| 
|
Afke Tangenbergh is hogeschooldocent bij de flexibele deeltijdopleiding van verpleegkunde. Houdt zich bezig met de compassievolle hogeschool en inclusiviteit. Blogt over taboes en rafelranden, bloed, zweet en tranen.
Foto: Paul van der Blom
Palliatieve zorg. Een term die professionals moeiteloos uit hun mond laten rollen, als een logisch onderdeel van het leven. Maar voor anderen voelt het eerder als een fluffy roze olifant die stilletjes maar onmiskenbaar in de kamer staat te koekeloeren met zijn kraaloogjes, maar waar niemand echt over wil praten.
Uit een analyse van een taalstrateeg bleek dat het woord ‘dood’ de belangrijkste associatie is die mensen hebben met de term palliatieve zorg.
Het is toch wel vreemd: praten over de dood is nog steeds beladen, terwijl het ons allemaal aangaat. Aangaat ja; we gaan er allemaal aan. Zoals het Klein Orkest zong: ‘Over honderd jaar zijn jullie allemaal dood, en wij ook …!’ Maar ook dat is de ver van je bed show: wie dan leeft, wie dan zorgt. Oh nee, niet meer. Nou ja … biertje dan maar?
Het paradoxale is dat we het begin van het leven uitbundig vieren, maar zodra het over het einde gaat, beginnen we ongemakkelijk te schuifelen. Hoe kan het dat de dood, dat onvermijdelijke deel van ons bestaan, zo vaak als taboe wordt beschouwd? Het blijft voor veel mensen, oud of jong, een abstract iets, een bijna surrealistische gedachte. Een roze olifant die men liever ontwijkt, zoals het lot van roze olifanten betaamt.
Misschien is het omdat we in een cultuur leven waarin het idee van controle over ons leven heilig is. De dood past daar simpelweg niet in. Het grappige is dat dat precies is waar palliatieve zorg om draait: leven tot het laatst, met waardigheid en met zo min mogelijk pijn. Autonomie ten top!
Maar het is niet genoeg om simpelweg te benoemen wat palliatieve zorg inhoudt. De uitdaging ligt in het praten over leven en sterven, zodat dit niet als ongemakkelijk, maar als noodzakelijk wordt gezien. Hierdoor kunnen we palliatieve zorg meer onderdeel laten zijn van ons dagelijks leven.
Laten we palliatieve zorg zien als een mogelijkheid om het leven, in al zijn facetten, te waarderen, tot het laatste moment. Uiteindelijk gaat het niet alleen om de dood, maar om de waarde en betekenis die we aan ons leven hechten, juist in de laatste fase.
Het is dus tijd om de roze olifant te knuffelen, misschien is hij wel warmer en zachter dan je denkt.
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Om de keizer en filosoof Marcus Aurelius te parafraseren:
‘Zolang wij er zijn, is de dood er niet, en wanneer de dood er is, zijn wij niet’.
Hiermee wordt bedoeld dat de dood niet iets is om te vrezen. Hoe pijnlijk dan ook het hoort geaccepteerd te worden. Bij een waardig (voltooid) leven hoort een waardig sterven, waar inderdaad palliatieve zorg een onmisbare rol heeft.
Ik weet niet of het pad kruizen met de dood een warme roze knuffel zal zijn. Maar laten we in elk geval voor zorgen dat het met plaats wisselen met de dood, voor ons allen waardig afscheid is.
Dat zeg je heel heel mooi. Dank daarvoor.
Deze link vind ik ook passend https://www.instagram.com/p/DB9nUNzyo7x/?igsh=anlqYzdocTNvNjFy
@PJS, weet je zeker dat je dit citaat aan de juiste persoon toeschrijft? Deze uitspraak staat nml. bekend als ‘de stelling van Epicurus’, een filosoof die een half millenium voor Marcus Aurelius leefde.