In haar brief erkende ze dat de mogelijkheid in de wet om de geldigheidsduur van tentamens in te perken ooit bedoeld was om te voorkomen dat studenten met verouderde kennis zouden afstuderen. Maar onderwijskundige inzichten veranderen, benadrukte ze, en instellingen mogen tentamenpunten wat haar betreft ook laten vervallen ‘als maatregel om studiebevordering vorm te geven’.

SP-Kamerlid Jasper van Dijk noemt de beantwoording van zijn Kamervragen ‘broddelwerk’ en kondigt nieuwe vragen aan. Hij wil onder meer van de minister weten waarop ze baseert dat instellingen studiepunten mogen laten vervallen uit rendementsoverwegingen. ‘Ze verwijst nu naar een pagina in de memorie van toelichting bij de wet, maar op die pagina is daarover niets terug te vinden.’

Rendement
Van Dijk vindt het vooral onjuist om rendementsmaatregelen een nieuw onderwijskundig inzicht te noemen: ‘Rendement heeft niets met onderwijs te maken, eerder met financiering. Instellingen zijn onder druk van de prestatieafspraken met het ministerie steeds meer bezig om hun studenten zo snel mogelijk te laten afstuderen. Kennelijk steunt de minister dat en wil ze niet gehinderd worden door een wet die dat in de weg staat. Maar als dat wel zo is, moet ze dat aanvaarden en niet toestaan dat instellingen hun studierendement verhogen door de wet te ontduiken. Laat haar anders maar een voorstel doen om de wet te veranderen, want zo kan het natuurlijk niet.’

Ook D66-Kamerlid Paul van Meenen is het ‘totaal oneens’ met minister Bussemaker. ‘Even los van de vraag wat er nu wettelijk is toegestaan, vind ik dat tentamenpunten alleen mogen vervallen als de tentamenstof volledig achterhaald is. Als de wet daar ook maar enigszins onduidelijk over is, dan moeten we die aanpassen. Het is te gek voor woorden als studenten hun recht zouden moeten gaan halen omdat de wet op verschillende manieren kan worden uitgelegd.’

Gewaarborgde rechten
Peter Kwikkers, kenner van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek,  vindt dat de wet helemaal niet hoeft te worden aangepast omdat hij duidelijk is zoals hij is. ‘Dit is geen kwestie van opinie. In de toelichting op het conceptontwerp van de wet staat met zo veel woorden te lezen dat de geldigheidsduur van tentamens alleen kan worden ingeperkt: “als daarvoor in een uitzonderingsgeval aanleiding is op gebieden waarop kennis snel veroudert”. Kan het nòg duidelijker? Op basis van een willekeurig zogenaamd onderwijskundig inzicht mag je in de wet gewaarborgde rechten niet ontnemen en behaalde studiepunten al helemaal niet. Dacht de minister dat een recht dat je hebt, “kan evolueren” tot een recht dat je opeens niet meer hebt?

Op de Hogeschool Rotterdam geldt de algemene regel dat tentamenresultaten niet vervallen. Wel kan een instituutsdirectie onder voorwaarden besluiten dat bepaalde tentamenresultaten niet langer dan vijf jaar geldig zijn. De directie moet dat beargumenteren en opnemen in de onderwijs- en examenregeling. Bovendien mag het alleen als het gaat om verouderde kennis. Het kan dus niet worden ingezet als prikkel om het rendement te verhogen.

HOP, Hein Cuppen/redactie Profielen