Terwijl wij sliepen, heeft een lek zich geopend in het romp van het schip. De bemanning, niet door water opgeslokt maar door de waan van de dag, heeft het lek gezien en gehoord, maar er zijn niet genoeg emmers, pompen en slangen aan bord om de lekkage te stoppen.

Het schip is ons onderwijs, en het gat zijn de leerachterstanden.

Ik zal noch de eerste, noch de laatste van de bemanning zijn die het noodlicht aan zet en de reddingsvesten klaarlegt. Toch moet ik het gezegd hebben op een manier die de ernst van de situatie duidelijk moet maken: zonder ambitieus actieplan, zonder carte blanche, zal het onderwijs verdrinken in de achterstanden.

Twee jaar van een mensenleven zou niet zoveel uit moeten maken, maar u vergeet misschien dat met name in het basisonderwijs de timing van leren essentieel is. Talen worden sneller opgepakt door jonge kinderen. Spellingsregels, taalvormen en de basisregels van rekenen gaan er makkelijker in bij het jonge kind. Dat jonge kind heeft nu twee jaar minimaal onderwijs gehad. Ik twijfel er niet aan dat mijn collega’s in het basisonderwijs met man en macht proberen achterstanden in te halen, maar zonder politieke en financiële steun zullen zij nog met emmers scheppen wanneer het water met duizenden liters tegelijk het schip in stroomt.

Die achterstanden gaan elk niveau van het onderwijs raken. Leerlingen op het voortgezet onderwijs zullen in elk vak worstelen met het begrijpen van het taalgebruik van hun schoolboeken. Mbo’s gaan meer tijd moeten investeren in Nederlands, Engels en rekenen. Ook hbo’s en universiteiten zijn niet veilig voor de structurele belemmeringen die een generatie Nederlanders hebben getroffen.

Het tragische van dit alles is dat er geen eenduidig moment zal zijn waarin deze ramp zich voltrekt. Het gat zit al in de romp, en het zinken gebeurt langzaam. Tot het moment dat het water ons aan de knieën staat, gaan we er niets van merken. Op het moment dat het aan onze lippen staat, gaat u de bekwaamheid van mijn collega’s betwijfelen.

En daarna? Daarna is het helaas te laat. 

Volg ons op Instagram