Toen Google Maps in 2005 live ging, volgden al snel berichten over mensen die hun leven ermee in gevaar brachten. Zoals die vrouw die ging wandelen en Google Maps blindelings volgde, de snelweg op. Tot op de dag van vandaag verschijnen af en toe zulke verhalen, recent nog over een automobilist die zich met de ‘hulp’ van zijn navigatie vastreed in de ondergrondse fietsenstalling van Utrecht Centraal.

Ik ben nog van de generatie van voor de mobiele telefoon. Vroeger wisten we alle telefoonnummers van vrienden en familie uit ons hoofd. Met de komst van mobiele telefoons is dat niet meer nodig. Mocht je om welke reden dan ook geen toegang hebben tot je mobiel en ver van huis zijn, dan zal je moeite hebben familie of vrienden te bereiken. De mens heeft zich zeer afhankelijk gemaakt van de smartphone. Hoeveel van ons hebben geen naar gevoel als we ons realiseren dat we onze telefoon thuis hebben laten liggen?

Met de komst van Google Maps werd het me voor het eerst duidelijk dat als mensen een taak kunnen overlaten aan computers, ze dat geregeld meteen doen zonder na te denken over de gevolgen.

Voor de komst van internet en Wikipedia maakten we gebruik van encyclopedieën om informatie te zoeken over tal van onderwerpen voor onze schoolopdrachten. Deze boeken waren goed gefactcheckt. Je kon erop vertrouwen dat de informatie goed was. Met de komst van internet veranderde dat langzaam. De beginjaren van internet waren heel anders dan nu. Internet werd niet gereguleerd door megalomane techbedrijven maar bestond uit kleine gemeenschappen van mensen die graag kennis en ervaring deelden. Wikipedia werd in 2001 gelanceerd en stootte encyclopedieën van de troon. Gelukkig is Wikipedia zodanig opgezet dat men elkaars informatie controleert om foute of valse informatie te voorkomen.

En toen kwamen Facebook, Twitter, Instagram en TikTok en de dijken braken. Sindsdien floreert misinformatie en fake news. Duizenden websites met valse en foute informatie zijn actief. Veel mensen volgen dit allemaal blindelings en sterker nog: officiële websites met peer reviewed informatie worden beschuldigd van misinformatie. Je moet vandaag de dag goede analytische vaardigheden hebben en kritisch kunnen nadenken om je niet te laten misleiden.

Met ChatGPT wordt een nieuwe era ingeleid. Vooral studenten storten zich er meteen op om hun opdrachten te laten maken. Het gevaar ligt erin dat men minder goed gaat leren nadenken voor zichzelf. Niet meer leren analyseren, zinnen vormen, kunnen argumenteren en je een onderwerp eigen maken door erover te schrijven. En wat men vooral vergeet is dat kunstmatige intelligentie leert van datasets die het gevoerd krijgt door mensen. Mensen met bias, mensen met verschillende politieke ideologieën, verschillend moreelbesef.  KI is net zo goed als de datasets waarvan het leert.

Kunstmatige intelligentie is geen slechte ontwikkeling, maar we moeten ervoor waken dat we onszelf er niet dom en afhankelijk door laten maken. Laat het een hulpmiddel zijn, een beginpunt. Maar blijf vooral je eigen intelligentie bevorderen zodat je een onafhankelijk nadenkend individu blijft.

Volg ons op Instagram