Dennis van der Waal doet onderzoek naar vroegtijdige signalen waaraan je kunt herkennen dat mkb-ers in zwaar weer zitten. Na het uitkomen van het boekje ‘Ik heb geen probleem’, won hij vorige week de titel ‘docent-onderzoeker van het jaar’.

‘Vorige week dinsdag kreeg ik de award uitgereikt. Hartstikke leuk natuurlijk en ik ben er behoorlijk trots op. Al is het geen wedstrijd, vind ik, mijn collega-onderzoekers en ik doen allemaal goed werk voor en met studenten, en voor en met het werkveld. Natuurlijk, als ik iets kan winnen, dan wil ik graag winnen. Dat is ook de sportman in mij, ik heb op aardig niveau gevoetbald, dat is mijn mentaliteit. Ik zeg altijd tegen mijn studenten met een knipoog: al is het met Monopolie tegen mijn zoontje, ik wil winnen.

‘Veel ondernemers herkennen het niet als het fout loopt en wat ook vaak het geval is, ze erkennen niet dat er wat aan de hand is.’

‘Ik werk als hogeschooldocent bij de opleiding finance & control en de minor risicomanagement & gedrag. Daarnaast ben ik docent-onderzoeker bij Kenniscentrum Business Innovation. Mijn onderzoek doe ik één dag in de week, deels samen met de studenten van de minor en de afstudeerders.

‘Ons onderzoek gaat over het vroeg signaleren van verval bij het mkb. Veel mkb-bedrijven krijgen pas hulp – of een accountant die in hun nek hijgt, of de bank die achter ze aan zit – als het te laat is. Eigenlijk is dat meer een soort damage control achteraf. Veel wijzer is het als je bepaalde situaties waarin het niet goed gaat in een veel eerdere fase al kunt herkennen. Want dat gaat vaak mis: veel ondernemers herkennen het niet als het fout loopt en wat ook vaak het geval is, ze erkennen niet dat er wat aan de hand is.

‘Risicomanagement dus. Daar gaat het over. Voor grote bedrijven is het soms een moetje en sommige willen het zelf. Maar ik vroeg me echt af, wat doen kleine bedrijven daarmee? Dus dat heb ik onderzocht. Er is behoorlijk wat literatuur over succesverhalen en wat minder over mislukkingen. Als het er al is, gaat het vaak over grote bedrijven. Ons Kenniscentrum Business Innovation richt zich grotendeels op het mkb, de kleinere spelers dus.

‘Sommige bedrijven lopen tegen dingen aan die voorkomen hadden kunnen worden, en dan is het natuurlijk ontzettend jammer als het misgaat.’

‘Natuurlijk mogen bedrijven failliet gaan. Als je foute keuzes maakt, is er soms niets aan te doen. Maar sommige bedrijven lopen tegen dingen aan die voorkomen hadden kunnen worden, en dan is het natuurlijk ontzettend jammer als het misgaat.

‘Het onderzoek loopt nog, maar in december 2022 hebben we al een boekje uitgebracht ‘Ik heb geen probleem’. Daarin hebben we verhalen gebundeld van acht ondernemingen waar het misging maar waar ze nog net op tijd het tij wisten te keren, met hulp van buitenaf of zelf.

‘De oorzaak daarvan ligt op verschillende vlakken. Soms in de privésfeer. Soms gaat het mis als een startup vanuit een hobby is begonnen, maar vervolgens groeit. Dan wordt het serieuzer, krijg je te maken met personeel en regels en kan het een ondernemer soms boven het hoofd groeien. Het kan zijn dat jij niet de aangewezen persoon, de juiste leider, bent voor die taak. Dan moet je op tijd de juiste keuze maken om zelf naar de achtergrond te stappen en iemand anders aan te wijzen, of om beter te gaan delegeren.’

‘Soms gaan ondernemers ineens heel iets anders erbij doen, een kat in het nauw maakt rare sprongen. Dat hoeft niet per definitie slecht te gaan, maar het kan een risicofactor worden. Het zijn signalen dat er iets aan de hand is en dat je even moet nadenken.

‘Doel is om het onnodig falen van bedrijven te voorkomen, want dat is toch ook maatschappelijke schade die niet altijd nodig is.’

‘Wij zijn op dit moment bezig om al dat soort signalen in kaart te brengen en te kijken of bepaalde symptomen “vroeg voorspellend” zijn. Handig voor studenten dus die bij een mbk-bedrijf gaan werken of met een startup bezig zijn om risico’s herkennen en er op tijd bij te zijn.

‘Doel is om het onnodig falen van bedrijven te voorkomen, want dat is toch ook maatschappelijke schade die niet altijd nodig is. Het doet ook veel met mensen. Als je bedrijf failliet raakt, jij geen inkomen meer hebt, je misschien wel sociaalemotioneel in een isolement raakt, dan is dat niet oké. Een steentje bijdragen om dat te voorkomen, dat is mijn drijfveer om me hiermee bezig te houden.’

Tekst en foto: Sanne van der Most

Volg ons op Instagram