GroenLinks trekt handen af van leenstelsel
Gepubliceerd: 14 May 2019 • Leestijd: 1 minuten en 52 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.GroenLinks-leider Jesse Klaver keert zich net als partijgenoot Zihni Özdil tegen het leenstelsel. ‘Het is duidelijk dat dit stelsel niet goed werkt’, schrijft hij in een e-mail aan zijn achterban. Een alternatief heeft hij nog niet, maar Ron Bormans, collegevoorzitter van de Hogeschool Rotterdam, wel. Die is voor een inkomensafhankelijke beurs.
De fractievoorzitter van GroenLinks onderbreekt zijn vaderschapsverlof om duidelijkheid te scheppen over het standpunt van de partij over het leenstelstel. Hij voelt zich hiertoe genoodzaakt nadat Tweede Kamerlid Özdil zich afgelopen zaterdag in Trouw distantieerde van ‘het verrotte systeem’. Volgens hem ‘ondermijnt een leenstelsel alles waar democratie en beschaving voor staan’.
Weerbarstig
Met die uitspraak ging Özdil bewust tegen de partijlijn in. Klaver stond in 2014 nog aan de basis van de invoering van het sociaal leenstelsel. Daarin werd de basisbeurs afgeschaft, kwamen er miljarden aan investeringen voor het onderwijs vrij, ging de aanvullende beurs omhoog en werd de terugbetaling socialer, somt de fractievoorzitter nog maar eens op in de brief aan zijn achterban.
‘En op papier klopt dat ook. Maar de praktijk blijkt weerbarstiger’, gaat hij verder. ‘Eerlijke politiek verlangt dat je ervoor uitkomt als een plan niet goed werkt.’ Hij geeft toe dat het kabinet de beloftes over de kwaliteit en toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet waarmaakt. Volgens Klaver zorgt het leenstelsel voor leenangst, stress en problemen met de doorstroming.
Koerswijziging
Er moet daarom een beter stelsel komen, vindt de GroenLinks-leider. Maar wat is het alternatief? ‘Op die vraag kan ik nu geen antwoord geven’, schrijft hij. Volgende maand komt hij erop terug, nadat er binnen de partij over is gepraat.
GroenLinks voegt zich met deze koerswijziging bij regeringspartijen CDA en ChristenUnie, die altijd al tegen het leenstelsel waren. Binnen de oppositie is alleen de PvdA nog voorstander.
Ron Bormans, bestuursvoorzitter van de Hogeschool Rotterdam, is al sinds jaar en dag tegenstander van het leenstelsel. Hij geeft in een schriftelijke reactie aan ‘op zich blij te zijn’ met de koerswijziging van GroenLinks, al vindt hij het ook ongemakkelijk. ‘Ben altijd tegen leenstelsel geweest, maar toch voelt het niet goed hoe politici zich er nu onderuit wurmen, met teksten als: “beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald”’, schrijft hij op Twitter, waar hij ook een alternatief voor het leenstelsel onder de aandacht brengt.
Bormans: ‘We moeten wat mij betreft niet terug naar de oude basisbeurs. Die subsidieerde met heel veel geld hoger onderwijs voor groepen in de samenleving die dat helemaal niet nodig hebben. De kinderen van de internist en die van mij redden zich wel. Wat we wel moeten doen, is de basisbeurs terugbrengen voor studenten van wie de ouders in inkomenscategorieën zitten tot, laten we zeggen, anderhalf keer modaal. En dan wat mij betreft in een aflopende hoeveelheid waar het de gift betreft. Daarmee bied je zekerheid aan studenten van wie we weten dat geld een obstakel kan zijn om te studeren én aan studenten bij wie de leenaversie het grootst is. Ook mijn idee kost geld, maar ik vind dat we dat er graag voor over moeten hebben.’
HOP, Melanie Zierse/Profielen (reactie Bormans)
Het idee van een inkomensafhankelijke beurs vind ik aan de ene kant zeer passend. Aan de andere kant weet ik, vanuit mijn studententijd, dat lang niet alle ouders met een modaal tot hoog inkomen, hun studerende kinderen steunen. Om uiteenlopende redenen, zoals het feit dat ouders uit elkaar zijn, of dat ze naast een gemiddeld tot hoog inkomen ook hogere uitgaven hebben, maar er zijn ook veel ouders die vinden dat kinderen hun studie zelf moeten bekostigen. In het idee van Ron Bormans wordt daar geen rekening mee gehouden. En dan kun je wel zeggen: ‘die komen er ook wel’, maar dat lijkt mij naïef.
Ik voel mij van begin af aan zo verschrikkelijk hard genaaid door dit systeem. Daarnaast brengt het inderdaad heel veel stress en zorgen met zich mee. Ik zou op zich nog graag een Master willen doen maar durf hier eigenlijk niet aan te beginnen als ik naar mijn torenhoge studieschuld kijk. Deze zal dan waarschijnlijk nog eens verdubbelen… Ik heb namelijk geen zin om tot mijn 40e in een huurhuis te wonen! Want ja… je kan natuurlijk geen hypotheek aanvragen met je studieschuld… Ik ben echt ontzettend boos op de overheid. Zonder na te denken en te overleggen met de bevolking, zoveel stress en zorgen voor een jonge generatie die juist op het punt staan hun eigen leven te beginnen. Maar een groot deel start met 10-0 achter. Lekker motiverend…