Soms verlang ik terug naar vroegere tijden. Toen mensen nog overleefden zonder kattenfilmpjes op internet. Hun normen en waarden verdedigden tegen agressie. Moedig waren. En niet, zoals ik laatst aan studenten vroeg, zouden vluchten als de Russen binnenvielen. Vroeger hadden mensen nog plichtsbesef.

Toch denk ik nog steeds dat mensen deugen. Dat ze inherent gemotiveerd zijn om het goede te doen, wereldproblemen op te lossen. Aan het collectief denken, niet alleen aan zichzelf. Bereid zijn om offers te brengen voor het algemeen welzijn, als echte teamspelers. Dat ze nog steeds morele ambitie hebben. Hun talenten in willen zetten voor anderen. En niet alleen voor het snelle geld gaan, de tophypotheek, de vakantie naar Bali of het nieuwste model airfryer.

Precies daarover gaat het boek Morele ambitie van Rutger Bregman. Een boek dat we aan iedere afstudeerder mee zouden moeten geven. Bregman roept op tot het oplossen van wereldproblemen zoals malaria, ongelijkheid, belastingontwijking en klimaatverandering. Hij betreurt de verspilling van talent, onder andere op de Zuidas. Dat heeft hem een bak bagger opgeleverd, want vrijwel iedereen met een bullshitbaan wil toch echt graag over zichzelf geloven dat hij of zij nuttig bezig is. De consultant die bedrijven helpt met belastingontwijking maakt zichzelf wijs dat zo’n bedrijf toch echt veel banen oplevert. De bankier die investeert in fossiel houdt zichzelf voor dat hij toch maar een mooi rendement voor zijn klanten levert. De voorbeelden zijn eindeloos.

Maar Bregman mag vooral niet met zijn morele vingertje schudden. Want stel je ’s voor dat het ongemakkelijk wordt. Dat je straks je duurbetaalde baan in zou moeten ruilen voor werk dat er echt toe doet. Dat je iets zou gaan geven om je medemens. Die verschoppelingen uit Afrika, die wanhopig proberen Europa te bereiken om hun familie te kunnen voeden. De werkende arme in Rotterdam met een tochtig huurhuis, het kind van de rekening bij de energietransitie. Die bijstandsmevrouw die je in je buurtsuper tegenkomt, op zoek naar koopjes omdat ze vermorzeld is door overheidsbeleid.

Mijn advies: negeer al dat leed maar. Zap vooral naar MAFS, want daar hoef je niet over na te denken. Shop nog meer fast fashion, om je gebrek aan zingeving te vullen. Voel je vooral niet schuldig over je vakantievluchtje naar Zuid-Afrika, want het maakt toch niets uit hoeveel CO2 jij uitstoot. Ontwijk vooral belasting, want dat geld gaat toch maar naar profiteurs. Denk aan de korte termijn. Rechtvaardig je eigen handelen, desnoods met oogkleppen. Wees vooral gelukkig met je dikke salaris, je consumentisme en je blindheid voor de toekomst. En die van je eventuele kinderen.

Of je kan wakker worden. Verder denken dan jezelf en je eigen bubbel. Jezelf inlezen. Jezelf afvragen of je nou wel zo goed bezig bent. Of je de wereld beter gaat achterlaten dan je haar aantrof. Of jouw baan echt iets toe gaat voegen. Of je na je afstuderen kiest voor morele ambitie.

Volg ons op Instagram