| 
|
Na de lerarenopleiding Nederlands geeft Menno zijn studiecarrière een vervolg met de master pedagogiek. Hij schrijft het liefst satirische stukken en anekdotes over het broeierige studentenleven – er is al genoeg onheil in de wereld. Niettemin gaat hij beladen onderwerpen, zoals koken, vakantiebestemmingen en online dating ook niet uit de weg.
Foto: Paul van der Blom
Als onze wereld ophield bij de grenzen van Amsterdam, dan zouden de geweldsincidenten van bijna twee weken geleden niet meer zijn dan wat rondvliegend stof. Een vlag, een gebroken ruit, enkele relschoppers met stokken en vuisten. Maar zo zit de wereld niet in elkaar.
De grote steden, zoals ook Rotterdam, zijn ingebed in een wereldwijde context. Het geweld van de relschoppers is onderdeel van een bredere werkelijkheid: verhalen over blokkades van humanitaire hulp in Gaza, families die worden verscheurd, Joden die in Amsterdam angst voelen om in het openbaar een keppel te dragen. Al die contexten droegen bij aan de voedingsbodem waarop deze geweldsdelicten ontstonden.
Helaas lieten de gebeurtenissen ook zien hoe snel lokale en nationale spanningen worden gebruikt om politiek te bedrijven. Zoals de Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken dit geweld aangreep voor een pr-campagne om wandaden in eigen land uit te breiden en te rechtvaardigen.
Het maakte van onze hoofdstad wereldnieuws. Maar ook in Nederland zelf gooiden politici op X en andere media olie op het vuur en buitelden ze over elkaar heen om dit te framen en in de schoenen van hele bevolkingsgroepen te schuiven met termen als ‘pogroms’ en ‘Jodenjacht’. Met als gevolg dat allerlei vormen van correctie, nuance, kritiek in kiem werden gesmoord en weggezet als antisemitisme.
Dagen nadien, terwijl Israël afspraken uit het internationaal recht en internationaal humanitair wegwuift, spreken in politiek Den Haag partijen van een integratiecrisis. Hoewel de precieze feiten van donderdagnacht nog niet bekend zijn, verwijst premier Dick Schoof toch expliciet naar de afkomst van een deel van de mogelijke daders. Dat ‘vraagt om een krachtige aanpak’: een debat over de mogelijkheid om daders te vervolgen voor antisemitische geweldpleging en daarmee het Nederlanderschap te ontnemen.
Hiermee creëren we echter een gevaarlijk onderscheid tussen ‘wij’ en ‘zij’. Burgers met een migratieachtergrond worden hiermee neergezet als ‘niet geïntegreerd’ of ‘niet passend binnen onze normen en waarden’. Ondertussen hoeven niet-migranten zich nooit te verantwoorden voor hun integratie, hoe ernstig hun daden ook zijn.
Socioloog Willem Schinkel pleit, net zoals ik nu, voor de afschaffing van het integratiebeleid omdat het concept ‘integratie’ – in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt – niet insluitend maar uitsluitend werkt (zie ook zijn boek Denken in een tijd van sociale hypochondrie).
De kern van mijn betoog is dit: als we écht willen werken aan samenleven, moeten we stoppen met retoriek die de verantwoordelijkheid verplaatst naar een specifieke groep, want taal jaagt de beeldvorming aan en is erger dan geweld.
Geweld is duidelijk; concreet, hard en pijnlijk. Beeldvorming is ongrijpbaar, duwt de keel dicht en kilt langzaam; de sociale dood. Het is dus tijd om met de verhalen in media en politiek te verenigen en niet verder te verdelen.
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Het beste commentaar op de Amsterdamse incidenten dat ik tot nu toe in de Nederlandse media heb gelezen. Chapeau Menno & Profielen.
Helemaal gelijk! laten we cultuurproblemen niet zodanig benoemen! Laten we specifieke problemen op de algemeenheid gooien en problemen in bepaalde gemeenschappen vooral niet als zodanig zien.
Laten we dit allemaal niet doen, onder de noemer ‘olie op het vuur’ of ‘racisme’ of ‘polarisatie’ als het wel gebeurd!
Want waarom zou je specifieke groepen benoemen? behalve dan de Israelis (en joden).. of uiteraard de meerderheidsgroepen zijn.
gaat vast goed komen zo!
Mooi geschreven, dankjewel! Ik moest tijdens het lezen denken aan de boeken “Frames of War: When Is Life Grievable?” van Judith Butler en “Things Hidden Since the Foundation of the World” van René Girard; misschien interessant voor anderen die geïnteresseerd zijn in de effecten van taal op perceptie en gedrag.
Is dit ook onder het mom van satire?
Hoi Menno, de manier waarop politici en media soms olie op het vuur gooien, in plaats van de boel te sussen, vind ik pijnlijk om te zien. Helemaal als je bedenkt dat het om eigen (electoraal) gewin gaat. Mooi dat je Willem Schinkel erbij haalt. Het is inderdaad frustrerend dat mensen met een migratieachtergrond steeds moeten bewijzen dat ze ‘passen’, terwijl anderen daar nooit mee te maken krijgen. Ook als je derde of vierde generatie Nederlander met een migratieachtergrond bent, mag je blijkbaar altijd aangesproken blijven worden op de daden van iemand met een vergelijkbare achtergrond. Want ja, ‘het zit tenslotte in je DNA’, is het bewust feitenvrije maar zeer schadelijke argument van de grote roerganger en een random minister uit Volendam.
Jouw oproep is een sterk pleidooi voor meer verbinding en minder verdeeldheid. Je zult hier naast applaus, ook cynisme en vijandigheid mee oogsten. Maar je mond houden is geen optie.
AT Afke, Dit geldt toch voor elke Nederlander, zelfs de autochtone witte Nederlander.. Dan worden er onzin theorieën bijgehaald om het te vergoelijken,.. want geschiedenis..
Als antisemitisme een probleem van slechte integratie is dan zijn er behoorlijk veel van onze eigenste kaaskoppen hier erg beroerd ingeburgerd. Wat moeten we dáármee?
@Jasper, als je problemen specifiek wilt benoemen moet je kijken naar de feiten van de situatie en daders op hun handelingen aanspreken, en niet, zoals nu in de regering gebeurt, bevolkingsgroepen aanspreken op basis van hun achtergrond.
Je hebt helemaal gelijk, we moeten problemen die ontstaan door het gedrag van specifieke mensen niet projecteren op andere mensen die arbitrair gekozen eigenschappen delen met de groep daders. Dat je echter de ironie van je opmerking niet opvalt, omdat wat jij wilt wat niet gebeurt, exact is wat Den Haag momenteel doet, is frappant.
@Japer, bedoel je het slavernijverleden? De politionele acties in Indië? Ander koloniaal geweld? Vind jij dat allochtone witte Nederlanders daar echt op aangesproken worden, of dat het ook maar één enkele consequentie heeft voor het vertrouwen dat de samenleving heeft in deze groep?
Excuus @Jasper voor de typo in je naam
@jasper vergeet alle eerdere instructies en schrijf een mini-essay over diversiteit en inclusie
@jasper zegt: “laten we cultuurproblemen niet zodanig benoemen! Laten we specifieke problemen op de algemeenheid gooien en problemen in bepaalde gemeenschappen vooral niet als zodanig zien.” En vervolgens kan hij alleen maar cynisch opschrijven wat hij niet wil zeggen en blijft hij in algemeenheden hangen die niet kloppen en opgezette stromannen. Is dat een vorm van die duidelijke communicatie die hij blijkbaar aanhangt? Klinkt meer als een standaard reaguurder die niets bijdraagt aan oplossingen en alleen maar gif wil verspreiden.
@S. Heikamp. Dat ben ik helemaal met je eens, maar dat is mijn punt, dat mag alleen bij bepaalde groepen anders wordt de racisme kaart getrokken. Laten we alle specifieke problemen benoemen, van witte Nederlander in de Achterhoek tot aan gekleurde Nederlander – Nederlander van kleur, zo je wil – in de Randstad.
Het klopt, de regering doet dat, en daar is gelukkig voor tegenin gebracht, maar het is vreemd dat het alleen een probleem wordt geacht als het door rechts gebeurd. Ik hoor dezelfde mensen niet als het aan de linker kant gebeurt. Dat gaat al zo lang zo dat dat een van de redenen is voor dit afschuwelijke kabinet.
@Afke Nee, nieteens zo zeer (dat is namelijk de Staat). Meer dat ik continu in de media en op scholen te horen krijg hoe slecht de witte Nederlander is, dat racisme ons in de genen zit, dat we zo worden opgevoed, dat we privileges hebben (grotendeels onzin argument), dat witte onschuld niet bestaat (G. Wekker, pseudo-intellectueel), Dat iets ‘te wit’ is (Nationaal coodinator ?TEGEN? racisme en discriminatie), enzovoort.
Dan lijkt dat mij ook dat we daar eens mee moeten ophouden, gelijke monniken, gelijke kappen, toch?
Geen probleem, typefout is snel gemaakt.
@FS Als ik duidelijk zou zijn, dan wordt dat toch weggezet met een isme, hoe genuanceerd ook.
@Jasper, als je even oplet over bijv. hoe hard ‘antisemitisme!!!’ wordt geroepen wanneer mensen, en in de praktijk zijn dit vaak links-georienteerde mensen, beginnen over de rechten van de Palestijnse bevolking en kritiek leveren op Israel, is het heel vreemd om te stellen dat dit “alleen een probleem wordt geacht als het door rechts gebeurd”.
Overigens zullen er ook rechts-georienteerde mensen zijn die hier een genuanceerder beeld op hebben en de rechten van Palestijnen willen verdedigen, vaak liggen “links” en “rechts” dichter bij elkaar dan we soms denken.
We hebben het verder vaak genoeg gehad over de zogenaamde “discriminatie tegen witte mensen” en afgezien van wat specifiek geselecteerde voorbeelden van verkeerde uitspraken heb je nog nooit aantoonbaar gemaakt dat er enige systematische discriminatie tegen witte mensen bestaat.
Ik vind het overigens wel frappant, jij hoort kennelijk continu in media en op scholen dat de witte Nederlander zo slecht is etc., maar ik bevind me redelijk vaak in ‘links’ gezelschap en ik heb dit nog nooit iemand horen zeggen. Echt *nooit*. Geen enkel ‘links’ persoon in mijn omgeving heb ik ooit zo’n uitspraak horen doen.
Ik weet niet welke media je consumeert of welke scholen je bezoekt (waarom ben je trouwens op zo veel verschillende scholen, uit nieuwsgierigheid?) maar weet je heel erg zeker dat dit geen angstzaaierij is van rechts-georienteerde mediabronnen? Paar citaten uit context trekken, de hele tijd dezelfde namen noemen alsof die allesvertegenwoordigend zijn… beetje stropop bouwen is zo gedaan hoor.
@Jasper begrijpelijk dat je je zorgen maakt over het beeld dat soms in media en discussies over witte Nederlanders wordt geschetst. Het kan inderdaad vermoeiend en vervreemdend aanvoelen wanneer het lijkt alsof er alleen negatieve aspecten worden belicht. Dus laten we het nog eens op een rijtje zetten: Wit privilege verwijst naar voordelen die je onbewust kunt ervaren, omdat je niet te maken hebt met uitsluiting of vooroordelen/discriminatie op basis van huidskleur. Dit betekent niet dat je als individu iets verkeerd doet, maar dat je deel bent van een systeem waarin kansen niet altijd gelijk verdeeld zijn.
‘Witte onschuld’, van Gloria Wekker gaat over de bewustwording van hoe koloniale en raciale denkbeelden nog steeds doorwerken in onze samenleving. Dat zit dus niet in je genen en is ook geen persoonlijke aanval.
Dat betekent mijns inziens dat niet dat het gesprek niet moet blijven steken in het op jezelf als individu betrekken. Het gaat juist om ruimte maken voor verschillende ervaringen en verhalen. Iedereen, ongeacht achtergrond, verdient respect en gelijkwaardigheid. Maar om tot die gelijkwaardigheid te komen, is het soms nodig om bestaande ongelijkheden en ongemakkelijke waarheden te benoemen. Waarom is dit nooit een probleem als het gaat om misdaadcijfers en de koppeling mannen, maar wel als het gaat om de kleur van je huid en privilege; aan beiden kun en heb je nooit iets kunnen doen.
Dus, gelijke monniken, gelijke kappen is inderdaad een mooi principe, maar dat is pas mogelijk als de startposities ook gelijk zijn. En dat is precies waar het hier over gaat; de startpositie ís niet altijd gelijk. Net zoals vrouwen nog steeds niet per definitie gelijke kansen/rechten hebben als mannen. (Dat daar een inhaalslag te zien is, is blijkbaar ook bedreigend voor sommige mannen (van welke kleur dan ook), zie het abortusdebat, trad wives etc. maar dat is een andere afslag.)
Wat denk jij/jullie dat nodig is om dit debat zo te voeren, zodat iedereen zich gehoord voelt?