Ga direct naar inhoud
Profielen | Profielen translated
19 maart 2024

Zwart logo Profielen

Onafhankelijk nieuws van de Hogeschool Rotterdam

Het Panel: Legt beoordelen met cijfers teveel druk op studenten?’

Gepubliceerd: 23 June 2022 • Leestijd: 5 minuten en 39 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.

Is de cijfercultuur schadelijk, leidt het tot onderling vergelijken en teveel prestatiedruk? Onlangs voerden twee studenten actie op de Kralingse Zoom om studenten bewust te maken dat cijfers geven niet zo normaal is als het lijkt, en dat het ook anders kan.

We spraken de twee studenten die van de cijfercultuur af willen. Zij vinden dat die teveel druk legt op studenten. De meningen erover – in de reacties onder het stuk – zijn verdeeld. Hoe is dat bij het Profielen Panel? We legden hen deze stelling voor: Beoordelen met cijfers legt teveel druk op studenten

Rachel Geleijnse: ‘Gewoon naar simpel gehaald of niet gehaald?’

Student lerarenopleiding geschiedenis

‘Zelf denk ik dat dit studentafhankelijk is en de achtergrond hierbij ook een grote rol speelt.

Het voordeel van zelf digitaal moeten controleren of je een vak hebt gehaald, is dat het niet publiekelijk met bijvoorbeeld je studiegenoten gedeeld wordt, waardoor je je misschien ook niet zo schaamt als het even niet zo lekker is gegaan. Het nadeel hiervan is dat jij weet dat je ondanks alle moeite en eventuele stress die je erin hebt gestopt het gevoel kunt krijgen dat jij als enige ‘gefaald’ hebt, omdat je niet (zeker) weet wat anderen hebben gehaald, waardoor je een minderwaardigheidsgevoel kunt krijgen wat je nog meer druk kan geven.  

Maar als we de ‘cijfercultuur’ overboord zouden gooien, zou dit ook vervangen moeten worden. Het eerste wat in mij opkomt is dan het o/v/rv/g systeem. Maar daar gaan we weer: onderling kan er dan nog steeds vergeleken worden of zelfs gelogen worden over de uitslag en daar komen we weer bij de eventuele prestatiedruk terecht.  

Zelf vind ik het zien van mijn eigen cijfers altijd wel handig, aangezien ik dit als een richtlijn beschouw. Was ik er bijna, of moet ik er toch nog even iets harder aan trekken? Daarentegen heb ik mijzelf wel moeten leren dat een voldoende hebben ook moeite en inspanning heeft gekost en dat die dus evenveel waard hoort te zijn als het cijfer dat onder een goed valt.

Misschien moeten we inderdaad de cijfercultuur afschaffen, maar ook de druk van de omgeving. En misschien is een o/v/rv/g-systeem daarin ook nog niet het beste omdat hier nog steeds te veel diversiteit in zit en moeten we gewoon naar een heel simpel systeem? Gehaald of niet gehaald en er verder geen ‘labeltjes’ aan hangen. Waarbij de docenten wel nog steeds volgens een puntensysteem nakijken en dat je boven een bepaald aantal punten de toets gehaald hebt en daaronder niet.’  

Ivo van Dalen: ‘Leren omgaan met prestatiedruk is eigen verantwoordelijkheid’

Student finance & control

‘Absoluut niet mee eens. Het is menselijk en vooral verleidelijk onszelf te beoordelen door je te vergelijken met anderen. De ene keer voelt het lekker dat je je beter voelt dan de ander, en de andere keer voel je je slechter omdat je jezelf niet goed genoeg vindt. Iedereen voelt wel ergens een mate van (prestatie)druk. Sarah voelt druk omdat ze op 25 jarige leeftijd nog nooit een relatie heeft gehad en zich te “oud” voelt om nog geen relatie-ervaring te hebben, Piet voelt druk omdat-ie huurt en het gevoel heeft dat hij gefaald heeft als hij nooit een koophuis zal krijgen, en Hassan voelt druk omdat-ie door chronische ziekte minder dan de standaard 40 uur per week kan werken. Je zult je hele leven de neiging hebben om jezelf te vergelijken met anderen. Het leren omgaan met prestatiedruk is je eigen verantwoordelijkheid. Het leuke is: bij zo goed als alle sollicitaties boeit het helemaal niks welke cijfers je had. Bovendien, het alternatief in het nieuwsbericht/interview spreekt over de switch van beoordeling in cijfers naar beoordeling van “onbekwaam”, “bekwaam” en “excellent”. Maar daar kun je jezelf toch ook met anderen mee vergelijken?

Je kunt best vatbaar zijn voor het gepronk van anderen met hun cum laude, die mooi staan te doen in hun maatpak of jurk op social media, of de wereld aan het redden zijn in Afrika. Je kunt best het gevoel hebben dat je niet goed, slim, mooi, sterk, knap, rijk, succesvol of ervaren genoeg bent. Goed om erover te praten, goed om er open over te zijn, en goed om er hulp in te zoeken als het jou sterk dwarszit. Maar ik geloof niet dat het veranderen van je omgeving (lees: weghalen van cijferbeoordeling) ervoor zorgt dat je minder druk ervaart; de crux is dat je overal druk kan ervaren en dat het belangrijk is dat je jouw eigenwaarde niet af laat hangen van dat soort factoren waarbij je je nooit ‘goed genoeg’ gaat voelen in vergelijking met anderen. Zoek je waarde ergens anders, in nederigheid, doorzettingsvermogen of authenticiteit ofzo. Kan alleen maar gezonder zijn.’

Ed Meesters: ‘Voor een deel van de studenten houvast’

portret Ed Meesters

Docent social work

‘Cijfers … waar feed forward bedoeld is om te groeien, leiden cijfers onbedoeld tot “gewenst leren” om aan verwachtingen te voldoen en laten ze weinig ruimte voor eigen ontwikkelingslijn en creativiteit. Natuurlijk moet de student straks hbo-waardig zijn, omwille van de eisen in het werkveld.

Voor een deel van de studenten geven cijfers houvast. Voor een ander deel zijn ze deprimerend en is de impliciete boodschap “volgend zijn”. Waarom niet bijvoorbeeld meer elkaar toetsen, meer kleine opdrachten. Formatief, en de reflectie summatief.

Ooit zag ik een tekening als schoolrapport, waarin ontwikkeling in kleuren en beelden was vormgegeven. Zaken als samenwerken, creativiteit en doorzettingsvermogen worden niet gewogen. Mijn kinderen groeiden op met een groeimeter.’

Zeyad Al Mumar: ‘Soms kan je de student beter Voldaan of Niet Voldaan geven’

Portert Zeyad

Student bedrijfskunde

‘Studenten met cijfers beoordelen is niet per se een verkeerde manier. Ik vind wel dat we dat niet te veel moeten doen. Soms kan je de student beter Voldaan of Niet Voldaan geven. Of een voldoende, goed of matig. Het gevaar van alleen maar met cijfers beoordelen is het volgende: als je als student het cijfer 6 krijgt dan kan je nog steeds niet helemaal trots op jezelf zijn, terwijl het een voldoende is. Want je denkt bij jezelf: een 8 of 9 had ook gekund. 

Met cijfers beoordelen legt verder niet per se druk op je vind ik, want met 5,5 krijg je je studiepunten ook. Maar het is meer dat je aan jezelf wil bewijzen dat je het vak heel goed beheerst of bij jezelf denkt: ik heb zoveel moeite hierin gestoken, ik verdien en verwacht nu ook een hoog cijfer. Als je het niet krijgt, dan kan het een teleurstelling zijn.’

Yoeri Meulemans: ‘Cijfercultuur eens goed onder de loep nemen’

Panel portret Yuri Meuleman

Student civiele techniek

‘Voor de cijfercultuur valt zeker wat te zeggen aangezien je hiermee op een hele duidelijke manier iemand zijn niveau kan beoordelen. Voor toetsen en opdrachten op basis van puntenverdeling is de cijfercultuur een prima manier van beoordelen. 

Het jammere van de cijfercultuur is uiteraard de grenswaarde van 5,5. Het is prachtig om het voldoende cijfer te hebben vastgesteld, maar daarmee heb je helaas ook het onvoldoende cijfer vastgesteld. Waarom zou een student met een 5,3 meteen een stuk slechter zijn dan een student met een 5,7? Dat verschil kan namelijk zomaar een half jaar studievertraging schelen, terwijl je amper wat hebt geleerd. Zelf haal ik liever studiepunten met een 8, omdat ik voor mezelf dan de bevestiging heb dat ik ook ECHT de stof begrijp. 

Tot slot nog de slechte uitvoering van de cijfercultuur, en deze vinden we vaak terug bij stages. Een 7 wekt over het algemeen de minste vragen op. Zo heb ik een verhaal gehoord over een stagiair waar niets op aan te merken was en die toch “maar” een 7 kreeg van zijn bedrijf. Ook docenten zijn zelden geneigd om ergens een 10 voor te geven. Als een student de sterren van de hemel schrijft krijgt hij vaak toch een 9, simpelweg omdat “perfectie niet bestaat”. 

Al met al is het dan toch de moeite waard om de cijfercultuur eens goed onder de loep te nemen. Bij sommige modules wordt er al gewerkt met de onvoldoende, voldoende en goed. Voor mij lijkt dat een mooi alternatief, juist om die eeuwige discussie tussen 5,4 en 5,5 te voorkomen. Je hebt gewoon een V, of je hebt gewoon een O. En de G is natuurlijk voor de ambitieuze student een goed alternatief, aangezien deze student dan een veel neutralere beoordeling krijgt dan de eeuwige 9 omdat er “altijd wel iets beter kan”!’

Tekst: Edith van Gameren
Illustraties: Demian Janssen

 Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?

Recente artikelen

Reacties

Laat een reactie achter

3 Responses to Het Panel: Legt beoordelen met cijfers teveel druk op studenten?’

  1. In de VS is een universiteit, Evergreen State College, dat al sinds de jaren 70 zonder cijfers werkt. Helemaal. Tot en met het afstuderen toe. Er wordt alleen gewerkt met geschreven beoordelingen en feedback. Uiteraard is er wel het oordeel behaald of niet, maar de feedback wordt, ook door studenten, als belangrijkste middel gezien. Bij het afstuderen schrijft de student een ‘student journey’ van ca 1000 woorden als eindafronding. Dat stuk is ook de 1e pagina van het afstudeerdossier, dus niet het formele diploma. Deze studenten blijken in hun verdere studie uitstekend te functioneren, mastets ontvangen hen veelal met open armen. Evergreen richt zich hiermee vooral op de individuele ontwikkeling, zelfsturing en inzicht in eigen ontwikkeling (ja, veel reflectie, hoort er bij). Dus zo kan het ook. Studenten ervaren minder concurrentiedruk en richten zoch op hun eigen ontwikkeling, ook in hun gezamenlijkheid.

  2. Opnieuw een krankzinnige ontwikkeling aangedreven door gelijkheidsdenken. Nooit heb ik ook maar één student ontmoet die ‘teveel druk’ (lol, wat in de wereld is dit uberhaupt) ervaart door het cijfersysteem (mijn sample size is grofweg ongeveer 300 studenten). Wanneer het cijfersysteem wordt gereduceerd tot O/G zal dit alle motivatie tot prestatie doden en daarmee de verdwijning van excellerende studenten inluiden. Hard werken wordt dan niet beloond, slechts het minimale voldoet (mega-bruh). Absolute cijfers, hoewel afhankelijk van de toetsmethodiek, zijn specifiek en daardoor een uitermate geschikte prestatie indicator.

  3. Laten we een vak ‘Omgaan met teleurstelling’ toevoegen aan het curriculum. Want teleurstelling zal er altijd zijn.

    Misschien is er een beter systeem en dan moeten we dat zeker invoeren. Maar ook dan zullen we daar al onze verlangens, angsten en illusies op projecteren. Met als gevolg dat er ook binnen dat systeem winnaars en verliezers zijn. ‘Sappige student’ geeft daar al een goed voorbeeld van.

    Het verschil tussen een 5,3 en 5.7 is inderdaad ongelofelijk sneu als je puur naar de getallen kijkt. Maar het leven zit vol met dat soort idiotie. Mijn tip is om niet alleen naar de cijfers te kijken, maar breder dan dat.

Spelregels

De redactie waardeert het als je onder je eigen naam reageert.

  1. Comments worden door de redactie gemodereerd. 's Avonds en in het weekend gebeurt dat niet standaard, en kan het dus langer duren voor je opmerking online komt.
  2. Houd het netjes, beschaafd, vriendelijk en respectvol. Niet vloeken of schelden.
  3. Dwaal niet af van het onderwerp (blijf ‘on topic’).
  4. Wees kort, duidelijk en maak een punt.
  5. Gebruik argumenten, geen uitroepen.
  6. Geen commerciële boodschappen.
  7. Niet op de persoon spelen.
  8. Niet discrimineren, aanzetten tot haat of oproepen tot geweld (ook niet voor de grap).
  9. Van bezoekers die een reactie achterlaten op de site wordt automatisch het IP-adres opgeslagen.
  10. De redactie geeft reacties die dreigende taal bevatten door aan de veiligheidscoördinator van de Hogeschool Rotterdam.

Lees hier alle details over onze spelregels.

Aanbevolen door de redactie

Back to Top