Blog Menno: Taal maakt nog meer kapot dan geweld
Blog van MennoGepubliceerd: 2 days ago
| 
|
Serge Feldmann was van 2011 tot 2024 studentendecaan op de HR en is nu senior beleidsadviseur studentenwelzijn. Hij blogt om de wereld een klein beetje te helpen veranderen. Zijn eerdere blogs lees je hier.
Foto: Paul van der Blom
Ik heb nooit onder stoelen of banken gestoken dat ik de pay-off ‘Overtref jezelf’ van onze hogeschool een gruwel vind. Om het dan nog maar niet te hebben over die harde signaalkleur rood die je kunt associëren met gevaar maar ook met prestatie- en concurrentiegedrevenheid. Als er iets is dat studenten al jaren en steeds meer nekt, is het precies waar dit motto toe oproept.
‘Overtref jezelf’ mag dan bedacht zijn vanuit een positieve uitnodiging om je te ontwikkelen en jezelf uit te dagen, anno nu ervaart zeker 50 tot 65 procent van de studenten (volgens diverse landelijke onderzoeken) stress, angst en somberheidsklachten als gevolg van een voortdurend ervaren prestatiedruk. Dit komt niet alleen voort uit de eisen en verwachtingen die hun studie heeft, maar evenzeer uit de invloed van peerpressure, onze huidige sociaal-culturele situatie, social media en aangeleerde overtuigingen als: ‘Het leven is maakbaar, dus als ik niet slaag of gelukkig ben, is dat helemaal mijn eigen schuld’. ’Overtref jezelf’ nodigt niet uit om veilig en gecontroleerd te kunnen falen, vallen en opstaan en kwetsbaar te kunnen zijn.
En dan die focus op jezelf. Na ‘corona’, is ‘polarisatie’ misschien wel het navolgende meest gebruikte woord vandaag de dag. Tegenstellingen en verschillen tussen mensen en groepen zijn zichtbaar(der) en uitvergroot, waar verbinding, sociale samenhang en samenwerking enkel belangrijker en waardevoller zijn geworden. Een hogeschool heeft – naast haar primaire taak om kwalitatief goed onderwijs aan te bieden – ook een belangrijke taak op het gebied van socialisatie en maatschappelijke innovatie. Dit lukt per definitie alleen vanuit verbinding, samenwerking, wederzijds vertrouwen en respect.
Misschien was het toeval, maar ik hoorde op de radio Bert en Ernie weer eens zingen: ‘Maak er wat van, maak er wat van, als je ontevreden bent nou doe daar dan wat an.’ Goed advies. Waar te beginnen? Bij de rechtmatige eigenaar, de eindbaas van de HR. Toen ik dat idee deelde met collega Karine Vinhuizen – die eveneens jeukende bultjes krijgt van onze slogan – was ze meteen bereid mee te gaan. Best prettig. Het is toch Ron Bormans. En misschien is hij wel verliefd op die slogan?
We stuurden hem een mail en kregen prompt een rendez-vous van een half uur aangeboden. Wanneer we onze wens voor deze rendez-vous hebben toegelicht, blijft hij eerst even stil en vertelt ons dan dat hij er zelf altijd een lauwe verhouding mee heeft gehad. Hij staat open voor verder onderzoek en geeft ons aan het slot mee: ‘Ga er maar eens wat reuring aan geven.’
Bij deze. Reur je mee? Laat in de comments jouw ideeën achter voor alternatieven en vormen van onderzoek waarmee we onze hogeschool aan een beter passende pay-off kunnen helpen.
De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.
Lees hier alle details over onze spelregels.
Deze lijkt me wel wat:
Hogeschool Rotterdam. Gewoon goed onderwijs.
Dat lijkt me een mooi streven en een realistische belofte. Niet heel sexy, maar ik ben geen marketeer.
Een andere optie die het overwegen waard is, is om geen motto te hebben. Dat geeft vrijheid.
Misschien Serge, beginnen we de discussie die je wilt voeren aan de verkeerde kant. Ik kan me echt niet voorstellen dat studenten in de stress raken van die twee woordjes. Ze zijn inderdaad ooit bedoeld als uitnodiging, als een oproep om te doen waar je toe in staat bent. Maar misschien is het wel zo dat ons onderwijs de afgelopen jaren die ‘uitnodigende houding’ is kwijt geraakt? Misschien levert ‘nominaal is normaal’ wel meer stress op, de druk om binnen 1 jaar ook de 60 studiepunten te behalen om hier te ‘mogen’ blijven. Of misschien is ons onderwijs soms wel zó rommelig georganiseerd, dat het slechts 26% van de 1e jaars lukt om door dat 1e jaar te komen? Of misschien besteden we, ondanks beloften en ‘kwaliteitsafspraken’ nog steeds belabberde coaching aan die studenten die dat nodig hebben? En wat ook opvalt: nog steeds kiest 20% van de 1e jaars bij aanvang van de studie ‘verkeerd’, het woord alleen al … Maar dat percentage is zo ongeveer al 40 jaar hetzelfde en we krijgen het maar niet voor elkaar om studenten die instromen onderwijs te bieden waarin ze wél hun weg kunnen vinden, ook als ze misschien dachten opleiding A te gaan doen en dat die dan toch wat tegen valt: hup, een heel (duur!) jaar weg. Zo zijn er vast nog wel meer redenen die jullie als decanen haarfijn op een rijtje kunnen zetten en die we waarschijnlijk beter als ‘opgave’ op ons bord kunnen leggen in plaats van te willen rommelen aan twee op zichzelf onschuldige woorden die we weer veel beter een ‘uitnodiging’ kunnen laten worden dan een ‘opdracht’. Want dat laatste levert inderdaad veel meer stress op als de omstandigheden op veel punten best wel beter kunnen.
Compleet mee eens!
Wat een leuke oproep. Misschien een leuke afstudeeropdracht voor een marketing student? Zou het Ron Bormans ook gunnen om een deel van de studentbegeleiding te doen.
Misschien is het introduceren een schoolpsycholoog een goed idee. Het hebben van iemand die meer verstand heeft van psychische ziektes waar ik naartoe kan gaan lijkt mij fijner dan het volgen van een keuzevak van 10 weken.
Daarnaast vind ik het apart dat de HRO geen schoolpsycholoog heeft. De hogeschool waar ik hiervoor op zat had er wel een en die had mij enorm geholpen, ik voelde mij begrepen en uiteindelijk kreeg ik een doorverwijzing naar een gz-psycholoog, die uiteindelijk vaststelde dat ik ADHD en depressie heb.
Hogeschool Rotterdam. Omdat je harses heb, ja tog?!
Helemaal mee eens, al vele jaren! Voor mij heeft “overtref jezelf” – misschien omdat ik Duitser ben – altijd de (door de HR onbedoelde) lading gehad van Nietzsche en de Übermensch. Het is bovendien onwetenschappelijk taalgebruik. In het beste geval kun je jezelf in metaforische zin overtreffen, maar nooit feitelijk. Het is semantisch onzinnige motivatiecoach-praat zoals “geef 200%”, wat wetenschappelijk gezien niet mogelijk is. Daarom vind ik “overtref jezelf” geen waardige slogan voor een University of Applied Science.
Daarnaast ben ik ook van mening dat onze ethische boodschap meer bescheidenheid, kritische zelfreflectie en besef van grenzen, en een “wij”- in plaats van een “ego”-filosofie zou moeten zijn.
Ik begrijp en onderschrijf de goede socio-culturele bedoelingen achter de HR-slogan, in de trant van: “je hebt meer talenten dan je denkt, durf te studeren, laat je niet door anderen wijsmaken dat je het niet kunt vanwege je achtergrond”. Maar dit moet je, denk ik, anders verwoorden.
Zelfs als je “overtref jezelf” niet associeert met Nietzsche en de Übermensch-ideologie, klinkt het nog steeds als Superman of superhelden uit de populaire cultuur, en dus als problematische rolmodellen.
Even reageren alvast, dank voor de reacties so far!
@Corstin: eenvoud is volgens mij per definitie goed.
@Ron: natuurlijk nodigt dit ook uit om op allerlei gebieden na te gaan: doen we nog steeds wat ze (zouden) moeten doen en hoe lukt dat? Deze slogan ter sprake brengen is in die zin ook wat symbolisch, maar wel effectief: je gaat weer met elkaar nadenken over precies de vragen die jij ook stelt.
@Malou: Ron was het roerend eens dat we in dit gesprek studenten moeten betrekken, dus wie weet!
@ADHD-C: fijn dat je die ervaring opdeed! Binnenkort meer nieuws over dat onderwerp! En daarnaast zij er ook hier veel studenten snel op de goede plek uitgekomen na een bezoek aan de afdeling studentenwelzijn. We blijven verbeteren waar mogelijk.
@Bart: De Rotterdammert moet zich er ook in herkennen inderdaad 🙂
@Florian: sterke argumenten, kan er goed in mee. En taal doet er toe.
Hogeschool Rotterdam: failing upwards.
Ik ben zelf geen fan van slogans en snap Serge’s positie maar kan me ook vinden in Ron Weerheijm’s reactie. De slogan is mogelijk meer een symptoom, een uiting van de verschillende facetten die Serge in paragraaf 2 ook aanstipt.
Hoe kunnen we echter van een ‘uitnodigende houding’ spreken wanneer het rendementsdenken als een boeman zich achter elke deur verschuilt? Ik kan me weinig minder uitnodigends voorstellen dan ‘Haal dit of je bent niet meer welkom’. Zie ook dat percentage die ‘verkeerd’ kiest, zie hier onmiddelijk het rendementsdenken weer opkomen met een (duur!) jaar weg.
Waarom is het zo taboe dat jongvolwassenen misschien nog niet exact weten wat ze willen? Is dat niet simpelweg de reden dat dit percentage al 40 jaar niet verandert, dat in de ongeveer 18 jaar die een persoon leeft het niet gegarandeerd is dat al hun wensen en voorkeuren zijn uitgekristalliseerd?
‘Normaal’ is een statistisch gegeven, geen persoonseigenschap; een ‘normaal persoon’ bestaat niet. Wanneer het als persoonseigenschap wordt gezien, levert dit stress op, een druk om te conformeren naar het normaal-beeld. Expressies als ‘nominaal is normaal’ impliceren dat als je niet nominaal studeert, je niet normaal bent. Een abnormaliteit in de samenleving, die iets fout gedaan heeft.
Ik denk dat kritisch zijn over het onderwijs en coaching en hoe dit studenten motiveert van absoluut belang is, maar dat dit niet is opgewassen tegen de effecten van een breder sociaal/psychologisch perspectief. Als het onderwijs rommelig is (en hoe is het dat dan?) en de coaching belabberd, waar komt dat door? Zijn dit niet ook symptomen van hetzelfde beeld?
Is het het probleem van de onderwijs en coaching dat ze het gewenste rendement niet behalen, of is het de schuld van het rendementsdenken dat het onderwijs rommelig oogt en de coaching onvoldoende is om studenten te laten renderen?
Wat een leuke reacties onder dit artikel :). Ervaren prestatiedruk en onze slogan: “overtref jezelf”. Ik denk juist dat deze slogan erg goed past bij een Hogeschool en zeker bij een university of applied science. Wat is nou leuker om te onderzoeken wat jezelf overtreffen betekent voor jou als student en/of medewerker? Dit is toch voor iedereen anders? En juist om de balans te vinden tussen die prestatiedruk en je eigen kunnen? In mijn ogen heb je de slogan en de strategie en de uitvoering. Deze horen bij elkaar te passen. Als er alleen: “overtref jezelf” op een logo staat en op onze gebouwen, dan is het een nietszeggend, dood ding. Dat is er gebeurd. Hij is dood gegaan. En nu is de conclusie: we moeten iets nieuws. Je zou de slogan ook kunnen reanimeren, want hij is veelzeggend in de tijd van nu, het doorgeslagen individualisme, het denken in wij-zij. Misschien ontbreekt er nog iets aan: Overtref jezelf en ….
Misschien een leuke oproep aan al onze studenten? Waardoor voel jij je thuis bij de HR, waar moet de HR voor staan/waar staat de HR al voor (voor jou)? Schrijf hier een korte slogan bij van 2-7 woorden.
De beste 10 worden uitgekozen door een jury, daarna mogen de studenten stemmen.
Tja ik kan er wel inkomen ja. En om heel eerlijk te zijn merk ik het ook wel eens in de klas als je afsluit met die slide uit de powerpointtemplates. Opmerkingen als ”ja we moeten ons weer overtreffen” hoor ik met regelmaat. Dus ik snap die lading wel en ik voel het zelf ook wel een beetje ja. Nou voor wat alternatieven schut ik deze ff zo uit de mouw.
Een mooie zou ik nog wel vinden naar de studenten toe.
Hogeschool Rotterdam: Wij zijn er voor jou!
En anders lekker plat, alhoewel dat ook druk oplevert.
Hogeschool Rotterdam: Niet lullen, maar poetsen.
Of deze dat je het niet alleen doet:
Hogeschool Rotterdam: Hand in hand studeren.
Het idee om hier verder een onderzoek voor in te stellen ondersteun ik in ieder geval volledig.
Ik ben het helemaal met je eens en heb die gedachte die je beschrijft al langer. Een idee voor een nieuwe slogan? Eerst de disclaimer dat slogans/motto’s vaak kort door de bocht zijn, m.a.w. ze laten weinig ruimte voor nuance. Een slogan zou volgens mij dan ook moeten aanzetten tot nadenken/ tot verwarring. Misschien: Hr, ongewoon wijs of Hr, gewoon onwijs…..
Leuke opdracht!
Ik ben een groot fan van werkwoord-naamwoord omdat het lekker kort is en omdat het activeert. Misschien een hoog tjakka gehalte, maar:
Ontdek jezelf!
Dit nodigt uit, kan ook slaan op inclusiviteit, geeft aan dat studeren (ook) een avontuur is en is minder dwingend. Daarnaast heeft het een minder individueel karakter, omdat je ook samen kan ontdekken wat jou beweegt (in het leven).
@ Ron W. & S. Heikamp:
De HR heeft de leus “nominaal is normaal” eerlijkheidshalve nooit omarmd. Die is vooral van de EUR. Ook heeft de HR niet zo heel veel opleidingen met een zestig punten BSA.
Belangrijker nog is denk ik dat een hoge, uitdagende studienorm niet hoeft samen te hangen met de op dit moment ingeburgerde, welhaast grotesk-negatieve consequenties die ermee gepaard gaan: een schoolverbod voor een jaar. Wie de arbitraire studienorm van veertig of zestig of watdanook studiepunten niet haalt, moet niet alleen weg, maar mag zich een jaar lang niet aan dezelfde opleiding vertonen. Dat beleid praat je met geen enkele leus goed.
Laat je studenten gewoon rondlopen, voor een paar euro extra, zodat de economie/maatschappij de enorme winst van een hbo-diploma kan incasseren. Want dan kun je best zeggen: Hogeschool Rotterdam, lekker bezig. Of, met @Tom, ontdek jezelf. Ken je kunde. Weet wat je doet. Voor jou. Hand in hand. Niet lullen!
Eens met Serge. “Overtref Jezelf!” heeft voor mij ook altijd de bijklank gehad: “Jij MOET jeZELF overtreffen!”. Lukt dat niet, dan ligt het aan jou. En niet aan ons.
Als er al een nieuwe slogan komt (hoe belangrijk is dat eigenlijk, marketeers?; het gaat er uiteindelijk toch om wat studenten en medewerkers in de dagelijkse praktijk ervaren…?) zou duidelijker kunnen worden dat we ook gewoon heel blij zijn als je bij ons blijft en dat je fatsoenlijk voorbereid de arbeidsmarkt betreedt. En dat we je daar graag bij helpen. Ja, en als je jezelf daarbij overtreft, dan is dat natuurlijk helemaal mooi.
Beetje te ingewikkeld voor een slogan misschien. Dan maar gewoon dóen…
Opvallend dat onderwijsinstelling waar de lat hoog ligt, denk aan ballet of muziekacademies maar ook top onderwijs instituten je deze zinsnede niet tegen komt. Wel oproep het beste uit jezelf te halen geven je persoonlijke context. Ik wil zelf me niet elke dag overtreffen. Niet als mens, docent en leerling. Ik wil wel zingeving en binnen grenzen dat doen wat nodig is.
Maar als wij studenten oproepen tot “Overtref Jezelf” dat mogen wij als institutie die handschoen zelf ook wel eens wat beter oppakken? Overtreft de HR de verwachtingen van studenten, medewerkers en maatschappij elke keer weer?
Bij het begin van zijn aanstelling hanteerde de huidige CVB voorzitter de slogan “De lat moet hoger”, maar zijn we naar zoveel jaar wel zoveel heel erg veel opgeschoten?
Zie 26 maart in deze blog: https://www.hogeschoolrotterdam.nl/hogeschool/nieuws/blog-ron-bormans/ontmoeting-05/. Blog is volgens details gepubliceerd op 12-8-2015, dus we zijn inmiddels paar jaar verder.
Eigen Wijs Onderwijs. Helaas commercieel niet haalbaar 😉 Wel helemaal eens met de gedachte dat die slogan meer schade dan goed gedaan heeft.
Wellicht aardig om dit in de verschillende IMR-en als agendapunt op te nemen. Ik zal in ieder geval in de IMR-IVL dit agenderen.
@corstin, mooi idee, maar het Koning Willem I in Den Bosch heeft dat 10 jaar geleden al bedacht en ik zie het nog steeds om hun website staan. Zij zeggen Gewoon een goede school, dat is net anders, maar lijkend genoeg. Ik heb het altijd een ijzersterke gevonden.
@Serge en Karine, waarom hebben we eigenlijk een slogan nodig? Wat zou er gebeuren als we geen slogan hadden? Mensen zouden het ongemakkelijk vinden. Maar is dat erg? Zou het inschrijvingen schelen? Gaan we accreditaties niet halen? Scheelt het misschien een boel geld? Wat mij opvalt in veel suggesties hierboven is dat ze meer Rotterdams zijn dan dat ze iets zeggen over ons. Persoonlijk vind ik dat niet raar. Misschien zijn we er gewoon te groot en divers voor, een verbindende slogan.
Wat een stoere column Serge! En wat een mooie, open reactie van Ron. Ik ken een 16-jarige, die helaas nu al op de HAVO ervaart wat jij beschrijft en ik schat in dat deze slogan haar (onbewust) op de HR ook geen goed zou doen. Zij roept al regelmatig wat voor soort onderwijs zij wenst. Dus ik denk dat studenten en misschien zelfs aankomende starters weleens hele goede ideeën kunnen hebben voor iets anders. Laten wij het vooral niet zelf verzinnen en heel goed luisteren.