De secretarisvogel? Ja, die bestaat echt. ‘Een merkwaardige, langpotige roofvogel, die lopend zijn prooi vangt (…). Vaak trapt hij zijn prooi dood. De harde schubben op zijn poten beschermen hem tegen slangenbeten. Bij zo’n aanval houdt de secretaris zijn vleugels als schild voor zijn lichaam.’ Dit citaat komt uit de Dierenbibliotheek van het Wereld Natuur Fonds en staat, tussen veel citaten uit de literatuur, in het boekje van Veenema. De meeste citaten handelen over ‘echte’ secretarissen, personen in een organisatie die zich in de meeste gevallen allesbehalve als een roofdier gedragen. Ze zijn in een organisatie verantwoordelijk voor de verslaglegging van bijvoorbeeld besluiten en zorgen voor de correspondentie. De secretaris is vooral een dienstbare functie. De secretarisvogel dankt zijn naam aan de lange veren op zijn kop, verwijzend naar de ganzenveren die een secretaris vroeger gebruikte als schrijfgerei.

Wordt de secretaris ondergewaardeerd? Is dat de reden van dit boekje, en van de verzameling?
Veenema: ‘Van onderwaardering van de functie heb ik nooit iets gemerkt, en wat mij betreft zijn er ook geen zwarigheden aan het boekje verbonden. Zoals anderen postzegels of elpees verzamelen, ben ik teksten gaan verzamelen waarin de functie van secretaris voorkomt. Beetje malle hobby dus. Toen het secretarissenoverleg van hogescholen (Overleg van Secretarissen in Nederland, OSHiNe) 25 jaar bestond, leek het me leuk om er een boekje van te maken. De collega’s in het land konden dat wel waarderen. Maar alles met een knipoog.’

Wat is het meest bijzondere citaat uit het boekje?
‘Wat ik een leuke combinatie van citaten vind, zijn de twee stukjes van Arthur Japin. In het ene wordt iemand gevraagd secretaris te worden en is daar geëmotioneerd en blij over en in het volgende stukje is dezelfde vraag voor een ander een verschrikking. Die gaat, als mijningenieur, veel liever onder de grond werken.’

Wat zijn dat voor personen, die secretaris worden? In het boekje is iets te lezen over geheimhouding en dienstbaarheid…
‘Als er iets uit de citatenreeks blijkt, is dat er heel veel verschillende functies schuil gaan onder de benaming secretaris en dat het ook heel verschillende personen met verschillende opleidingen en achtergronden zijn. Een gemeenschappelijk kenmerk is natuurlijk wel dat er een zekere dienstbaarheid aan verbonden is. De functie is altijd een ondersteunende.’

Past het beroep van secretaris bij je?
‘Ben ik secretaris geworden omdat het bij me past? Of ben ik in de loop van de tijd naar die functie toegegroeid? Dat moeten anderen maar uitmaken.’

Hoeveel secretarissen zijn er trouwens op de HR…
‘Hoeveel secretarissen de hogeschool kent, weet ik niet. Veel personen oefenen die taak uit als onderdeel van de functie, zoals een docent die secretaris is van de examencommissie. Voor zover ik het overzie, zijn de secretaris van de centrale medezeggenschapsraad en ik de enigen die het als functie doen.’

Ben je nog op zoek naar (specifieke) citaten?
‘Nee, maar wat nooit meer overgaat is dat als ik een tekst lees en het woord erin voorkomt, dat mijn oog er even bij blijft haken. En als anderen een aardig citaat tegen komen, houd ik me natuurlijk aanbevolen.’

Jos van Nierop

Profielen mag twee boekjes weggeven. Geef, als reactie hieronder, een al dan niet verzonnen synoniem voor het woord ‘secretaris’ en win een van de twee boekjes.