‘Veel studenten moeten werken om hun studie te betalen. Goed eten en self care in het algemeen is daardoor een probleem’, zegt Canan Ziylan. Ze is docent bij de opleiding verpleegkunde en voedingswetenschapper. Ze geeft het keuzevak Weet wat je eet. ‘Daar merk ik dat studenten, die wél geïnteresseerd zijn in voeding – anders volgen ze ons vak niet – toch nog veel kennis missen. Over wat ze eten, hoe ze omgaan met voedsel, bewaren ervan en bederf weten ze veel dingen niet. Vaak hebben ze thuis ook niet echt een goed voorbeeld gehad en is gezond eten niet vanzelfsprekend. Ze zijn ook vaak in de ban van hypes: koolhydraatarm, super foods. Ik ben veel tijd bezig met het ontkrachten daarvan: het hoeft niet zo extreem te zijn én het hoeft niet duur te zijn.’

Vooral praktisch denken

Gezond en gevarieerd eten is voor haar een tweede natuur geworden, maar dat wil niet zeggen dat ze het zichzelf heel moeilijk maakt. Met een pittige baan, woon-werkverkeer Amersfoort – Rotterdam en een jong kind, moet ze vooral praktisch denken. En dat is ook precies wat ze iedereen aanraadt. ‘Doe wat bij je past. Als bespaartip hoor je bijvoorbeeld vaak: “Ga naar de markt”. Maar wie heeft daar nou tijd voor? Als je de gelegenheid hebt en je vindt het leuk, prima natuurlijk. Overigens ben je in een Turkse of Marokkaanse winkel vaak ook veel goedkoper uit dan bij de gewone supermarkt – maar daar moet je dan ook maar net komen.’

‘Als je ouder wordt, maakt het écht veel uit hoe je geleefd hebt.’

Ondanks haar pragmatische aanpak, is ze een voedingsidealist in hart en nieren. ‘Als je ouder wordt, maakt het écht veel uit hoe je geleefd hebt. Nu investeren in voeding en gezondheid, daar heb je later baat bij. En daarvoor hoef je jezelf echt niet alles te ontzeggen. Want voeding is ook genieten en gezelligheid.’

Vijf slimme tips voor goedkoper, sneller, beter

Canan heeft vijf heel praktische tips om beter te eten, daar niet te veel tijd aan kwijt te zijn én geld te besparen.

1 Duik in de diepvries

Associeer jij de diepvries met pizza’s, patat en ander junkfood? Logisch wel, maar onterecht, als het aan Canan ligt. ‘Het is een misverstand dat vers altijd beter is, maar bij groenten maakt het niet veel uit. Diepvriesgroenten worden vrijwel meteen van het land heel kort gekookt en snel ingevroren.’

Voedingsstoffen blijven zo zelfs beter behouden dan bij verse groenten die al een hele geschiedenis hebben voor ze in de winkel liggen. Als je een diepvries hebt of een vriesvak, zorg dan dus dat je er minimaal ingevroren wokgroenten in hebt liggen. En van een zak diepvrieserwten maak je in no time een gezonde maaltijdsoep.

2 Houd je voorraad op peil

‘Met rijst en pasta kan het haast nooit misgaan’, zegt Canan. Dat zijn dus de basics die je altijd in huis zou moeten hebben, en dan natuurlijk liefst de volkoren variant, die meer voedingsvezels heeft. Daarnaast zijn uien en knoflook smakelijke maaltijdcomponenten, goed te bewaren voor wat langere tijd en voordelig als je ze wat groter inkoopt. ‘Het is ook niet erg om dezelfde typen gerechten te maken, als je maar zorgt voor variatie op je bord’, zegt Canan.

3 Kook drie keer, eet vier keer

Heb je wat over als je gekookt en gegeten hebt? ‘Drie dagen koken en de vierde dag de restjes opeten’, adviseert Canan. Ook nog eens goed tegen voedselverspilling. Wel even goed opletten: dek restjes af, koel ze snel terug en zet ze koud weg. En verhit ze goed voor je warme buffetje op dag vier.

4 Gooi niet te snel iets weg

Eten weggooien is geld weggooien. En niet bepaald duurzaam. Wees geen watje. Is iets ‘over de datum’? Dat betekent vaak niet dat je er meteen ziek van wordt. Bij houdbare producten gaat hooguit de kwaliteit iets achteruit. Anders is het bij vis, vlees, zuivel of ander vers spul.

Check of een product is gelabeld als THT (ten minste houdbaar tot) of TGT (te gebruiken tot). Met die laatste variant moet je oppassen: de TGT-datum is de laatste dag dat je het veilig kunt eten. Bij twijfel: ruik, kijk en proef en vertrouw op je zintuigen.

5 Bestel bewust

Eten bestellen is relatief duur en het aanbod bestaat voor 99 procent uit junkfood. ‘Het is helemaal niet erg om af en toe iets te bestellen’, zegt Canan, ‘maar niet uit nood, als je geen zin hebt om te koken. Kies er bewust voor en geniet er dan van.’

Recepten: Goedkoop, gezond en snel

Waar vind je goeie recepten als beginnend kok? Canan is een fan van het Voedingscentrum. ‘Bij hun recepten is gedacht aan haalbaarheid, budget en diversiteit. Dat vind ik goed. Als informatiebron is het ook een goede basis, ze baseren hun adviezen zoveel mogelijk op onderzoek en gaan niet mee in hypes. Verder heb je ook veel kookboeken en sites waar je bijvoorbeeld recepten vindt met maximaal vijf ingrediënten of gerechten die in een kwartiertje klaar zijn.’

Tekst: Edith van Gameren
Foto: Voedingscentrum

Volg ons op Instagram

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.