Blog Menno: Taal maakt nog meer kapot dan geweld
Blog van MennoGepubliceerd: 3 days ago
| 
|
Rajiv is hogeschooldocent, afstudeercoordinator op de Rotterdam Academy, opleiding Ad ondernemen én CMR-lid. Lees zijn eerdere blogs.
Laatst kwam een student naar me toe met de vraag: ‘Meneer, bent u nou voor of tegen Zwarte Piet?’
Ik zei dat ik eigenlijk moe ben van die hele discussie en dat ik vind dat we de verkeerde discussie voeren. Een paar dagen later kwam een student uit een andere klas toevallig met dezelfde vraag naar mij toe. Naar aanleiding daarvan heb ik aan studenten van vijf klassen gevraagd hoe zij hierin staan.
Sinds de A7-blokkade speelt dit onderwerp bij veel studenten nog meer dan daarvoor. Ze hebben er een sterke mening over. Meningen die we al kennen, pro-Zwarte Piet. Maar geen enkele student heeft het over de kracht van beeldvorming. Vanuit de wetenschap achter marketing heb ik daarom geprobeerd ze mee te geven dat we wellicht de verkeerde (politieke) discussie voeren en dat we het onderwerp ook vanuit een ander perspectief kunnen benaderen.
Je zou je kunnen afvragen wat het beeld van een witte man met een paar zwartgekleurde knechten kan doen met de beeldvorming van kinderen, onbewust. Het beeld van Sinterklaas die zijn macht en status gebruikt tegenover de Zwarte Pieten, de donkere mensen. Donkere mensen gekleed in oude slavenkleding met felrode lippen, krullend haar en een slavenkraag. En alsof deze beeldvorming nog niet genoeg is, stoppen ze je ook in een zak en geven ze je een pak slaag als je stout bent. Hiermee creëer je, bewust en onbewust, angst bij kinderen voor donkere mensen.
Jarenlang krijgen kinderen deze zeer krachtige vorm van onbewuste marketing mee. Ik denk dat we niet moeten onderschatten wat dit doet met hun beeldvorming over donkere mensen. Op het moment dat kinderen doorkrijgen wat het echte verhaal is achter Sinterklaas is het kwaad al geschied, ondersteund met leugens en gedoogd vanuit traditie.
Wat mij opviel in die vijf klassen was dat veel studenten gematigder werden in hun mening over dit onderwerp. Daar waar ze eerst fel tegen het afschaffen van Zwarte Piet waren, kreeg ik nu terug dat ze nooit hebben beseft dat de kracht van onbewuste beeldvorming ook speelt bij een traditie als Sinterklaas.
Het was mooi dat sommigen eerlijk te kennen gaven dat ze soms bevoordeeld zijn als het om donkere mensen gaat. Uiteindelijk leidde dit gesprek tot andere discussies waarbij onbewuste beeldvorming een rol speelt, zoals bij Disney en Coca Cola, maar ook bij de beeldvorming rond terroristen. Als je een terrorist zou tekenen, hou zou die er dan uitzien? En stel deze vraag eens in een ander deel van de wereld, hoe ziet een terrorist er dan uit?
Pak de discussie dus eens op deze manier op. Dan creëer je veel meer begrip en compassie, hoop ik. Think about it!
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Persoonlijk snap ik niets van deze discussie. Tot een paar jaar terug hoorde je niemand over het feit dat het Sinterklaasfeest ‘racistisch’ zou zijn. Een of andere vrouw uit de VN pikt het op, geeft haar mening en ineens is half Nederlands het daarmee eens. Tegenwoordig is bijna alles racistisch voor mijn gevoel. Het maakt niet uit wat je vind, denkt of doet, er is altijd wel een groep mensen die zich beledigd en achtergesteld voelt. De racismekaart wordt steeds maar weer getrokken, ook op de momenten waarop het helemaal nergens op slaat.
Voor mij zal zwarte piet dan ook gewoon op nummer 1 staan.
Ik wil daaraan wel toevoegen dat de pro- en anti zwarte pieters veel te ver gaan in de discussie! Bedreigingen en geweld zijn nooit de oplossing.
@iemand: wellicht hoorde jij weinig over het feit dat zwarte piet racistisch zou zijn, of kwam het nauwelijks in de media, maar die discussie speelt al tientallen jaren.
Persoonlijk ben ik blij dat er mensen zijn die zich nu in de media hierover durven uit te spreken en dus ook mijn stem verkondigen (ik ben pro roetpiet), maar ben het met je eens dat bedreigingen en geweld zeker niet de oplossing zijn.
@Rajiv: mooie manier om het gesprek aan te gaan! Bewustwording creëren, je in een ander kunnen verplaatsen.
Wat “Iemand” beweert dat je tot een paar jaar terug niemand hoorde over het racistische betreffende sinterklaas klopt totaal niet. Het speelt al véél langer alleen wilde niemand luisteren. Nu wordt het gewoon duidelijker gemaakt wat men ervan vindt..
Én nu maakt men zijn/haar mond eindelijk open als het om racisme gaat wat men vroeger niet goed durfde..en terecht. Uiteraard gaan sommigen te ver hierin maar dat heb je wel met alles tegenwoordig. Niemand kan verder beslissen voor een ander wat wel of niet racistisch is of wanneer vooral als je zelf niet gediscrimineerd wordt..;)
@Rajiv mooi dat je deze discussie op een fijne manier met de klassen hebt besproken sinds een paar studenten zelf naar jouw mening vroegen! Top!
@ Iemand
Als je denkt dat de zwarte pieten discussie pas recent is heb je niet opgelet. Die discussie leeft al decennia.
https://www.youtube.com/watch?v=VmfjuWXpG7k
Hier een clip uit Sesamstraat uit 1987.
https://www.groene.nl/artikel/in-de-groene-van-1930-verscheen-al-een-aanklacht-tegen-zwarte-piet
Hier een klacht uit 1930.
Note dat ik hier geen oordeel plaats over voor of tegen zwarte piet. Ik geef niks om Sinterklaas dus die hele discussie kan me gestolen worden. Alleen word ik een beetje moe van die:”Het is pas een paar jaar een probleem!” opmerkingen.
Wat een onzin, de “witte” man (Witte is pernicieuze new speak die het hele artikel trouwens al kleurt.) Sinterklaas is een halve zool tegenwoordig omringt door hypercompetente pieten in mooie edellieden kleding. Zie je? Ik kan ook een verhaal framen.
Ben trouwens een blanke Rotterdammer met meer buitenlandse dan blanke vrienden en ik ben opgegroeid in de tijd dat zwarte piet gewoon zwart was met rode lippen en dikke gouden oorbellen, dus wat nou beeldvorming? Bewijs al deze impliciete vooroordelen maar een keertje wetenschappelijk.
Protip: Dat kan je niet.
Wat doet de beeldvorming met kinderen als zij zwarte pieten zien die cadeautjes brengen, dansen, zingen, lachen, acrobatische kunsten vertonen en vrolijk zijn…………wel eens een intocht meegemaakt??
@Rajiv – Hartelijk bedankt, collega, voor dit uitstekend goed stuk.
Weer een tendentieus stuk.
Ik geef J-2 helemaal gelijk. wel vind ik de discussie de verkeerde en geef hier Rajiv gelijk in.. We moeten het denk ik eens over de raciale/religieuze gedragingen/verhoudingen hebben gebaseerd op feiten en data.
@Rajiv:Beeldvorming, is hier al onderzoek naar gedaan of gooit u gewoon in de lucht wat Uw mening is? Ik denk het laatste.
Er is helemaal geen bewijs te vinden dat er zoiets als ‘onbewuste beeldvorming’ bestaat i.c.m. zwarte piet. Zo zien we dat hetzelfde argument gebruikt wordt op de UvA om witte mensen te demoniseren door te zeggen dat de beeldvorming in de maatschappij zorgt voor onbewust racisme bij witte mensen dat voortkomt uit het slavernijverleden.
U zegt: ‘Uiteindelijk leidde dit gesprek tot andere discussies waarbij onbewuste beeldvorming een rol speelt, zoals bij Disney en Coca Cola, maar ook bij de beeldvorming rond terroristen. Als je een terrorist zou tekenen, hou zou die er dan uitzien? En stel deze vraag eens in een ander deel van de wereld, hoe ziet een terrorist er dan uit?’
Wat bedoelt u hiermee? Wat doen Disney en Coca Cola dan precies? En wat betreft het beeld van terrorisme, ik denk dat het globaal in de wereld hetzelfde beeld is. Dit komt niet zozeer door beeldvorming, maar door de realiteit. Kijk de (wereldwijde) statistieken er maar even op na. Ik ben bang dat een hoop mensen (vooral aan de linker kant) flink schrikken van de uitkomsten (die er al zijn).
@J-2. Haha ik zal weer een nieuwe naam verzinnen. Ik ben nu ‘J’ geweest, toen J-2,.. nu maar J@p
Ik begrijp de discussie heel goed maar deze specifieke insteek ook niet helemaal, dit stuk zou wel wat onderzoek kunnen gebruiken om de argumenten te staven. Ik kan me heel goed indenken dat er een onbewuste “angst” voor andersgekleurde mensen bestaat, omdat gelijkenis nu eenmaal binding en sympathie opwekt, ongelijkenis voorzichtigheid en een mate van angst. Als ik deze angst zou moeten gronden zou ik eerder naar evolutie kijken dan naar de beeldvorming van Sinterklaas.
Het idee dat een kind voor Piet bang zou zijn strookt niet helemaal met het tevens beschreven beeld dat Sinterklaas zijn macht en status uitdraagt. Vanuit mijn persoonlijke kinderperspectief was het Sinterklaas die eng was, een oude wijze man die al je gedrag bijhield in een groot boek, gewapend met een staf en zittend op een groot paard. Piet gaf me pepernoten, en waar allicht Piet degene was die me in de zak zou stoppen en de roe droeg, kwam oordeel en opdracht van de Sint. Als een kind in staat is om te herkennen wie de baas is, is een kind in staat om te begrijpen dat de baas bepaalt, inherent aan het concept.
Oude slavenkleding en een slavenkraag heb ik er zeker nooit in herkend. Waar ik simpelweg geen idee heb, ook niet als volwassene, hoe een slaaf gekleed zou zijn geweest, heb ik bij de kraag een heel duidelijke associatie: een modeobject wat voornamelijk gedragen werd door voorname mensen aan het eind van de middeleeuwen en de renaissance. Neem als voorbeeld de afbeelding op de Wikipedia pagina over Willem van Oranje: https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_van_Oranje
Dit zou nauwelijks verassend moeten zijn omdat het uiterlijk van Piet gebaseerd is op dat van een page, een positie die traditioneel gereserveerd is voor jonge adel.
Indien deze beeldvorming zo’n sterke factor zou zijn zou ik me dan ook afvragen waarom we niet massaal een angst hebben overgehouden voor oude wijze mannen, bisschoppen of the Katholieke kerk in het algemeen (of hebben we dat wel degelijk?). Authoritaire figuren hebben nu eenmaal de functie om angst in te boezemen, zeker bij kinderen bij wie de angst voor repercussie een sterke motivator is om gedrag bij te sturen terwijl ze hun eigen oordelingsvermogen ontwikkelen. Waarom zouden we de ene angst wel problematiseren maar de andere niet?
Beste Rajiv,
dankjewel voor weer een nieuwe invalshoek. Opgegroeid in een traditioneel Nederlands gezin heb ik nooit enig kwaad gezien in Zwarte Piet, en dat zie ik nog steeds niet. Ik vond het prachtig, ben ook nooit bang geweest voor Piet: mooie kleuren pak, aardig, want je kreeg snoep en cadeautjes, de angst voor de zak speelde in ons gezin ook niet. Maar mogelijk ben ik dus zo “gekleurd”, dat ik mijn blinde vlekken zelfs niet zie als je me er met mijn neus op drukt. Ik ga dit eens een keer proberen als het in mijn lessen naar voren komt. Want in de verpleegkunde speelt angst wel degelijk een rol. En als die angst onbewust wordt gestuurd, is het mijn taak als docent om te kijken hoe ik dat bespreekbaar kan maken. Ik heb weer een handvat erbij!
Helemaal eens met eerdere reacties, geweld is niet de weg. Laten we zoeken naar de dialoog. Hier zitten weer een paar mooie kansen in voor onze groepen. Ik zie de opdracht al voor me: organiseer een Sinterklaasviering op een kinderafdeling van een ziekenhuis of een revalidatiecentrum. Leuke kans om in gesprek te gaan!
Wim
Everybody wants to be black but nobody wants everything that comes with it: poor access to education, employment and housing and the daily discrimination and micro-aggressions. As a Brit, I was shocked when I moved to this country and discovered the attitudes and values towards people of colour. It’s like being in 1950s England!
@Naz, U sound racist (Bigotry of low expectations / giving No agency). Black people are not a monolith, race isn`t.
Micro-aggressions? hahah please,.. Like you just did towards white people?
Yeah, u are a Brit. Maybe thats why, just take a look at Brittain today. There is no daily discrimination in the Netherlands, and if it is, it`s toward every race, color or creed (from/towards individuals).
By the way, the term POC is a regressive, anti-white term. its like saying, everybody except white people. Just to single out and demonize the Whites,.. The one and only racist slaveowners/colonizers! (Sarcasm). please stop your bigotry, thank you.
Melk is ook racistisch
J@p – are you talking from experience or from the lofty towers of academia? Please! I’ve obviously hit a nerve. Shutting down someone else’s experience doesn’t validate your truth. It just makes you sound ignorant.
Naz – I speek from experience i.c.w. common sense. You claim to be for equality, but you ignore the broder facts. And yes, i dislike people who do not have the same standard for themselfs, when they uphold those standards to others.
Experience aren`t facts by definition, please separate the two. Discrimination/racism can be towards any race, A specially in the Netherlands/ the West. Look at Great Britian or Sweden, Deutchland…
Naz, just practice what you preach…
@Naz: I’m not sure that it’s desirable to have a very generic conversation about racism in the comment section of an article that has a very specific subject. However it isn’t very constructive to open with a sweeping and rather silly generalization, claiming that “everybody wants to be black”, which is decidedly not the case, as it sets the tone for everything that follows.
While I won’t deny that there are undercurrents of (sub)conscious racism present in Dutch society, there’s no reason to pretend these undercurrents don’t exist in other west-European societies, including England, and if you wish to make claims that one is worse than the other it’d behoove you to provide some actual evidence rather than whatever gut feeling your personal experiences have given you.
Even though the Netherlands is a very liberal country, it’s important to remember that this is the result of relatively recent changes and people change slowly, as do socio-economic factors which would give less wealthy groups (or outright poor ones) the opportunities to rise out of their current situation. The wealthy people of this nation are traditionally white and it is this wealth that grants their descendants the opportunities rather than simply their skincolour.
There is also a counter-movement in the rise of the Alt-Right (or return of the far-right, if you will) which, while vocal and frequently presented in the media, is nonetheless not a good representation of the prevalent foundations of modern Dutch culture. One should be careful to not base conclusions on a bias of available examples.
With that in mind perhaps you’d like to further illuminate your arguments, insofar as I can distill them from your reaction, regarding the current employment levels, housing situation and educational opportunities of and for people of colour and perhaps employ some statistical research to validate your conclusions (links would do). I’d also be interested in seeing them compared against values in England or in the United Kingdom overall and discovering how you conclude a causal effect of denied opportunities from these values as in my experience, there is an admittedly slow but overall improvement in these areas.
Ik vind het een lastige discussie. Zelf ben ik donker van kleur en heb ik vroeger niet het idee gehad dat ik werd gediscrimineerd of dat zwarte Piet racistisch was. Het was gewoon een happening in de weken voor 5 dec. Er werd hard op de deur geklopt en zwarte Piet kwam de zak van sinterklaas afgeven, we werden overladen met cadeau’s en snoep.
Nu ik ouder ben, heb ik nog steeds niet het gevoel dat ik gediscrimineerd word of aanstoot neem aan zwarte piet.
Kinderen zien ook geen racisme er in. Zij willen juist zwarte Piet zijn. Geen enke kind zegt dat ze sinterklaas willen zijn, nee ze willen allemaal de Piet zijn waarmee ze de meeste affiniteit hebben.
Wat ik wel betreur is dat actievoerders tegen piet, zo haatvol worden bejegend. Ze worden racistisch bejegend door mensen die schreeuwen dat ze geen racist zijn. Misschien ligt het probleem dieper. Misschien ligt het eraan dat langzaam maar zeker oer Hollandse activiteiten verdwijnen. Over enkele tientalle jaren zal de Nederlander definitief een mengelmoes van meerdere culturen zijn. Wellicht dat dat de voorstanders beangstigd. Het gaat niet om zwarte piet, het gaat om waar het voor staat: wederom inboeten van een stukje ‘Holland’