‘Protesten worden steeds grimmiger’ stond er zaterdag boven een interview met een topman van het Openbaar Ministerie. Daaronder een foto van een jonge vrouw die door 4 politieagenten wordt weggetild van het asfalt van de A12 in Den Haag.

Echt? Zijn het de protesten die steeds grimmiger worden? Of wordt het verhaal dat we op de rand van een catastrofe staan steeds breder gedeeld? Een verhaal dat de powers that be niet kunnen hanteren en daarom het grimmige gevoel dat ze ervan krijgen maar op de demonstranten projecteren?

Het verhaal is nooit rechttoe rechtaan. Van niemand niet. Er zijn altijd tegenstrijdigheden. Al lijkt het verhaal van Extinction Rebellion behoorlijk makkelijk te vatten: stop het belastingvoordeel van 17,5 miljard voor een vervuilende industrie die dit jaar monsterwinsten heeft behaald en slechts een schijntje daarvan inzet voor het ontwikkelen van duurzame energie. Dát is pas grimmig. Ik kan wel achter dat verhaal gaan staan!

Maar hoe weet je nou wat precies de gevolgen zullen zijn als de overheid echt zou stoppen met die vervuilingssubsidie? Kunnen we eigenlijk nog wel iets doen om de opwarming van de aarde af te remmen? Of is het beter om het te accepteren en feestend ten onder te gaan? Zal ik een luchtige, maar trefzekere toon aanslaan, of een dramatische toon waarin existentiële angst doorklinkt? Hoe gek moet je zijn om in deze tijd iets zeker te weten?

Ik was vorige week zaterdag als supporter aanwezig bij de demonstratie van Extinction Rebellion. Ik wilde graag met mijn eigen ogen zien hoe dat eraan toegaat. En ik wilde iets doén, want het gaat niet goed met de wereld en ik wil niet vanaf een afstandje alleen maar nadenken over hoe tegenstrijdig alles is. Ik wilde die tegenstrijdigheid ook opzoeken en aan den lijve ondervinden. Ik wilde een stap zetten, zonder dat ik zeker wist waar die precies heen zou leiden.

De demonstratie was allesbehalve grimmig. Extinction Rebellion, zo leerde ik, demonstreert vanuit de principes van geweldloos verzet. Het was mooi om te zien dat zoveel mensen zich op deze manier wilden uitspreken. Steeds meer mensen die de noodzaak voelen iets te doen.

Ja natuurlijk is het allemaal veel te laat! En weet ik veel of deze demonstraties veel effect gaan hebben. En natuurlijk weet ik dat je in principe niet op een snelweg moet gaan zitten. Maar is dat niet het hele punt: niets doen vanuit de gedachte dat het allemaal wel goed komt is minstens net zo risicovol. De toekomst is fundamenteel onzeker en de werkelijkheid zit vol tegenstrijdigheid en daarom zet ik liever die stap. Met aandacht voor wat ik daarvan kan leren.

Bij social work hebben we steeds meer aandacht voor onderwerpen als klimaatrechtvaardigheid en zorg voor onze natuurlijke omgeving. Daar hoort ook maatschappijkritiek bij, want onze maatschappij kent een geschiedenis van uitbuiting. Maar maatschappijkritisch leren denken en studiesucces (binnen vier jaar je diploma halen) zijn ook tegenstrijdig. Want kritisch denken en je begrip vergroten, dat kost tijd. En die tijd wordt steeds korter.

Ik hoop dat we het onderwijs zo gaan aanpakken: we doen niet net alsof die tegenstrijdigheden er niet zijn, maar we ervaren die aan den lijve en denken erover na met elkaar. En dan zetten we een stap zonder precies te weten waar die heen zal leiden.

Volg ons op Instagram