Ieder jaar rond de herfst overvalt me een weemoedig en melancholisch gevoel. Ik mis de de abgeëckte houten hoeken in de aula en de gemengde gevoelens toen ik In the quest of the holy grail zong op de vrije school.

Ik vermoed dat menig lezer een wenkbrauw omhoog trekt bij deze termen, want die opgetrokken wenkbrauw zie ik regelmatig als ik erover vertel. Het vertellen van mijn dierbare vrije school-herinneringen aan mensen die er niet op zitten te wachten is een beetje in mijn karakterpakket geslopen.

Want regelmatig, en vooral in de herfst, mis ik die school. Het concept van denken, voelen en handelen sijpelde door in de schoolvakken, maar ook op persoonlijk vlak. Hoe mooi: in de antroposofische visie op onderwijs is de ontwikkeling van het verstand even belangrijk als die van het hart (gevoel), en van de handen (creëren). Naast de ‘normale’ vakken volgden we daarom ook houtbewerking, toneel, textiel en koorzang. Ik heb nog ergens een ijzeren pook, die ik had gesmeed voor mijn niet-bestaande open haard, een zelf genaaid etui van gebatikte stof en ergens ligt nog een ellenlange stapel aan schriften van de wisselende periodelessen (if you know, you know). Mijn moeder is nog steeds blij met de veel te brede houtgedraaide vaas.

Juist nu, nu het kouder en donker wordt, denk ik aan een traditioneel oogstfeest dat werd gevierd op school: het Sint Michaëlsfeest. Sint Michaël was een aartsengel (zie je: vrije school-splaining) en staat symbool voor het verslaan van innerlijke draken. In het verhaal, dat ik nu niet ga vertellen want dan klik je meteen weg met die Tiktok-spanningsboog, wordt de draak getemd (getemd dus, niet gedood). Het verhaal is inspirerend omdat het staat voor het verzamelen van moed om je eigen obstakels (draken) te temmen en de balans te zoeken. Het feest wordt altijd aan het einde van september gevierd en het gekke is dat ik het zo waardeerde toen, maar er eigenlijk nooit meer concreet iets mee doe.

Soms zou ik willen dat de hogeschool even die vrije school van toen was. Weer even die adventkaarsjes op tafel, de fijne docenten die we altijd een handje gaven bij binnenkomst. Het zuchten als we iedere ochtend om half negen onze ‘spreuk’ moesten zeggen ¹ en het zoeken naar onze smerige euritmieschoenen.

En heel soms lukt het me mijn antroposofische bril op te zetten. Dan denk ik eraan dat hoe businessschool-achtig we ook bezig zijn, ik tenminste wel Ave Maria uit m’n hoofd kan. Nu jij weer.

1. Onze spreuk:
   Ik zie rond in de wereld / waarin de zon haar licht zendt / waarin de sterren fonkelen / waarin de stenen rusten / de planten levend groeien / de dieren voelend leven / waarin de mens bezield de geest een woning geeft.
   Ik schouw diep in de ziel die binnen in mij leeft.
   De Godesgeest, hij weeft / in zon- en zielelicht / in wereldruimten buiten / in zielediepten binnen.
   Tot U, o Godesgeest / wil ik mij vragend wenden / dat in mij kracht en zegen / voor leren en voor arbeid / tot wasdom moge komen.
   Rudolf Steiner ↩︎

Volg ons op Instagram