PvdA wil de basisbeurs voor studenten terug
Gepubliceerd: 6 October 2020 • Leestijd: 1 minuten en 30 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Na enige aarzeling keert de PvdA op haar schreden terug: de sociaaldemocraten willen weer een basisbeurs voor studenten. Hoe dat plan eruit ziet, staat in het verkiezingsprogramma dat eind deze maand verschijnt.
De PvdA was een van de drijvende krachten achter het afschaffen van de basisbeurs. De slager zou niet moeten betalen voor het zoontje van de advocaat, was de gedachte. Met hulp van VVD, D66 en GroenLinks is de basisbeurs in 2015 geschrapt en het leenstelsel ingevoerd.
De partij is van standpunt veranderd, schrijft Eerste Kamerlid Esther-Mirjam Sent in een blog. Zij is voorzitter van de commissie die het PvdA-verkiezingsprogramma opstelt, dat eind deze maand verschijnt.
Schulden
Populair is het leenstelsel nooit geweest: de studieschulden stijgen rap en ook op de woningmarkt hebben jongeren het moeilijk. GroenLinks trok als eerste zijn handen van het nieuwe leenstelsel af, waarna D66 en PvdA volgden. Alleen de VVD steunt het nog.
Voormalig PvdA-voorzitter Hans Spekman zei vrij snel na de dramatische verkiezingsnederlaag van 2017 dat de partij een blinde vlek heeft gehad voor de studiefinanciering. Maar dat was lang niet iedereen met hem eens.
Een jaar geleden zei PvdA-leider Lodewijk Asscher dat er inderdaad weer een basisbeurs moest komen. Dat bleek toen feitelijk om een ruimere aanvullende beurs te gaan. Studenten uit rijke gezinnen zouden nog altijd geen beurs krijgen.
Bij de PvdA wil niemand toelichting geven op de nieuwe plannen. Maar in de Volkskrant zegt PvdA-senator Sent dat er veel leenangst en onzekerheid onder studenten is. ‘Daarom laten we het spreekwoordelijke zoontje van de advocaat straks meer belasting betalen als hij veel verdient. Het is een bijdrage na afloop van de studie, in plaats van tijdens. Maar nog steeds solidair.’ Dat citaat klopt, laat een woordvoerder weten.
Vragen
Hoe hoog die beurs dan wordt? Of iedereen dezelfde beurs krijgt? Wat de compensatie voor eerdere lichtingen studenten zou moeten zijn waar de partij voor pleit? Het mag allemaal nog niet naar buiten komen.
Ook licht de partij niet toe waarom zij aanvankelijk zo enthousiast was over het afschaffen en wat dan voor de ommezwaai heeft gezorgd. Dat maakt het voor een buitenstaander lastig inschatten hoeveel waarde de partij aan dit nieuwe standpunt hecht.
Maar één ding lijkt wel zeker: na de verkiezingen gaat de studiefinanciering weer op de schop. Ook heeft nog geen enkele partij ervoor gepleit om de extra investeringen in het hoger onderwijs terug te draaien, die mogelijk werden dankzij het nieuwe leenstelsel.
Tekst: HOP, Bas Belleman
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
Verkiezingstijd zeker.
De sociaaldemocraten zijn al sinds jaren ideologisch failliet en doen de kleur rood zowel politiek als ethisch geen eer aan.
De klassenstrijd, de solidariteit en de rode politiek, waar ze oorspronkelijk op gebaseerd zijn, zijn ver te zoeken in hun handelen en hun aanpak. Een eerlijke, democratische (en vooral socialistische!) samenleving kan niet worden bereikt door continu mee te waaien met de VVD, D66 of andere kapitalistenclubjes. Dat zorgt alleen maar voor slappe concessies, compromisjes en een verzwakking van het idealisme dat tegenwoordig juist erg nodig is.
Daarom moeten kiezers nu ook geen illusies hebben als de PvdA (maanden voor de verkiezingen, nota bene) ineens weer linkse punten preekt en radicale eisen stelt zoals het terugbrengen van de basisbeurs om bv. studenten of jonge socialisten terug te winnen. Na het grote verlies in 2017 grijpen de sociaaldemocraten terug op opportunistische middelen om weer geloofwaardig te worden.
Laten we ook niet vergeten – dit is dezelfde partij die weigert om Rutte’s neoliberalisme een radicaal tegengeluid te bieden.
Dat betekent: De PvdA heeft absoluut geen intenties om te streven naar de nationalisering van huurcorporaties, naar een grotere rol voor de vakbond in heel het land, naar een nationaal zorgfonds, of naar een onmiddellijke verhoging van het minimumloon op €14,00… Ergo: de onderdrukte klasse, het proletariaat, kan de PvdA in principe geen reet schelen.
De Partij voor de Arbeid mag zich hernoemen naar de PvdSdB. “Partij voor de Schoothond der Bourgeoisie”.
In de eerste instantie was mijn reactie hetzelfde als die van parkietje, maar laten we niet vergeten dat we een beperkt aantal opties hebben om te verkiezen en dat niemand een plan kan doorvoeren als ze niet verkozen worden. Zelfs op de “koemarkt” van coalitievorming waar plannen sneuvelen geldt dat dit minder snel gebeurt wanneer een partij meer stemmen heeft.
Ongeacht Senad’s (prachtige) kritiek ben ik meer geneigd te richten op de daadwerkelijke plannen dan op traditionele ideologie. Ik hoop dus dat de PvdA ook met een solide plan weet te komen en niet met vage beloftes. Ze hebben een aardige klus willen ze zichzelf weer als geloofwaardige partij profileren, maar ik schrijf niemand ter voorhand af.
@S. Heikamp
Bedankt voor jouw bijdrage!
Ik begrijp jouw neiging om meer aandacht te besteden aan daadwerkelijke plannen dan aan ideologie.
Ik wil echter toevoegen dat ideologie veel meer is dan het lezen van Marx-en-Engels-boeken en het citeren van theorie – een ideologie is letterlijk een manier om de maatschappij te analyseren en te beschouwen. Daarom denk ik dat het bijna onmogelijk is om deze kwestie non-ideologisch te behandelen, want:
Het specifieke probleem van basisbeurs in het hoger onderwijs kan worden samengevat in volgende woorden: het groepje bureaucraten aan de top van het land vindt dat je in de schulden moet gaan staan om goed onderwijs te mogen ontvangen. Want blijkbaar is het het niet waard om te investeren in onderwijs voor het volk…
Daarom is het belangrijk dat de PvdA meer idealistisch wordt en een betere band ontwikkelt met de groepen die het geloof in de PvdA kwijt zijn – de gewone man, de arbeider, de student, de onderdrukte.
Als de retoriek (en het programma!) nou minder opportunistisch en meer klassenbewust was, zou de PvdA die verloren achterban terug kunnen winnen.
Mocht je meer over het ideologische falen van de PvdA willen lezen, kan ik het boek “Ode aan het klootjesvolk” van Coos Huijsen aanraden. Die beschrijft het allemaal zeer duidelijk!
Marxisten zijn verwerpelijk,.. Socialisme klinkt leuk, heeft nooit gewerkt.
@Jasper
Hoezo zijn marxisten verwerpelijk? En hoe definieer jij “nooit gewerkt”? Ben benieuwd naar jouw visie.
@Senad, bedankt voor je uitleg, het is altijd prettig om even duidelijk te hebben waar we over praten. We praten dan ook grotendeels over hetzelfde, de ideologie zie je tot uitdrukking komen in de daadwerkelijke plannen die een partij heeft. Deze geven aan wat en hoe ze hun ideologisch beeld willen waarmaken.
Ik ben het met je eens dat die ideologie er dus ook niet van te scheiden valt, ik benader het echter liever andersom; van welke ideologie kunnen we spreken als een partij deze plannen heeft, i.p.v. welke ideologie heeft deze partij en zijn deze plannen voldoende overeenkomend? Ik denk dat de PvdA zich zo idealistisch kan opstellen als ze willen, ze worden afgerekend op hun uitvoer.
@ Senad. Je wel eens verdiept in de geschiedenis van het Marxisme? Wel eens iets gelezen over de uitwerkingen van socialisme? Stel geen vragen waar je het antwoord zelf ook op zou moeten weten of kunt vinden! Of geef aan wat jij niet begrijpt of waarom jij hier anders over denkt…
@wilfried
Ik persoonlijk denk dat ik mij voldoende verdiept heb in het marxisme en het socialisme. Als jij echter in concepten zoals de Sovjet-Unie en de DDR accurate vertegenwoordigingen van de leer van Marx en Engels ziet, vrees ik dat jij je niet voldoende verdiept hebt.
En voordat jij met de goede oude argumenten van hongersnood en armoede komt – kijk een keer naar Afrika of Zuidoost-Azië en vertel mij dan nog eens een keer dat imperialisme, armoede en honger specifiek socialistische uitwerkingen zijn. 😉 Misschien herinner jij je ook nog de Amerikaanse oorlogsmisdaden in het Midden-Oosten – zo lang zijn die nog niet geleden…
Hiermee verdedig ik niet de Sovjet-Unie en de DDR, die ik (als socialist) als gefaalde pogingen beschouw. Ik wil alleen erop wijzen dat de meeste argumenten tegen het socialisme nul-argumenten zijn, omdat het kapitalisme zich ook (zelfs op grotere schaal) eraan schuldig heeft gemaakt. Daar zegt echter niemand iets over want dan ben je “anti-patrioot”, “tegen onze liberale democratie”, of wat dan ook.
Al die problemen zijn dus niet per sé ideologisch-specifieke problemen, maar problemen die uit geopolitieke spanningen (Koude Oorlog, embargos, etc.) zijn ontstaan. Met Marx heeft dat geen reet te maken.
Als Marx de SU had gezien, had hij een hartaanval gekregen…