Het is dinsdagavond, 18.40 uur. Hazem zit in de les taal & communiceren en met hem zestien andere studenten. Docent Lianne Quax laat haar groep een onleesbare brief analyseren. Zó moeten ze het dus niet doen als zij straks bewoners willen informeren over bouwwerkzaamheden.

Hazem spreekt goed Nederlands. Hij kan het ook lezen, maar deze brief maakt hem niet vrolijk. Als dan ook nog de rapportage-opdracht op het smartboard verschijnt die de klas op 5 december moet inleveren, lijkt de moed hem in de schoenen te zakken.

En niet alleen Hazem heeft daar last van. ‘Ik moet dan Sinterklaas spelen, mevrouw’, zegt een student. ‘Ik wou dat ik weer in Syrië was’, verzucht een ander. Galgenhumor die past bij deze groep waar studenten van verschillende afkomst bij elkaar in de klas zitten. ‘Geen paniek’, stelt de docent de groep gerust. ‘Denk na over je onderwerp en maak een start met je verslag. Volgende week gaan we verder op dit onderwerp.’

Bijna alles gehaald

Tot zijn eigen verbazing heeft Hazem alle toetsen uit het eerste blok gehaald, op Nederlands na. Hij scoorde 78,5 procent; bij 80 procent zou hij een voldoende hebben gehad.

Alles is anders in Nederland. Ik heb in Syrië niks geleerd over rapporteren of projectmanagement.

Hazem mag dan wel afgestudeerd civiel ingenieur zijn, wat hij hier moet laten zien is totaal anders dan het onderwijs aan zijn Syrische universiteit. ‘Al die verslagen. Al die projecten… Wat moet je opschrijven? Ik wist het echt niet. Daarom heb ik heel hard gewerkt. Toen ik het inleverde, wist ik dat ik niet beter kon. Als ik het hiermee zou halen, zou dat fijn zijn en anders kon ik mezelf niets verwijten. Maar het is wel heel zwaar.’

Naast zijn studie werkt Hazem 28 uur bij bouwbedrijf Visser & Smit Hanab. Thuis in Hellevoetsluis heeft hij een vrouw en een babyzoontje. Het combineren van studie, werk en gezin vraagt veel van hem. ‘Ik heb veel stress. De hele tijd eigenlijk. Alles is anders in Nederland. Ik heb niks geleerd over rapporteren of projectmanagement. Dat is allemaal nieuw voor mij.’

Elkaar helpen

Wat wel bekende kost is, is het vak wiskunde. Daarin hebben de Syrische studenten een grote voorsprong op de Nederlanders. Hazem had een 10 voor zijn toets. En hij was niet de enige. De wiskundecijfers van de Syrische studenten lagen tussen de 8 en de 10.

Voor de studenten die in Nederland op school hebben gezeten, is wiskunde vaak lastig. De Syrische studenten helpen hen daarbij en omgekeerd helpen zij de Syrische studenten op weg met hun verslagen. Hazem is blij met zijn klas. ‘In het begin kenden we elkaar nog niet en vormden we groepjes met studenten van onze eigen afkomst; de Nederlanders bij elkaar en de Syrische studenten bij elkaar. Maar dan kun je elkaar niet aanvullen en helpen. Daarom ga ik dat in het tweede blok anders doen.’

Doen wij het goed voor jou?

Het traject van werken en studeren dat Hazem volgt, is een samenwerking van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF, de HR en verschillende bouwbedrijven. Hazem: ‘Laatst vroeg mijn begeleider op het werk wat ik vond van de sfeer: “Doen wij het goed met jou?” Ik kon niet geloven dat hij dit tegen mij zei. In Syrië zou het ondenkbaar zijn dat een baas zoiets aan je vraagt. Toen ik dit aan mijn vader vertelde, moest hij lachen. “Dit is wat goed is aan Nederland”, zei hij. “Daar moet je blijven.”’

Tekst: Esmé van der Molen
Fotografie: Levien Willemse