met mijn training ‘Voorbeeldfiguren’ voor Deeltijd Social Work.
Super, Corstin!
Ik ben nu het boek ‘Reli Detox, Genezen van religieuze manipulatie’ van Reinier Sonneveld aan het lezen. Het gaat precies over de vragen die jij je (in mijn ogen terecht) stelt.
En dan mét de belangrijke kanttekening dat deze manipulatie van álle kanten kan komen (dus ook van de yogadocent, coach, dominee, imam, trainer, boeddhistisch leraar etc.)
Dus wellicht een goede boekentip voor jou? Iedereen die het leuk zou vinden om me hierover te mailen; be my guest!
Simone van der Hoofd
hoosi@hr.nl
Wow, Gerben, ik heb ook Social Work gestudeerd, ik zou destijds zéker deelgenomen hebben aan jouw training ‘Voorbeeldfiguren’!!!
Graag kom ik dus met je in contact!
groetjes,
Simone van der Hoofd
hoosi@hr.nl
Ha Corstin, je hebt me zeker aan het denken gezet. Ik neem mezelf ook voor om vaker naar de rol van het geloof te informeren bij de studenten.
Persoonlijk vind ik vind alles te ver gaan. Houd je geloof binnenshuis. Geen geloof in het onderwijs en niet in de politiek. Laten we aan het werk gaan.
Wederom een mooie column en overdenking. Ook mooi om met studenten te delen en te vragen waar ze hun dagelijke handelen op baseren en hun handelen in de praktijk. Zijn die hetzelfde of kennen die verschillende funderingen?
Interresante materie. Wel belangrijk om ‘geloof’ en ‘religie’ uit elkaar te houden, anders krijg je verwarring (zie Pablo). Voor mij, opgevoed als atheïst, is geloof inderdaad iets als ‘levensovertuiging/zingeving’. Dat lijkt mij erg relevant voor ons werk, ‘wat drijft je?’; ‘vanuit welke overtuiging doe je wat je doet?’. Religie vind ik iets voor jezelf en dat moeten we vooral niet mengen met politiek en onderwijs, want dan bestaat het gevaar dat het dogmatisch wordt. Zou mooi zijn als we met elkaar kunnen verbinden in de laag eronder, de (al dan niet spirituele) waarden. Fijne blog!
Fijne column, zet mij wel weer aan het denken, bedankt!
Ik denk dat het onderwerp religie niet vaak aangesneden wordt op de HR (en in de samenleving in het algemeen) om 3 redenen:
1. We maken aannames over anderen en denken dan alles over die persoon te weten.
Mensen maken, onbewust en automatisch, aannames over anderen. Vaak komt er stereotypering bij kijken. Zo denken we vaak bij leden van een motorbende dat ze agressief, brutaal, en misschien zelfs crimineel zijn. Terwijl dit helemaal niet zo hoeft te zijn, maar omdat wij een bepaald beeld in ons hoofd hebben gevormd van deze groep, denken we dat diegene ook wel zo moet zijn en denken we alles over diegene te weten. Vervolgens gaan we er niet over in gesprek met diegene, omdat we in ons hoofd zelf al ‘de waarheid’ hebben uitgepuzzeld.
2. Sommige mensen vinden dat je in een professionele omgeving, zoals de hogeschool, niet over religie en geloof dient te praten. Van collega’s op de werkvloer weet je vaak niet hoe ze over religie denken, tenzij ze het duidelijk uitdragen met kleding of het bedrijf/de school een religie als onderdeel van de identiteit ziet. Maar waarom zou het uitdragen van een religie of gesprekken over religie het werk in de weg zitten? Dat zoveel diverse mensen met elkaar deelnemen aan de samenleving is juist een mooi feit wat benadrukt mag worden.
3. Mensen zijn bang voor meningsverschillen, en gaan daarom het onderwerp uit de weg.
Waar mensen verschillende overtuigingen hebben, zijn ook verschillende meningen. Veel mensen zijn bang om in een discussie terecht te komen (verhitte coronadiscussies kuch kuch) of iemand te kwetsen met een andere mening. Je hoeft het niet met elkaar eens te zijn, maar het is wel zaak om tijdens het uitwisselen van deze meningen respectvol met elkaar om te gaan, en respect te hebben voor elkaars meningen.
En om met een positieve noot te eindigen, in mijn ogen is de HR (gelukkig) een plek waar een diverse samenleving en respect voor elkaar hoog in het vaandel staat.