Marjolein zit in het laatste jaar van haar opleiding social work en heeft een aangeboren oogafwijking. Dat weerhoudt haar bijna nergens van: ‘Het leven is een feestje, maar je moet wel zelf het bier halen.’  

‘Ik heb een aangeboren oogafwijking. Met één oog zie ik acht procent en met het andere oog niks meer. Ik zie kleurvlakken en herken de kleur van haar of een T-shirt, maar vraag me niet naar ogen of piercings. Die details vallen weg.

‘Voor mijn scriptie heb ik onderzocht hoe laaggeletterden met een migratieachtergrond beter kunnen doorstromen naar een hoger schrijf- en leesniveau. Sommigen zien het verschil tussen een reclamefolder en een aanmaning niet en maken daardoor onnodig veel kosten. Voor je het weet krijgen ze aanmaning op aanmaning. Dat is enorm frustrerend en dat begrijp ik door mijn situatie heel goed.

‘Zelf gebruik ik een loep om mee te lezen, maar dat is niet altijd genoeg. Laatst kreeg ik een afrekening van mijn stookkosten met daarin een tabel met allemaal begrippen en cijfers. Als je goed ziet, heb je overzicht en zie je wat waar bij hoort. Maar omdat ik met die loep heen en weer moest schuiven, raakte ik helemaal in de war. Ik snapte gewoon niet meer wat er stond en raakte echt even in paniek. Zit ik hier met mijn hbo-denkniveau, dacht ik, en dan begrijp ik deze stomme brief niet. Gelukkig heb ik een vriend die mij helpt, maar dit is dus wat laaggeletterden dagelijks hebben. Ik had het een keer en vond het al vreselijk.’

‘Het leven is soms best lastig als je een beperking hebt. Je moet echt wel je mannetje staan in deze wereld. Ik ben gelukkig best goed gebekt dus mij lukt dat wel, maar ik heb vaak mensen moeten overtuigen. Ik heb hiervoor een mbo-opleiding medewerker maatschappelijke zorg gedaan en daar twijfelden docenten aan mij. Ze zeiden telkens dat ze vreesden dat ik het niet zou halen. Ze maakten zich zorgen of ik een stage zou vinden en of ik in staat zou zijn om daar mijn taken uit te voeren. De school heeft mij op een gegeven moment zelfs geadviseerd om een andere opleiding te gaan doen, omdat ik het volgens hen niet zou redden.

‘Daar werd ik onzeker van. Het heeft invloed op je zelfvertrouwen en je zelfbeeld, want je wordt eigenlijk bestempeld als die gehandicapte die het toch niet gaat halen. Natuurlijk heb ik ook overwogen om er lekker mee te kappen, maar toen kwam er een soort innerlijke boost in mij los. Ik dacht: ga ik toegeven aan wat zij denken? Nou nee. Ik zal ze eens wat laten zien. Ik zal ze de ogen eens openen. Ik ben gewoon verdergegaan met de opleiding en heb die zonder vertraging afgerond. Dat was zo’n goed gevoel. Het kon dus wel. Toen ik mijn diploma tekende, waren de docenten er echt stil van.

‘Ook toen ik op mezelf ging wonen, vroegen mensen zich af of het wel verstandig zou zijn. Ik vond dat het gewoon moest kunnen en dus deed ik het. Het zit in mijn karakter en opvoeding om dat soort dingen wel gewoon te doen. Mijn ouders hebben altijd gezegd dat ik ondanks dat ik slecht zie, toch echt wel wat kan. Ik ben ook niet anders opgevoed dan mijn twee oudere zussen die geen beperking hebben. Mijn ouders hebben mij nooit anders behandeld. Nooit. Ze hebben altijd gezegd dat ik door moest gaan. Als je valt: knietjes afvegen en doorgaan. Weten wat je wilt en ervoor gaan.

‘Ik realiseer mij altijd – en toevallig zei mijn vader dat laatst ook nog – dat je in het leven dingen niet cadeau krijgt. Je zal er zelf voor moeten werken. Het leven is een feestje, maar je moet wel zelf het bier halen.’

Tekst en beeld: Wietse Pottjewijd