Stel je voor: een vliegticket, een lege agenda en de hele wereld aan je voeten. Is dat de ultieme vrijheid? Of verdrink je eerder in een zee van mogelijkheden?
Ik ben altijd al een planner geweest. Een agenda, to-do-lijstjes en een strakke structuur zijn mijn beste vrienden. Maar in mijn omgeving hoor ik vaak: ‘Ontspan eens! Niet alles hoeft zo gepland te zijn.’ En: ‘Je moet meer ruimte laten voor spontane dingen.’ Terwijl ik de goede bedoelingen van deze adviezen begrijp, voel ik me toch het meest op mijn gemak met een zekere mate van controle.
Tijdens mijn reis door Azië krijg ik de kans om deze theorie op de proef te stellen. Voor het eerst in tijden heb ik geen zorgen: geen dagelijkse verplichtingen en voor mijn nieuwe uitdaging in Parijs vanaf januari heb ik al een baan en huurcontract geregeld. Toch merk ik dat ik, ondanks de vrijheid, juist meer rust vind in het maken van plannen. Het boeken van accommodaties, het uitstippelen van routes en het bijhouden van een reisbudget geven me een gevoel van controle en zekerheid. En dat, gek genoeg, maakt me juist vrijer.
Waarom? Omdat ik me geen zorgen hoef te maken over praktische zaken. Ik weet waar ik ‘s nachts slaap, wat ik eet en hoeveel geld ik nog heb. Daardoor kan ik me volledig focussen op het genieten van de reis zelf.
Natuurlijk is het belangrijk om ook ruimte te laten voor spontane beslissingen. Maar voor mij werkt het het beste als ik een basis heb waar ik op terug kan vallen. Het is een beetje zoals het leven zelf: je kunt niet alles plannen, maar een beetje structuur kan je helpen om meer uit het leven te halen.
Ik ben ervan overtuigd dat vrijheid niet betekent dat je helemaal niets te doen hebt. Het gaat erom dat je de vrijheid hebt om te kiezen hoe je je tijd besteedt. Voor hoever ik heb ervaren, zul je altijd verplichtingen hebben. Ook al ben je aan de andere kant van de wereld, je moet nog steeds onderdak, voedsel en vermaak regelen en je komt altijd in aanrakingen met instanties, bedrijven en andere mensen. In een wereld waar verplichtingen onontwijkbaar zijn, zorgen planning en structuur voor mij juist voor rust zodat ik kan genieten van de rest. Een routine en goede planning nemen enorm veel zorgen weg, dat is net zo goed een vorm van vrijheid.
Dus ja, ik houd van mijn planningen en to-do-lijstjes. Noem me een controlfreak, maar ze geven me een gevoel van rust en controle, en dat maakt dat ik meer kan genieten van de mooie momenten in het leven. En jij? Hoe ervaar jij vrijheid? Is structuur een beperking of juist een bevrijding?
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
De noodzaak van structuur voor vrijheid is een ogenschijnlijke paradox, die overal terugkomt. Een paar grove lijnen:
– Individueel, worden je vrije keuzes bepaald door je persoonlijkheid die niet vrij bepaald is maar ook gevormd is door omgeving, en genen.
– Op sociaal vlak kunnen wij geen vrije keuzes maken zonder een structuur (moraliteit, wet) die de grenzen van ons handelen aangeeft zodat we de vrijheid van anderen niet verder beperken, en zij de onze niet.
– Op economisch vlak kan je geen welvaart creeren zonder het concept van eigendom, waarbij beperkingen komen op, en hoe, je je dingen toe kan eigenen.
Zonder een structuur is vrijheid niets meer dan willekeur, en iedereen, of ze het nu toe willen geven of niet, zoekt daar een balans in. Die ‘spontane dingen’ zijn ook ingekaderd door allerlei factoren die beperken hoe “spontaan” iets daadwerkelijk is.
In het voorbeeld van een reis, gaan mensen “spontaan” iets doen rond hun bestemming maar niemand gaat bijvoorbeeld “spontaan” even een dagje terug naar huis als dat is waar je op die dag zin in hebt. Dat niveau spontaniteit hoort dan weer niet bij het plan.
Plan zo veel of zo weinig als je zelf comfortabel mee bent en geniet er van, wetende dat mensen die piepen over “spontaniteit” zich slechts marginaal aan minder structuur houden dan jij.