Dat ik een presentatie moest geven, wist ik drie weken geleden al. In principe was er dus tijd genoeg om me voor te bereiden. Ook had ik genoeg ideeën. Wellicht iets te veel. Na vijf concepten half uitgewerkt te hebben, was m’n tijd op. Mijn verstand sprak mij vriendelijk toe: Hallo Evi, de presentatie is morgen, weet je nou een beetje wat je gaat zeggen? ‘Nee!’, riep ik heel hard, al lopend over straat. Na wat rare blikken van voorbijgangers baande ik mijn weg naar huis.

Om een beetje stabiel over te komen op mijn nieuwe leraren, besloot ik de avond die mij nog restte eens goed aan de slag te gaan. Ik streefde niet naar vijf halve concepten, maar naar één heel concept. En ik maakte er – zoals gevraagd – een mooie PowerPoint bij van welgeteld tien slides. Ik hoopte hiermee rond twee uur nachts klaar te zijn zodat ik nog wat slaap kon pakken. Maar dit proces liep enige uren uit en de ochtend naderde rap.

Ietwat verward kwam ik de school binnengelopen. Het scheelde dat iedereen nogal verward was. De school was deze week verhuisd naar een splinternieuw gebouw waarin niemand de weg kon vinden en waar de bouwvakkers nog druk bezig waren. Ik viel dus niet erg op. De frons op mijn voorhoofd kon ik makkelijk afschuiven op de chaos. Helaas was er ook nergens in het hele gebouw een bakje koffie te krijgen. Zover waren ze nog niet.

Na een uur meningen te hebben uitgewisseld over deze nieuwe designbouwput, vonden de leraren het toch wel tijd om een ‘rustig’ hoekje op te zoeken. Zoals bij veel scholen tegenwoordig zit het gebouw vol met open werkruimtes. Zo kunnen alle klassen lekker interactief om elkaar heen flaneren. Ik moet zeggen: het gebouw ziet er verdomd mooi uit. Maar of het handig is voor presentaties betwijfel ik.

Onder het genot van geen koffie, het geluid van meerdere drilboren en twee andere pratende klassen startte ik mijn presentatie. Een presentatie die in mijn ogen bijzonder simpel in elkaar zat. Het ging enkel om mijn eerste idee: een ruwe schets. Waarom had ik er dan zo lang over zitten piekeren? Die keuzestress tijdens eigen projecten begint toch wel behoorlijk clichématig te worden.

Clichés, dat is het hem. Dat is de term die ervoor zorgt dat ik na elk vooronderzoek wil overstappen op een nieuw onderwerp. Want na een uurtje research kom je er vrijwel altijd achter dat driehonderd andere mensen voor jou precies hetzelfde idee hebben gehad. En dat zij het ook nog eens veel mooier hebben uitgewerkt dan jij ooit gaat doen.

Waarschijnlijk op alle scholen, maar zeker op de kunstacademie, hoop je met een project te komen dat nog nooit eerder is vertoond. Dat jouw idee een cliché is, wil je graag voorkomen. Ik ontdekte deze week opnieuw dat dit verschijnsel eigenlijk onontkoombaar is.

Streven naar een uniek idee is streven is naar het onmogelijke. Mijn pogingen hiertoe hebben tot nu toe in ieder geval altijd geresulteerd in heel verwarrende projecten, zowel voor mijn omgeving als voor mijzelf. Een veelvoorkomende vraag was dan ook: ‘En wat is precies je punt hiermee?’ En dan dacht ik: nou, ik had gehoopt dat jij me dat ging vertellen.

Afgelopen dinsdag had ik een duidelijk verhaal. Het was natuurlijk niet helemaal af, maar wel af genoeg voor de eerste fase. Het voelde redelijk verfrissend om op zo’n manier te presenteren, al kreeg het misschien niet de schoonheidsprijs voor originaliteit. Dat ik al in week 1 kan beginnen aan mijn project in plaats van in week 12 is ook wat waard.

Het klinkt wellicht logisch, maar soms moet je zulke dingen opnieuw uitvinden. Net zoals originaliteit pas kan komen als je ook daadwerkelijk aan iets begint. De komende periode neem ik mij voor me iets minder van de gevreesde clichés aan te trekken en ze gewoon zo mooi mogelijk vorm te geven.